İslam'da dinden çıkma

İslamî görüşlere göre dinden çıkmanın hükmü
(Mürted sayfasından yönlendirildi)

İslam'dan çıkış (Arapçaارتداد, irtidād veya ridde) genellikle bir Müslüman tarafından düşünce, söz veya fiil yoluyla İslam'ın terkidir. İslam'dan dönene mürted denir.[1][2][3][4][5] Tanıma sadece başka bir dine dönen[1] veya dini tamamen terk edenler[1][6][7] değil küfür, sapkınlık[8] veya inançsızlığı ima eden herhangi bir eylem veya söz yoluyla, İslam'ın "temel bir inanç veya akidesini" inkâr edenler de dahildir.[9]

Klasik fıkıh, tövbe etmeyi reddedenlerin ölüm cezasına çarptırılmasını talep eder.[10] Yine de bu fiilin tanımı ve cezalandırılıp cezalandırılmayacağı konusu da İslam alimleri arasında tartışmalıdır.[7][11][12] Cezalandırmaya Müslüman ve Gayrimüslim inanç özgürlüğüne ilişkin evrensel insan hakları destekçileri tarafından şiddetle karşı çıkılmaktadır.[13][14]

2014 itibarıyla, İslam'dan dönmenin ölümle cezalandırıldığı ve hapis, para cezası veya çocuk velayetini kaybetme gibi cezai veya hukuki cezaların verildiği on üç Müslüman çoğunluklu ülke vardı.[15][16][17][18]

1985'ten 2006'ya kadar, hükûmetler tarafından İslam'dan irtidat ile ilgili suçlar nedeniyle resmi olarak dört kişi idam edildi, ancak mürtedler hapis, evliliklerinin iptali, miras hakları ve çocukları üzerinde velayetin kaybedilmesi vb yasal cezaların[18][19] yanı sıra kendilerine yetkisizler tarafından yargı dışı cezalardan da acı çektiler: Can kayıpları esas olarak "tekfirci" (El-Kaide, IŞİD, the GIA ve Taliban) gibi örgütler tarafından işlenen cinayetlerden kaynaklanıyor.[20][21][22][23]

19. yüzyılın sonlarına kadar, Sünni ve Şii hukukçuların çoğunluğu, yetişkin erkekler için İslam'dan dönmenin günah olduğu kadar mürtedin tövbe etmesi ve İslam'a dönmesi için tanınan bir bekleme süresinden sonra[24][25] ölüm cezasıyla cezalandırılabilecek bir suç[7] ve ihanet eylemi olduğundan[26][27] emindiler. Fakat başlangıçta İslam'ı kabul etmeye zorlananlara veya korkudan irtidat edenlere veya (Hanefi, Maliki, Şafii mezheplerine göre) tövbe edenlere muafiyet tanındı.[28][29] Buna ek olarak, erken dönem İslam hukukçuları, dini bir toplumda vatana ihanete benzeyen sert, bir tür siyasi[30] cezanın verilmesini sınırlandırmak için yasal standartlar da geliştirdiler.[31][32]

Klasik İslam hukukuna göre, bir mürted ancak iki adil Müslüman görgü tanığı varsa veya mürted kendisi itiraf ederse öldürülebilirdi. Hukukçular ölüm cezasının uygulanmasında hâkimlerin irtidat kanununu farklı şekillerde yorumlamalarına izin vermişler,[31] hakimler bazen onu yumuşak, bazen de katı bir şekilde yorumlamışlardır.[33] 19. yüzyılın sonlarında, irtidata dönük yasal cezalar kullanım dışı kaldı.[7]

Ulemanın çoğunluğu irtidatı ölümle cezalandırılması gereken bir suç olarak görmeye devam etmekle birlikte günümüz Müslüman dünyasında, idam cezasına verilen kamu desteği Afganistan'da %78'den Kazakistan'da %1'den azına kadar değişmektedir.[24]

Katılmayanlar cezanın ölümden az olması,[7][11][34] Allah'a bırakılması[13][35][36][37] ya da ya da sadece irtidat aleni itaatsizlik ve fitne mekanizması haline gelirse uygulanması[38][39] gerektiği görüşlerini ifade ederler. İslam'ın laik eleştirmenleri irtidat için ölüm veya öngörülen diğer cezaların bir inanç ve vicdan özgürlüğü meselesi ve evrensel insan haklarının ihlali olduğunu savunuyorlar.[13][14][40][41]

Kuran değiştir

Kur'an'ın mürtedler için (Dale F. Eickelman'a göre) ölüm cezası dahil "zorlama ve şiddetli cezayı haklı çıkardığı" düşünülen ayetleri şöyledir:[42][43]

Diğer bilim adamları, Kuran'da -açıkça ya da örtük olarak- mürtedleri öldürmeyi emretmek şöyle dursun; [44][45] [44]bir mürtedin İslam'a dönmesi için zorlama ihtiyacından veya bu dünyada mürtedlere uygulanacak herhangi bir özel bedensel cezadan bahsedilmediğine dikkat çekmişlerdir.[46][47][48]

Nitekim başka ayetler de imanda merhameti ve zorlamanın olmadığını vurgulamaktadır:

Hadis değiştir

İrtidat için klasik şeriat cezası, Kuran'dan ziyade Hadislerden gelir.[49][50] İslam Ansiklopedisi'nde yazan Heffening, Hadis rivayetlerinde Kuran'ın aksine, irtidatın öbür dünyada çok az yankısı olduğunu...kaydediyor ve yeni bir icat olarak "ölüm cezası"nın konulduğunu kaydediyor.[51]

