Maguba Sırtlanova
Maguba Hüseynovna Sırtlanova (Tatarca: Мәгубә Хөсәен кызы Сыртланова), (Rusça: Магуба Гусейновна Сыртланова); 15 Temmuz [E.U. 2 Temmuz] 1912 – 1 Ekim 1971) II. Dünya Savaşı sırasında, Taman Muhafızları 46. Gece Bombardıman Kadın Hava Alayı'nda üsteğmen rütbesiyle komutan yardımcılığı görevinde bulunmuş, kadın savaş pilotu. 15 Mayıs 1946 tarihinde, savaş sırasında gerçekleştirdiği 780 uçuş (sorti) sebebiyle, Sovyetler Birliği Kahramanı nişanıyla taltif edlmiştir.[1]
| Maguba Huseynovna Sırtlanova Мәгубә Хөсәен кызы Сыртланова | |
|---|---|
.jpg) | |
| Doğum | 15 Temmuz [E.U. 2 Temmuz] 1912 Belebey, Başkurdistan, Rus İmparatorluğu |
| Ölüm | 1 Ekim 1971 (61 yaşında) Kazan, SSCB |
| Bağlılığı |  Sovyetler Birliği |
| Branşı |  Sovyet Hava Kuvvetleri |
| Hizmet yılları | 1941-1945 |
| Rütbesi | Üsteğmen |
| Birimi | Taman Muhafızları 46. Gece Bombardıman Kadın Hava Alayı |
| Ödülleri | Sovyetler Birliği Kahramanı (15 Mayıs 1946) Lenin Nişanı (15 Mayıs 1946) 2 adet Kızıl Bayrak Nişanı (28 Mayıs 1943 ve 22 Mayıs 1945) 2. Sınıf Vatanseverlik Savaşı Nişanı (20 Ekim 1943) Kızıl Yıldız Nişanı (26 Nisan 1944) |
Çocukluk ve gençlik yılları değiştir
15 Temmuz [E.U. 2 Temmuz] 1912!da Başkurdistan'ın Belebey şehrinde Tatar bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. 1927'de orta eğitimini tamamladıktan sonra Kazan Kimya Koleji'ne başladı fakat abisiyle birlikte Özbekistan'a taşındığından okulu bitiremedi. Aralık 1929'dan Ocak 1930'a kadar, kısa bir süre Hokand şehrinde telgraf operatörlüğü yaptı. Sonrasında da Margilan şehrine taşınan Sırtlanova, bir ipek fabrikasında işe girdi. Bulunduğu şehirde Komsomol sekreterliği görevini üstlendi. 1931'de Taşkent'te, gerekli eğitimi aldıktan sonra sivil havacılık departmanının Orta Asya bölümünde sürveyan olarak çalıştı. Leningrad'da mesleki eğitimini daha da ilerlettikten sonra, Orta Asya bölge Aeroflot müdürlüğünün kıdemli sürveyanlığına terfi ettirildi.
Pilot olma arzusuyla, Ocak 1933'te Balaşov'daki askeri havacılık okuluna kaydoldu. Teorik eğitimlerini tamamladıktan sonra, aynı yıl bilinmeyen bir sebeple okuldan atıldı. Havacılık hevesinden vazgeçmeyen Sırtlanova, Tiflis'te uçak teknisyeni olarak çalışmaya başladı. Buradaki havacılık okulunda uçuş eğitimini tamamladıktan sonra, eğitim aldığı bu kurumda uçuş eğitmeni olarak çalışmaya başladı. Ocak 1936'dan, Ocak 1937'ye kadar Tiflis Planörcülük Okulu'nda eğitmenlik yaptı. Planör okulunu bırakıp, Tiflis Havacılık Okulu'na geri döndü ve Ocak 1941'e kadar 156 pilot adayını eğitti.[2]
II. Dünya Savaşı değiştir
Almanya'nın Sovyetler Birliği'ni işgali üzerine orduya katıldı. Tiflis'te çalıştığı havacılık okulu orduya devredildi ve "26. Askeri Hacacılık ve Pilot Okulu"na dönüştürüldü. İşgalinin Kafkasya'ya yaklaşmasıyla, Eylül 1942'de okul kapatıldı. Kasım ayında Taman Muhafızları 588. Gece Bombardıman Kadın Hava Alayı'na kabul edilmeden önce, kısa bir süre Transkafkasya Cephesi'nde, tıbbi bir birlikte uçuş komutanı olarak görev yaptı.[3]
Aralık ayında alaya geldikten sonra kısa bir sürede yetenekli bir pilot olduğunu ispat etti. Cepheye geç dahil olmasına rağmen ve savaş piloyu olarak deneyim eksikliğine rağmen, Po-2 uçaklarda, pilot olarak savaş öncesi deneyimi sebebiyle, uçuş komutan yardımcılığına terfi etti. Zira filoda bu tip uçaklar kullanılmaktaydı. Kısa bir süre sonra birliğine "Muhafızlık" unvanı verilerek taltif edildi ve Şubat 1943'te birliğin yeni adı "46. Hava Bombardıman Muhafız Alayı" olarak belirlendi. O güne dek 104 uçuş gerçekleştiren Sırtlanova'ya da Kızıl Bayrak Nişanı verildi. II. Dünya Savaşı boyunca uçmaya devam eden Sırtlanova, Taman Yarımadası üzerinde 100, Kırım cephesinde ise 172 sorti gerçekleştirdi. Kimi zaman bir gecede sekiz sorti yaptı. Savaşın sonuna kadar, filo komutan yardımcılığına kadar yükseldi. Savaşta toplam 780 sorti gerçekleştirmiş, düşman üzerine 104 ton bomba bırakmış, kötü hava koşullarına ve yoğun düşman ateşine rağmen uçağını her seferinde sağlam şekilde üsse döndürmüş, bu arada düşmanın; üç topçu bataryasını iki savunma projektörünü, iki trenini, bir yakıt deposunu ve dört kara aracını imha etmişti. Bu başarıları sebebiyle 15 mayıs 1946 tarihinde, SSCB'nin en yüksek madalyası, Sovyetler Birliği Kahramanı nişanı ile ödüllendirildi.[4]
Savaş sonrası yılları değiştir
Ekim 1945'te terhis edilene kadar hava kuvvetlerinde kaldı. Tiflis'e döndükten sonra, Aralık 1945'ten, Ocak 1948'e kadar sivil havacılık biriminde yönetici olarak çalıştı. Maksim Fiyodoroviç Babkin ile evlenen Sırtlanova, Svetlana ve Natalya isminde iki kız çocuğu dünyaya getirdi 1950'de Kazan'a taşındiktan sonra uçak ve füze parçaları üreten bir fabrikada çalışmaya devam etti. Uzun süren bir hastalık sürecinden sonra 1 Ekim 1971'de hayatını kaybeden Sırtlanova, Kazan'da Tatar mezarlığına defnedildi.[5]
Ayrıca bakınız değiştir
Kaynakça değiştir
- ^ Sakaida, Henry (2003). Heroines of the Soviet Union 1941-45 (İngilizce). Bloomsbury Publishing. s. 55. ISBN 9781780966922. 8 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2020.
- ^ Simonov & Chudinova 2017, s. 224.
- ^ Simonov & Chudinova 2017, s. 224-225.
- ^ Simonov & Chudinova 2017, s. 225.
- ^ Simonov & Chudinova 2017, s. 226.