Malezya'nın eyaletleri ve federal toprakları

Malezya'nın eyaletleri ve federal toprakları, Malezya'nın birinci düzey idari bölümleridir. Malezya 13 eyalet (Negeri) ve 3 federal topraktan (Wilayah Persekutuan) oluşan federal bir devlettir.

Eyaletler ve federal topraklar listesi

değiştir

11 eyalet ve iki federal toprak genel olarak Batı Malezya olarak bilinen Malay Yarımadası'nda, iki eyalet ve bir federal toprak ise Doğu Malezya olarak bilinen ülkenin Borneo adasındaki topraklarında yer almaktadır.

Malay Yarımadası'nda yer alan 11 eyalet 1948 yılında Malaya Federasyonu'nu kurmuş olup[1] federasyon 31 Ağustos 1957 tarihinde bağımsızlığını ilan etti.[2] 1963 yılında federasyona Singapur, Sarawak ve Sabah'ın katılmasıyla ülke Malezya adını almıştır.[3] Ancak Singapur 9 Ağustos 1965 tarihinde federasyondan ayrılmıştır. 1 Şubat 1974 tarihinde başkent Kuala Lumpur federal toprak statüsü almıştır. Daha sonra 16 Nisan 1984 tarihinde Labuan ve 1 Şubat 2001 tarihinde Putrajaya bulundukları eyaletlerden ayrılarak federal toprak haline getirildiler.

 
Malezya'nın eyaletleri ve federal toprakları
Bayrak Eyalet Başkent Nüfus[4] Alan
(km²)[5]
Nüfus
yoğunluğu[5]
Plaka kodu Telefon alan
kodu
Kısaltma ISO FIPS Konum Lider
 
Kuala Lumpur
(Federal toprak)
Kuala Lumpur 1,627,172 243 6696 W/V 03 KUL MY-14 Batı Malezya  -
 
Labuan
(Federal toprak)
Victoria 85,272 91 937 L 087 LBN MY-15 MY15 Doğu Malezya  -
 
Putrajaya
(Federal toprak)
Putrajaya 67,964 49 1387 Putrajaya/F 03 PJY MY-16 Batı Malezya  -
 
Johor Johor Bahru 3,233,434 19,210 168 J 07, 06 (Muar ve
Ledang)
JHR MY-01 MY01 Batı Malezya Sultan
 
Kedah Alor Setar 1,890,098 9,500 199 K 04 KDH MY-02 MY02 Batı Malezya Sultan
 
Kelantan Kota Bharu 1,459,994 15,099 97 D 09 KTN MY-03 MY03 Batı Malezya Sultan
 
Malakka Malakka 788,706 1,664 474 M 06 MLK MY-04 MY04 Batı Malezya Vali
 
Negeri Sembilan Seremban 997,071 6,686 149 N 06 NSN MY-05 MY05 Batı Malezya Yang di-Pertuan Besar
 
Pahang Kuantan 1,443,365 36,137 40 C 09, 03 (Genting),
05 (Cameron)
PHG MY-06 MY06 Batı Malezya Sultan
 
Perak Ipoh 2,258,428 21,035 107 A 05 PRK MY-08 MY07 Batı Malezya Sultan
 
Perlis Kangar 227,025 821 277 R 04 PLS MY-09 MY08 Batı Malezya Rajah
 
Penang George Town 1,520,143 1,048 1451 P 04 PNG MY-07 MY09 Batı Malezya Vali
 
Sabah Kota Kinabalu 3,120,040 73,631 42 S 087-089 SBH MY-12 MY16 Doğu Malezya Vali
 
Sarawak Kuching 2,420,009 124,450 19 Q 081-086 SRW MY-13 MY11 Doğu Malezya Vali
 
Selangor Shah Alam 5,411,324 8,104 668 B 03 SGR MY-10 MY12 Batı Malezya Sultan
 
Terengganu Kuala Terengganu 1,015,776 13,035 78 T 09 TRG MY-11 MY13 Batı Malezya Sultan

Yönetim

değiştir

Federal yönetimin yetkisine giren konular dış ilişkiler, savunma, iç güvenlik, adalet (İslam ve yerel hukuk sistemlerinin yürürlükte olduğu yerler dışında), federal yurttaşlık, maliye, ticaret, sanayi, iletişim ve ulaşımdır. Eyalet yönetimleri ise sivil idare, kamu hizmetleri, göçler ve yerel sorunlar gibi konulardan sorumludur. Her eyaletin kendi yasama meclisi ve bu meclise karşı sorumlu olan bir yürütme konseyi vardır. Yasama meclisi seçimleri beş yılda bir yapılır. Johor, Kedah, Kelantan, Pahang, Perak, Selangor ve Terengganu eyaletlerinin hükümdarları sultan unvanıyla anılır. Perlis hükümdarına raca, Negeri Sembilan hükümdarına ise yang di-pertuan besar (baş hükümdar) denir. Öteki dört eyaletin başında merkezi yönetimce atanmış valiler bulunur. Hükümdar ve valiler yürütme konseyinin tavsiyelerine göre hareket eder. Başkent Kuala Lumpur ile Labuan ve Putrajaya federal toprak statüsü taşır ve Federal Topraklar Bakanlığı tarafından denetlenirler.

Ayrıca bakınız

değiştir

Kaynakça

değiştir
  1. ^ Bakınız: Cabinet Memorandum by the Secretary of State for the Colonies. 21 Şubat 1956
  2. ^ The UK Statute Law Database: Federation of Malaya Independence Act 1957 (c. 60) 10 Ekim 2017 tarihinde at Archive-It sitesinde arşivlendi
  3. ^ "No.10760: Malezya ile ilgili Birleşmiş Milletler anlaşması" (pdf). United Nations Treaty Collection. United Nations. Temmuz 1963. 11 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Temmuz 2010. 
  4. ^ "Laporan Kiraan Permulaan 2010". Jabatan Perangkaan Malaysia. s. iv. 13 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2011. 
  5. ^ a b "Laporan Kiraan Permulaan 2010". Jabatan Perangkaan Malaysia. s. 27. 13 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2011.