Diğer hadisler, mürtedlerin akıbeti hakkında farklı ifadeler verirler;[36][52] buna göre onlar doğal nedenlerle ölmüş, tövbe ederek veya topluluklarından ayrılarak infazdan kurtulmuşlardı.[53]

İmam Malik'in Muvatta'sı, Raşidün Halife Ömer'in bir Müslüman lideri, bir mürtedin idam edilmeden önce tövbe etme fırsatı vermediği için uyardığı bir dava sunar:

Kuzey Amerika Fıkıh Konseyi mürtedlerin ölümle cezalandırılmasına kanıt gösterilen hadisler için "Bu kişiler aslında kişisel inançları değil, Müslümanlarla savaşan ordulara olan bağlılıkları için idam edildiler" ifadesini kullanıyor.[54]

Kanıt olarak, Muhammed'in mürtedlerin ölümünü talep ettiği, her biri farklı bir sahih Sünni hadis koleksiyonundan iki hadise işaret ederler. Hadisin lafzı hemen hemen aynıdır, ancak birinde hadis "İslam'dan dönen ve Müslümanları terk eden", diğerinde "Allah ve Resûlü ile savaşmak için sefere çıkan" ibaresi ile bitmektedir. Başka bir deyişle, konsey, hadislerin muhtemelen aynı olayla ilgili farklı ifadelere sahip hadisler olduğunu İslam'dan dönmenin "Allah ve Resulüne karşı savaşmak" demenin başka bir yolu olduğunu savunuyor:

İslam'da irtidat ne demektir? değiştir

İslam alimleri, bu dinde neyin irtidat teşkil ettiği ve irtidat edenin hangi şartlar altında ölüm cezasına çarptırılacağı konusunda ihtilafa düşerler.

Klasik İslam'da irtidat şartları değiştir

Şafii, Kitab al- Umm'da dinden dönen bir Müslümana ölüm cezası vermek için gerekli üç şartı sıralamıştı.

  • İlk olarak, mürtedin bir zamanlar imana sahip olması (bu, Şafii'nin tanımına göre, İslam'ın tüm ilkelerini alenen ikrar etmekti);
  • ikinci olarak, (İslam'dan ayrıldığına dair alenen ilan anlamına gelen) inançsızlığı takip etmek zorundaydı. (bu ikisiyle kişi kafir oluyordu, ancak mürtedlik ve cezalandırma 3. bir şarta bağlıydı.)
  • "Üçüncüsü, mürtedden tövbe etmesi istendiğinde tövbe etmemesi gerekiyordu."[55]

Gazali, "gizli mürtedler" veya "sürekli kafirler" (diğer adıyla zindeka) olarak bilinen gruba tövbe etme şansı verilmemesi gerektiğini yazmış ve Şafii'nin üçüncü şartını ortadan kaldırmıştır.[56]

Özellikleri değiştir

Neyin irtidat olarak nitelendirildiğini tanımlayan Christine Schirrmacher yazıyor

Kuranın inkar edildiği, Tanrı, İslam veya Muhammed'e karşı küfürün işlendiği ve İslam inancından söz veya eylemle ayrılmanın gerçekleştiği yerlerde irtidatın var olduğu konusunda yaygın bir fikir birliği vardır.

İslam'ın beş şartının, özellikle de dua etme görevinin kalıcı, kasıtlı olarak yerine getirilmemesi, çoğu ilahiyatçı için açıkça irtidat olarak kabul edilir.

Ek ayırt edici özellikler, din değişikliği, ateizmi itiraf etme, helalı haram, haramı helal kılma vb. şekilde Şeriat'ı geçersiz kılma yanı sıra Müslümanlara veya İslam'a karşı savaşmak da küfür veya irtidat sayılır:[57]

Kamran Haşimi, İslam'da irtidat veya inançsızlığı üç şekilde sınıflandırır:[58]

  • İslam'dan başka bir dine geçmek (veya dini tamamen terk etmek),[6][7][58][59] "açık" irtidat olarak tanımlanır.[7] Haşimi, Şubat 2006'da Hristiyanlığı kabul ettiği için Kabil'deki bir alt mahkemede ölüm cezasına mahkum edilen Afganlı Abdul Rahman örneğini veriyor.[60]
  • Allah'a, İslam'a, onun kanunlarına veya peygamberine küfür (sövme).[58] Pratikte bir Müslümanın[61][62] İslam'ın gerçekliğine, onun kanun veya hükümlerine herhangi bir itirazı olarak tanımlanabilir.[58][63]
  • Sapkınlık;[58] veya "zımni/gizli" irtidat,[7] kişinin İslam'ı resmen reddetmediği,[59] ancak (suçlayanların gözünde) Kuran veya hadisin öngördüğü bazı inanç ilkelerini sözlü olarak reddettiği durumlarda onaylanmış İslami ilkelerden sapmıştır (ilhad).[59] Sapkınlık veya tekfir suçlamaları, genellikle halk düşünürleri ve ilahiyatçılarla ilgilidir - Mahmud Muhammed Taha, Nasr Ebu Zeyd, Haşim Aghajari vb - ancak büyük bir grubun toplu tekfiri[64] de söz konusu olabilir: örneğin 1997'de Cezayir Silahlı İslami Grubunu desteklemeyen Cezayirlilerin, 2005'te Ebu Musab ez-Zerkavi'nin Şia'yı tekfiri.[65]

Sapkınlığın tanımlanmasındaki sorunlar değiştir

Açıkça başka bir dine giden birini mürted olarak tanımlamak kolay olsa da, ortodoks doktrinden sapan bir görüşü benimseyeni bu şekilde tanımlamak oldukça zordur.

