Malezya'nın eyaletleri ve federal toprakları
Malezya'nın eyaletleri ve federal toprakları, Malezya'nın birinci düzey idari bölümleridir. Malezya 13 eyalet (Negeri) ve 3 federal topraktan (Wilayah Persekutuan) oluşan federal bir devlettir.
Eyaletler ve federal topraklar listesi
değiştir11 eyalet ve iki federal toprak genel olarak Batı Malezya olarak bilinen Malay Yarımadası'nda, iki eyalet ve bir federal toprak ise Doğu Malezya olarak bilinen ülkenin Borneo adasındaki topraklarında yer almaktadır.
Malay Yarımadası'nda yer alan 11 eyalet 1948 yılında Malaya Federasyonu'nu kurmuş olup[1] federasyon 31 Ağustos 1957 tarihinde bağımsızlığını ilan etti.[2] 1963 yılında federasyona Singapur, Sarawak ve Sabah'ın katılmasıyla ülke Malezya adını almıştır.[3] Ancak Singapur 9 Ağustos 1965 tarihinde federasyondan ayrılmıştır. 1 Şubat 1974 tarihinde başkent Kuala Lumpur federal toprak statüsü almıştır. Daha sonra 16 Nisan 1984 tarihinde Labuan ve 1 Şubat 2001 tarihinde Putrajaya bulundukları eyaletlerden ayrılarak federal toprak haline getirildiler.
Bayrak | Eyalet | Başkent | Nüfus[4] | Alan (km²)[5] |
Nüfus yoğunluğu[5] |
Plaka kodu | Telefon alan kodu |
Kısaltma | ISO | FIPS | Konum | Lider |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Kuala Lumpur (Federal toprak) |
Kuala Lumpur | 1,627,172 | 243 | 6696 | W/V | 03 | KUL | MY-14 | Batı Malezya | - | ||
Labuan (Federal toprak) |
Victoria | 85,272 | 91 | 937 | L | 087 | LBN | MY-15 | MY15 | Doğu Malezya | - | |
Putrajaya (Federal toprak) |
Putrajaya | 67,964 | 49 | 1387 | Putrajaya/F | 03 | PJY | MY-16 | Batı Malezya | - | ||
Johor | Johor Bahru | 3,233,434 | 19,210 | 168 | J | 07, 06 (Muar ve Ledang) |
JHR | MY-01 | MY01 | Batı Malezya | Sultan | |
Kedah | Alor Setar | 1,890,098 | 9,500 | 199 | K | 04 | KDH | MY-02 | MY02 | Batı Malezya | Sultan | |
Kelantan | Kota Bharu | 1,459,994 | 15,099 | 97 | D | 09 | KTN | MY-03 | MY03 | Batı Malezya | Sultan | |
Malakka | Malakka | 788,706 | 1,664 | 474 | M | 06 | MLK | MY-04 | MY04 | Batı Malezya | Vali | |
Negeri Sembilan | Seremban | 997,071 | 6,686 | 149 | N | 06 | NSN | MY-05 | MY05 | Batı Malezya | Yang di-Pertuan Besar | |
Pahang | Kuantan | 1,443,365 | 36,137 | 40 | C | 09, 03 (Genting), 05 (Cameron) |
PHG | MY-06 | MY06 | Batı Malezya | Sultan | |
Perak | Ipoh | 2,258,428 | 21,035 | 107 | A | 05 | PRK | MY-08 | MY07 | Batı Malezya | Sultan | |
Perlis | Kangar | 227,025 | 821 | 277 | R | 04 | PLS | MY-09 | MY08 | Batı Malezya | Rajah | |
Penang | George Town | 1,520,143 | 1,048 | 1451 | P | 04 | PNG | MY-07 | MY09 | Batı Malezya | Vali | |
Sabah | Kota Kinabalu | 3,120,040 | 73,631 | 42 | S | 087-089 | SBH | MY-12 | MY16 | Doğu Malezya | Vali | |
Sarawak | Kuching | 2,420,009 | 124,450 | 19 | Q | 081-086 | SRW | MY-13 | MY11 | Doğu Malezya | Vali | |
Selangor | Shah Alam | 5,411,324 | 8,104 | 668 | B | 03 | SGR | MY-10 | MY12 | Batı Malezya | Sultan | |
Terengganu | Kuala Terengganu | 1,015,776 | 13,035 | 78 | T | 09 | TRG | MY-11 | MY13 | Batı Malezya | Sultan |
Yönetim
değiştirFederal yönetimin yetkisine giren konular dış ilişkiler, savunma, iç güvenlik, adalet (İslam ve yerel hukuk sistemlerinin yürürlükte olduğu yerler dışında), federal yurttaşlık, maliye, ticaret, sanayi, iletişim ve ulaşımdır. Eyalet yönetimleri ise sivil idare, kamu hizmetleri, göçler ve yerel sorunlar gibi konulardan sorumludur. Her eyaletin kendi yasama meclisi ve bu meclise karşı sorumlu olan bir yürütme konseyi vardır. Yasama meclisi seçimleri beş yılda bir yapılır. Johor, Kedah, Kelantan, Pahang, Perak, Selangor ve Terengganu eyaletlerinin hükümdarları sultan unvanıyla anılır. Perlis hükümdarına raca, Negeri Sembilan hükümdarına ise yang di-pertuan besar (baş hükümdar) denir. Öteki dört eyaletin başında merkezi yönetimce atanmış valiler bulunur. Hükümdar ve valiler yürütme konseyinin tavsiyelerine göre hareket eder. Başkent Kuala Lumpur ile Labuan ve Putrajaya federal toprak statüsü taşır ve Federal Topraklar Bakanlığı tarafından denetlenirler.
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ Bakınız: Cabinet Memorandum by the Secretary of State for the Colonies. 21 Şubat 1956
- ^ The UK Statute Law Database: Federation of Malaya Independence Act 1957 (c. 60) 10 Ekim 2017 tarihinde at Archive-It sitesinde arşivlendi
- ^ "No.10760: Malezya ile ilgili Birleşmiş Milletler anlaşması" (pdf). United Nations Treaty Collection. United Nations. Temmuz 1963. 11 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Temmuz 2010.
- ^ "Laporan Kiraan Permulaan 2010". Jabatan Perangkaan Malaysia. s. iv. 13 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2011.
- ^ a b "Laporan Kiraan Permulaan 2010". Jabatan Perangkaan Malaysia. s. 27. 13 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2011.