Geleneksel İslam hukukçuları, inançsızlığı belirleyen kurallar formüle etmediler. Ancak kendilerince irtidat anlamına gelen veya İslami "teolojik fikir birliği" ile bağdaşmayan uzun ifadeler ve eylem listeleri yayınladılar.[7] Örneğin Gazali İslam ile Gizli İnançsızlık Arasında Ayrım Kriteri adlı eserinde bunları sayar.[66][67]

Klasik fıkıh kitaplarında ve irtidat sayılan bazı eylem veya inançlar şunlardır:

  • İcma tarafından farz sayılan bir şeyin farz vasfını reddetmek;[68][69]
  • Allah veya İslam Peygamberinin varlığı veya Peygamber'in Allah tarafından gönderildiği konusunu ret, sorgulama, şüphe, alay etme gibi tavırlarla karşılamak.[68][69]
  • Eşyanın kendisi veya doğası gereği Tanrı'nın iradesinden bağımsız bir nedeni olduğuna inanmak;[68][69]
  • Kur'an'ı tercüme etmek veya Kur'anın yaratıldığını söylemek.[70]
  • İslam alimlerini alaya almak veya onlara alaycı bir şekilde hitap etmek, şeriat mahkemelerinin geçerliliğini reddetmek;[70]
  • Gayrimüslimlere saygı gösterilmesi, Nevruz'un kutlanması;[70]
  • "'Tanrı'nın neden Kuran'da bundan ya da bundan bahsettiğini bilmiyorum' gibi belirsiz ifadeler."[71]
  • Bir İslam âliminin karısının kocasına lanet etmesi;[71]
  • Nübüvvet beyanında bulunmak. Erken İslam tarihinde, bu eylem otomatik olarak irtidat kanıtı olarak kabul edildi - çünkü İslam, Muhammed'in son peygamber olduğunu öğretir.[72] Bu görüşün, Ahmedîlik'in mürted ilan edilmesinin temeli olduğu iddia edilmektedir.[72][73][74]

Bir Müslümanın başka bir Müslümanı kafirlikle suçlaması da (Şafii ve diğerlerine göre bir irtidat eylemidir.[75] Muhammed'in rivayet ettiği hadiste: "Bir adam kardeşine 'Sen kafirsin' derse, onlardan biri haklıdır."[76][77]

Tarihçi Bernard Lewis, İslam'ın erken dönemlerinin "dini polemiğinde", bir âlimin diğerini irtidatla suçlamasının yaygın olduğunu, ancak bu kişiyi idam etme girişimlerinin çok nadir olduğunu yazıyor.[78]

İslam'ı sapkınlıktan temizleme arzusu ile yanlış tekfir korkusu arasındaki gerilim, önde gelen İslam alimlerinin yazılarında görülür. Gazali, Fayal al- tafriqa adlı eserinde "tekfirin verimli bir yol olmadığı ve onu uygularken son derece dikkatli olunması gerektiği" konusunu işler, ancak başka bir yazısında, "filozof ve İsmaili ezoterikçileri" kınamayı kesinleştirmiştir.

İbn Hazm ve İbn Teymiyye de teolojik muhaliflerin "belirli kategorileri"ni tekfir ederken "dizginsiz tekfirlere karşı uyarılar da yapar.[79] Gilles Kepel, "kontrolsüz bir şekilde kullanıldığında, Müslümanlar birbirlerini karşılıklı aforoz etmeye ve ümmeti tam bir felakete sevk edebilirler."[80]

Irak ve Şam İslam Devleti, Ezidi dininin üyelerini köleleştirmeye karşı çıkan herkesi tekfir etti. Cemile Kadivar, 2020 itibarıyla IŞİD'in sorumlu olduğu "27.947 ölümün" çoğunluğunun "kafir olarak görülen" Müslümanlar olduğunu söylüyor.[81]

Sadece IŞİD değil, Cezayir Silahlı İslami Grubu ve Ebu Musab el-Zarkavi'nin cihatçıları[65] tarafından işlenen tekfir ve toplu katliamların yanlış olduğu konusunda Müslümanlar arasında genel bir fikir birliği vardır. Ancak post-modernist akademisyen Nasr Ebu Zeyd veya Ahmediye hareketi gibi konularda ne yapılması gerektiği net değildir.

(Ahmedi, Müslüman bir gazeteci olan Abdul-Mecid Salik'ten alıntı yaparak, "İslam tarihinde büyük ve seçkin tüm Müslüman mezhepler, diğer dini liderin grubuna göre "kafir, mürted ve İslam dışı kabul edilir" iddiasında bulundu.)

Pakistan Anayasasının İkinci Değişikliğinin XX. Kararnamesi ile nübüvveti inkâr etmekle suçlanan Ahmediyenin (Mirza Gulam Ahmed'in bir mehdi ve bir mesih olduğuna inanırlar)[82] — dini hakları ellerinden alınmış ve gayrimüslim ilan edilmişlerdir.

1953, 1974 isyanları ve bombalamalarla (2010 Ahmediye camilerinde) bu ülkede yüzlerce Ahmedi öldürüldü. Bunun haksız bir tekfir mi yoksa toplu irtidata karşılık uygun bir şeriat uygulaması mı olduğu tartışmalıdır.[83]

İrtidatın üç türü (dönüşme, küfür ve sapkınlık) örtüşebilir. Örneğin "İsmaili dini teşkilatının Fatımiler zamanına kadar bütün karmaşık gelişiminin babası olan Abdullah ibn Mayun al-Kadda'ya farklı muhalifleri tarafından bir "Yahudi, Bardesanlı ve en yaygın olarak İranlı bir düalist" suçlamaları yöneltilir.[84]

İslami literatürde küfr "inançsızlık", ahlaksızlık/fısk, hakaret ve irtidat ile de örtüşebilir.[85][86] İslamın temel doktrinlerin reddini içerir.[87]

Herhangi bir Müslüman, bir eylem veya sözü dolayısıyla kendisini mürted suçlamasının odağında bulabilir.[88][89]

Toplu irtidat

Toplu mürted olarak muamele gören gruplar arasında zındıklar, Sufiler ve daha yakın zamanda Ahmedi ve Bahailer yer alır.[90] Yukarıda açıklandığı gibi, meşru Müslüman mezhepleri ile gayri meşru mürted gruplar arasında ince bir fark olabilir ve Müslümanlar, onları ayıran çizgi konusunda her zaman hemfikir değillerdir. Gianluca Parolin'e göre, "toplu dinden dönme her zaman vaka bazında ilan edilmiştir".[90] (ilke değil)

Fetri ve ulusal mürtedler

Ayetullah Humeyni ve diğer Caferi fıkıhçılar Müslümanlar arasında doğup büyüyen ve sonra da başka bir dine dönenlere "fetri mürted", dışarıda büyüyüp Müslüman olan, sonra da dinden çıkanları "ulusal mürted" olarak ayırdılar. Şöyle ki onlara göre "ulusal mürted"lere tövbe etme şansı verilir, "doğuştan mürted"lere böyle bir şans verilemezdi.[91]

İrtidat içinde büyüyen çocuklar

Ortodoks irtidat fıkıhı, Müslüman bir ebeveyni olmayan veya mürted ebeveynlerce yetiştirilen biri için sorunlu olabilir. Müslüman bir anne-babadan doğan bir kadın, -Müslüman anne-babası onu yetiştirmemiş ve her zaman başka bir dine inanmış olsa bile,- Müslüman olmayan biriyle evlenirse mürted sayılabilir.[92][93] (İslamweb.net'teki fetva alimleri komitesine göre).[94]

Dinden dönmeyi tanımlamanın çağdaş sorunları

19., 20. ve 21. yüzyılda irtidat tartışmalarıı arasında modern din özgürlüğü normları, Bahâîlik ve Ahmedîlik inançları[7] yanında "şeriat hükümlerine göre yargılama veya yargılanmayı reddedenler"[7] ve klasik şeriat hukukunu eksiksiz olarak uygulamayan Müslüman yetkili ve hükûmetlerin durumu yer alır.

Cezalandırma değiştir

 
Faslı Bir Yahudi'nin İnfazı (Sol Hachuel) Alfred Dehodencq'in bir tablosu

İrtidatın cezalandırılıp cezalandırılmayacağı, ne zaman ve nasıl cezalandırılması gerektiği konusunda İslam alimleri arasında görüş ayrılıkları vardır.[7][11][51]

11. yüzyıldan itibaren, Müslümanların İslam'dan dönmeleri İslam hukuku tarafından yasaklandı. Bundan önce irtidat yasası, yalnızca belirli sayıda kişi tanıklık ederse, -ki bu imkansızdı- buna olanak veriyordu.[95][96][97]

Dinden dönme, ölümle ve ayrıca mal, çocuk, evliliğin iptali, miras haklarının kaybı gibi medeni sorumluluklarla cezalandırıldı.[7]

İslam tarihi boyunca da uygulanan ikincil bir kanun, gayrimüslimlerin Müslümanları kendi dinlerine çevirme çabalarını yasaklıyordu.[95][96][97][98][99]

19. yüzyıldan başlayarak, birçok Müslüman devletin yasaları irtidatı saymadı ve bazı İslam alimleri bunlar için kanunsuz olarak adalet (yasadışı infaz) çağrısında bulundular.

Çağdaş zamanlarda Javaid Rehman'a göre "giderek artan bir İslam hukukçuları grubu" buna karşı çıksa da,[7][11][34] İslam hukukçularının çoğunluğu irtidatı ölüm cezasını hak eden bir suç olarak görmeye devam ediyorlar.[24]

Bunlar sadece iki Müslümanın tanıklık ettiği, ve/veya irtidatlarını kamuoyuna açıklayanlar için ölüm cezası saklı kalmak üzere yalnızca irtidatları "açıkça kanıtlanabilir" olanların idamını içeren "ılımlı bir konumu" destekliyorlar. Christine Schirrmacher'e göre, "teologların çoğunluğu" bu tutumu benimsiyordu.[100]

İrtidat suçundan yargılanmaya kim hak kazanır? değiştir

Fıkıh kitaplarında ihlal edeni mürted haline getiren çok sayıda doktriner ince nokta vardır. Ancak bu suçlamayı zorlaştırıcı gereklilikler de vardır.

Muhammed'in söylediği rivayet edilen hadise göre[75] bir Müslüman'ın başka bir masum Müslüman'ı kafir olmakla suçlamasının bir irtidat eylemi olmasıdır. : "Bir kimse kardeşine 'Sen kafirsin' derse, onlardan biri haklıdır."[101][102]

Şeriata göre, suçlu bulunabilmek için sanığın irtidat sırasında özgür iradeli, bir yetişkin ve sağlam bir akıl sahibi olması[7] ve bazı fakihlere göre bunun için bir süre verildiğinde tövbe etmeyi reddetmesi gerekir. Zorla İslamiyet'i kabul edip daha sonra eski dinlerine dönenler ile zulüm veya zulme uğrama korkusuyla (takiyye veya kitman) kendi isteği dışında başka bir dine girenler muaftır.[28][29]

Ölüm cezası değiştir

Klasik fıkıhta değiştir

Geleneksel Sünni ve Şii fıkıhları (mezhepler) erkek mürtedlerin idam edilmesi ve sihir ve büyü yapanlar, zındıklar ve mükerrer dinden çıkanlar gibi birkaç istisna dışında faillere tövbe etme şansı verilmesi gerektiği gibi bazı konularda hemfikirdir.[7]

Kadınların idam edilip edilemeyeceği,[103][104] irtidatın “Allah’ın haklarına” saldırı olup olmadığı,[7][105] Müslüman olarak doğan mürtedlerin tövbe ettiklerinde kurtulup kurtulamayacağı, mahkûmiyetin sanığın dindar bir Müslüman olmasını gerektirip gerektirmediği gibi konularda ihtilafa düşerler.[7]

  • Hanefi - mürtedin öldürülmesinde zorunlu olmasa da, infazdan önce üç gün hapis cezası önermektedir. Apostasy bir Hudud suçu değildir.[106] Diğer okullardan farklı olarak mürtedin tövbeye çağrılması şart değildir.[7] Mürted erkekler öldürülecek, kadınlar ise hücre hapsinde tutulacak ve üç günde bir tövbe edip İslam'a dönene kadar dövülecek.[107] İrtidat cezası, kişisel din değişikliği için değil, İslam'dan çıktıktan sonra Hiraba (isyan-başkaldırı)'ya sebep olanlarla sınırlıdır.[108]
  • Maliki - irtidat için on güne kadar izin verir, bundan sonra mürtedin öldürülmesi gerekir. Apostasy bir Hudud suçudur.[106] Maliki fıkhının geleneksel görüşüne göre hem erkek hem de kadın mürtedler ölüm cezasını hak ediyor. Diğer okullardan farklı olarak, mürtedin "dini uygulaması iyi" bir Müslüman olma özgeçmişine sahip olması gerekir.[7]
  • Şafii - Mürtedin tövbe edip İslam'a dönmesi için üç günlük bir süre verilmesi gereklidir. Tövbe etmez ise hem erkek hem de kadınlar infaz edilmelidir[109] Apostasy bir Hudud suçu değildir.[106]
  • Hanbeli - mühlet gerekli değil, ancak verilebilir. Apostasy bir Hudud suçudur.[106] İnfaz, her iki cinsiyet için de öngörülür.[109]
  • Caferi – Erkek mürtedler idam edilmeli, kadın mürted ise tövbe edip İslam'a dönene kadar hücre hapsinde tutulmalıdır.[107][109] Apostasy bir Hudud suçudur.[106] İnançsızlık niyeti de irtidat olarak nitelendirilir.[7] Farklı olarak, tövbe, (-bazı alimler tarafından tartışılsa da- Müslüman olarak doğmamış, ancak İslam'a dönmüş "milli mürtedler" olmadıkça,) sanığı idamdan kurtarmaz. Müslüman olarak yetişen ve buluğ çağından sonra ve başka bir dine dönene kadar Müslüman kalan "doğuştan müslüman kabul edilen" mürtedler her durumda idam edilmelidir.[7][91]

Kanunsuz yollar değiştir

Çağdaş dünyada Mürtedlerin infazı genellikle resmi ceza sistemi aracılığıyla olmaz. Bazı ülkelerde, "uyanık" Müslümanların mürtedleri veya mürted olduğu iddia edilenleri öldürmesi veya onları ülkeyi terk etmeye zorlaması alışılmadık bir durum değildir. Mahmud Muhammed Taha örneğinde kurban yasal olarak idam edildi ve hükûmet onun dinden döndüğü için idam edildiğini açıkladı ve bunu "teknik olarak" yasallaştıracak "sapkınlık, İslam hukukunun uygulanmasına karşı çıkmak, kamu güvenliğini bozmak, hükümete karşı muhalefeti kışkırtmak ve yasaklı bir siyasi partiyi yeniden kurmak gibi eylemlerle ilişkilendirmedi.[110]

Post-modernist profesör Nasr Ebu Zeyd Mısır mahkemesi tarafından mürted olduğu tespit edildiğinde, bu sadece karısından zorunlu boşanma anlamına geliyordu, kendisi Avrupa'ya kaçtı.

Diğer sivil yaptırımlar değiştir

Geleneksel İslam'da irtidat hem cezai hem de sivil yaptırımlarla cezalandırılır.19. yüzyıl sonlarında, hapis veya idam gibi cezai yaptırımlar sona erse bile sivil yaptırımlar devam etti.[7][111] İslam'ın tüm mezheplerinde sivil cezalar şunları içerir:

(a) Mürtedin malına el konulur ve Müslüman akrabalarına dağıtılır;
(b) Evliliği feshedilir, evli değillerse evlenemezler.[112]
(c) Çocuklar İslam devletinin himayesine alınır.[7]
(d) Ailenin tamamının İslam'ı terk etmesi veya şeriat tarafından tanınan hayatta kalan Müslüman akrabalarının olmaması durumunda, mürtedin hak ve mallarına devlet tarafından el konulur. (fey' الْفيء).
(e) Hanefi mezhebinde kadın mürtedlerde olduğu gibi, Mürtedin idam edilmemesi halinde[37] kişi tüm miras haklarını da kaybeder.[36] Hanefi fıkıh okulu, çocuk ve mallara el konulmadan önce infaza kadar beklemeye izin veriyor; diğer okullar bu beklemeyi zorunlu görmez, ancak tövbe için zaman tanır.[7]
Sosyal yükümlülükler

Müslüman birinin başka bir dine geçmesi günah olduğu kadar bir "rezillik" ve "skandal" kabul edilir, bu nedenle cezai ve hukuki cezalara, iş kaybına,[113][113] aile üyeleri tarafından dışlanma ve "ölü" kabul edilmeleri hiç de "olağandışı" bir durum değildir.[114]

Kendilerini Müslüman gören ancak diğer Müslümanlar tarafından kafir kabul edilenler için de "ciddi dışlanma biçimleri" vardır. Bunlar arasında, diğer Müslümanların onunla birlikte veya onun arkasında namaz kılmayı reddetmeleri, öldüklerinde cenaze namazı ve Müslüman mezarlığına defin reddi, yazdıkları kitapların boykot edilmesi vb. sayılabilir.[115]

Ölüm cezasının destekçileri ve karşıtları değiştir

Çağdaş Vaiz ve ulema arasında destek
 
El-Ezher Üniversitesi'nde fetva heyetinin Histiyanlığa geçen bir adamın durumuyla ilgili hukuki görüşü: "İslam'dan ayrıldığından beri pişmanlığını ifade etmesi için davet edilecektir. Pişman olmazsa, İslam hukukunun hak ve yükümlülüklerine göre öldürülür." Fetva, aynı şeyin, İslam'a giren ve olgunluğa eriştikten sonra onu terk eden çocukları için de geçerli olduğundan bahseder.[116]

Abdul Raşided Omar'ın yazdığına göre, "hem geçmiş hem de şimdiki Müslüman alimlerin büyük çoğunluğu" irtidatı "ölüm cezasını hak eden bir suç" olarak görüyorlar.[24] Bazı önemli çağdaş savunucuları şunlardır:

  • Bir kaynağa göre, "zamanımızın en çok okunan Müslüman yazarlarından" Ebul A'la Mevdudi (1903-1979).
  • Muhammed el-Gazali (1917-1996) 20. yüzyılın İslami canlanmasına katkıda bulunmakla da itibar kazanan[117] El Ezher'in önde gelen "ılımlı"[118] öğretim üyesi ve Mısır hükûmetinin "İslami köktendinciliğin büyüyen dalgası"[119] na karşı mücadelesinde değerli bir müttefiki olan Gazali, şeriatın uygulanmasına karşı çıkanların -ideal olarak- devlet tarafından cezalandırılması gereken mürtedler olduğunu, devletin başarısız olması durumunda bunu başka birinin yapması gerektiğini" ilan etti.[117]
  • Yusuf el-Karadavi (d. 1926) Uluslararası Müslüman Alimler Birliği'nin başkanı,[120] 2009 itibarıyla "yaşayan en etkili İslam alimlerinden biri olarak kabul edilen" bir başka "ılımlı" İslamcı.[121][122][123][124]
  • Barış TV kanalı bildirilen 100 milyon izleyiciye ulaşan[125][126] ve tartışmaları ve konuşmaları geniş çapta dağıtılan Hint İslami televizyoncu ve vaiz Zakir Naik'e göre[126] idam cezası sadece ihanet olarak kabul ettiği "İslam dışı inancı yayan ve İslam'a karşı konuşan" mürtedlere verilmelidir.[127][128]
  • Suriyeli bir İslam alimi olan Muhammed Salih Al-Munaccid, Al Jazeera'ya göre Selefi harekette saygın bir bilgin olarak kabul edilen ve genel olarak İslam konusunda dünyanın en popüler fetva sitesi İslamQA kurucusu,[129] Kasım 2015 itibarıyla ve Alexa.com'a göre)[130][131][132]
İrtidatta ölüm cezasına karşı çıkanlar
  • Intisar Rabb, Harvard, İslam Hukuku öğretim üyesi.
  • Mısır Baş Müftüsü Ali Goma.[133]
  • Taha Cabir al Alwani (1935-2016).[134]
  • Hüseyin-Ali Montazeri (1922-2009).[135]
  • Hüseyin İsmail es-Sadr.[136]
  • Javed Ahmad Hamidi, Pakistanlı ilahiyatçı, Kuran bilgini.
  • Tarık Ramazan, İsviçreli Müslüman bir akademisyen, filozof ve yazar. Çağdaş İslam araştırmaları profesörüydü.
  • İran asıllı din bilimcisi ve yazar Rıza Aslan .
  • Jonathan AC Brown, Müslüman bir Amerikalı İslam araştırmaları alimi.
  • Rudolph F. Peters, Gert Vries, İslam alimleri.
  • Haled Abou El Fadl, İslam hukuku alimi.
  • SA Rahman, Pakistan'ın eski Adalet Bakanı.
  • Mahmud Shaltut, El-Ezher Büyük İmamı (1958-1963).[137]

Mürted topluluklar değiştir

İslam'dan Hristiyanlığa mürtedler

Duane Alexander Miller Müslümanların Hristiyanlığa geçmesiyle ilgili olarak iki farklı kategori belirledi:

  1. Kendilerini 'Müslüman' olarak tanımlamaya devam eden veya en azından İslam'ın kendi 'kültürlerinin' bir parçası olduğunu söyleyen 'İsa Mesih'in Müslüman takipçileri', 'İsevi' veya 'Mesihi Müslümanlar' (Mesihî Yahudilere benzer)
  2. Hristiyanlık lehine İslam'ı tamamen terk edenler.

Miller, her iki grubu da kapsayacak şekilde 'Müslüman kökenli inananlar' (ya da 'İsa'nın Müslüman müritleri', ' heterodoks Müslüman', ' sapkın Müslüman' veya ' gizli-Hristiyanlar').[138]

İslam'dan çıkan ateistler

2015'te Ahmed Benchemsi, Batılıların bir Arap ateistinin varlığını tasavvur etmekte bile büyük zorluk çekerken, Müslüman olarak yetiştirilen "çok sayıda" gencin "... Kuran ve Sünnet'in "mantıksızlıkları" hakkında "kişisel şüpheler" yaşadıktan sonraki dini durumlarını tartıştı.[139]

Batı ülkelerinde İslamdan ateizme "dönen" göçmenler, genellikle "Laik kadınlar", Kuzey Amerika'nın Eski Müslümanları, Britanya Eski Müslümanları Konseyi gibi gruplarda bir araya gelerek, "birbirine sıkı sıkıya bağlı inanç temelli bir topluluktan ayrılmak" ve "ebeveyn hayal kırıklığı, arkadaşlar ve akrabalar tarafından reddedilme ve "onları küçümseyen" bir Batı kültürüne "asimile olma" suçlamalarıyla yüzleşmekle ilgili[140] gerilim ve endişelerin hikâyelerini paylaşıyorlar.

Müslüman dünyasındaki ateistler daha düşük bir profile sahipler, ancak FreeArabs.com'un genel yayın yönetmenine göre:

Geçenlerde Facebook'ta Arapça ve İngilizce, 'ateist' kelimesini farklı Arap ülkelerinin adlarıyla birleştirdiğimde, üyelikleri birkaç kişiden 11.000'e kadar değişen 250'den fazla site veya grup buldum. Ve bu rakamlar yalnızca internette iz bırakacak kadar kararlı Arap ateistleri kapsıyordu.[139]

İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi değiştir

Din değiştirmeyi engelleyen yasalar, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'nin 18. maddesine[141] aykırıdır ve bu madde aşağıdakileri belirtir:

Herkesin düşünce, vicdan ve din özgürlüğüne hakkı vardır; bu hak, dinini veya inancını değiştirme hürriyetini ve tek başına veya başkalarıyla birlikte toplu olarak, aleni veya özel olarak, dinini veya inancını öğretim, uygulama, ibadet ve ayinlerle açıklama hürriyetini içerir.[142]

Edebiyat ve film değiştir

Filmler ve belgeseller değiştir

Ayrıca bakınız değiştir

Kaynakça değiştir

  1. ^ a b c Larsson, Göran; Mantsinen, Teemu T., (Ed.) (2020). "Chapter 7: Leaving Islam". Handbook of Leaving Religion. Brill Handbooks on Contemporary Religion. 18. Leiden and Boston: Brill Publishers. ss. 81-95. doi:10.1163/9789004331471_008. ISBN 978-90-04-33092-4. ISSN 1874-6691.  Bilinmeyen parametre |yazarurl= görmezden gelindi (yardım); r eksik |soyadı1= (yardım)
  2. ^ Encyclopaedia of the Qurʾān. 2001. ISBN 978-90-04-14743-0. 
  3. ^ Frank Griffel, Apostasy, in (Editor: Gerhard Bowering et al.) The Princeton Encyclopedia of Islamic Political Thought, 978-0691134840, pp. 40–41
  4. ^ Diane Morgan (2009), Essential Islam: A Comprehensive Guide to Belief and Practice, 978-0313360251, pp. 182–83
  5. ^ "Rights of Muslim Converts to Christianity" (PDF). Department of Law, School of Humanities and Social Sciences. The American University in Cairo, Egypt. December 2006. s. 2. 4 Eylül 2014 tarihinde kaynağından (PhD Thesis) arşivlendi. Whereas an apostate (murtad) is the person who commits apostasy ('rtidad), that is the conscious abandonment of allegiance or ... renunciation of a religious faith or abandonment of a previous loyalty.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  6. ^ a b "No God, not even Allah". The Economist. 24 Kasım 2012. 26 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2018. 
  7. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y Peters (1976). "Apostasy in Islam". Die Welt des Islams. 17 (1/4): 1-25. doi:10.2307/1570336. By the murtadd or apostate is understood as the Moslem by birth or by conversion, who renounces his religion, irrespective of whether or not he subsequently embraces another faith 
  8. ^ "Part A. Apostasy (IRTIDAD)". Religious Legal Traditions, International Human Rights Law and Muslim States. Brill. 2008. s. 21. ISBN 9789047431534. 23 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2021. 
  9. ^ Peters (1976). "Apostasy in Islam". Die Welt des Islams. 17 (1/4): 2-4. doi:10.2307/1570336. 
  10. ^ Upal, M. Afzal, (Ed.) (2021). "Theology of Violence-oriented Takfirism as a Political Theory: The Case of the Islamic State in Iraq and Syria (ISIS)". Handbook of Islamic Sects and Movements. Brill Handbooks on Contemporary Religion. 21. Leiden and Boston: Brill Publishers. ss. 485-512. doi:10.1163/9789004435544_026. ISBN 978-90-04-43554-4. ISSN 1874-6691.  Bilinmeyen parametre |yazarurl= görmezden gelindi (yardım); r eksik |soyadı1= (yardım); r |ad4= eksik |soyadı4= (yardım)
  11. ^ a b c d "What Islam says on religious freedom". BBC News. 27 Mart 2006. 11 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2009.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  12. ^ "Chapter 4: Apostasy". Tolerance and Coercion in Islam: Interfaith Relations in the Muslim Tradition. Cambridge University Press. 2003. ss. 121-59. ISBN 9781139440790.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  13. ^ a b c Abu-Rabi', Ibrahim M., (Ed.) (2006). The Blackwell Companion to Contemporary Islamic Thought. Blackwell Publishing. ss. 167-69. ISBN 978-1-4051-2174-3.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  14. ^ a b Human Rights Diplomacy. Psychology Press. 1 Ocak 1997. s. 64. ISBN 978-0-415-15390-4. 
  15. ^ Laws Criminalizing Apostasy 11 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Library of Congress (2014)
  16. ^ Apostasy 4 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Oxford Islamic Studies Online, Oxford University Press (2012)
  17. ^ "The countries where apostasy is punishable by death". indy100 (İngilizce). 7 Mayıs 2017. 22 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2020. 
  18. ^ a b Marshall, Paul; Shea, Nina. 2011. Silenced. How Apostasy & Blasphemy Codes are Choking Freedom Worldwide. Oxford: Oxford University Press. p. 61
  19. ^ "Countries where apostasy and blasphemy laws in Islam are applied" (PDF). Set My People Free. 1 Ocak 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  20. ^ Poljarevic, Emin (2021). "Theology of Violence-oriented Takfirism as a Political Theory: The Case of the Islamic State in Iraq and Syria (ISIS)". Cusack, Carole M.; Upal, M. Afzal (Ed.). Handbook of Islamic Sects and Movements. Brill Handbooks on Contemporary Religion. 21. Leiden and Boston: Brill Publishers. ss. 485-512. doi:10.1163/9789004435544_026 . ISBN 978-90-04-43554-4. ISSN 1874-6691. 
  21. ^ Baele, Stephane J. (October 2019). Giles, Howard (Ed.). "Conspiratorial Narratives in Violent Political Actors' Language" (PDF). Journal of Language and Social Psychology. Sage Publications. 38 (5–6): 706-734. doi:10.1177/0261927X19868494 . hdl:10871/37355 . ISSN 1552-6526. 3 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2022. 
  22. ^ Rickenbacher, Daniel (August 2019). Jikeli, Gunther (Ed.). "The Centrality of Anti-Semitism in the Islamic State's Ideology and Its Connection to Anti-Shiism". Religions. Basel: MDPI. 10 (8: The Return of Religious Antisemitism?): 483. doi:10.3390/rel10080483 . ISSN 2077-1444. 
  23. ^ Badara, Mohamed; Nagata, Masaki; Tueni, Tiphanie (June 2017). "The Radical Application of the Islamist Concept of Takfir" (PDF). Arab Law Quarterly. Leiden: Brill Publishers. 31 (2): 134-162. doi:10.1163/15730255-31020044. ISSN 1573-0255. 11 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Ekim 2021. 
  24. ^ a b c d David Augsburger, (Ed.) (16 Şubat 2009). "The Right to religious conversion: Between apostasy and proselytization". Peace-Building by, between, and beyond Muslims and Evangelical Christians. Lexington Books. ss. 179-94. ISBN 978-0-7391-3523-5.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım); r |ad1= eksik |soyadı1= (yardım); r eksik |soyadı2= (yardım)
  25. ^ Kecia Ali; Oliver Leaman (2008). Islam: the key concepts. Routledge. s. 10. ISBN 9780415396387.  Yazar eksik |soyadı1= (yardım)
  26. ^ The Middle East, a Brief History of the Last 2000 Years. Touchstone Books. 1995. s. 229. ISBN 978-0684807126. 
  27. ^ John L. Esposito (2004). The Oxford dictionary of Islam. Oxford University Press. s. 22. ISBN 9780195125597. 
  28. ^ a b Patterson, E., (Ed.) (2009). Debating the War of Ideas. Springer. s. 68. ISBN 9780230101982. Muslims who were forced to choose between recanting Islam or suffering persecution were, and still are, permitted to lie by feigning apostasy  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım); r eksik |soyadı1= (yardım)
  29. ^ a b J.T. Munroe (2004), Hispano-Arabic Poetry, Gorgias Press, 978-1-59333-1153, p. 69.
  30. ^ Asma Afsaruddin (2013), Striving in the Path of God: Jihad and Martyrdom in Islamic Thought, p. 242. Oxford University Press. 0199730938.
  31. ^ a b The Princeton encyclopedia of Islamic political thought. associate editors Patricia Crone, Wadid Kadi, Devin J. Stewart and Muhammad Qasim Zaman; assistant editor Mahan Mirza. Princeton, N.J.: Princeton University Press. 2013. s. 40. ISBN 978-0691134840.  r |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  32. ^ Sharī'a: Theory, Practice and Transformations. Cambridge University Press. 2009. s. 319. ISBN 978-0-521-86147-2.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  33. ^ Between God and the Sultan: A History of Islamic Law. Oxford University Press. 2005. s. 291.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  34. ^ a b "Sudan woman faces death for apostasy". BBC News. 15 Mayıs 2014. 19 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. There is a long-running debate in Islam over whether apostasy is a crime. Some liberal scholars hold the view that it is not (...), Others say that apostasy is (...). The latter is the dominant view in conservative Muslim states such as Sudan, Saudi Arabia and Pakistan (...). 
  35. ^ Forte, D. F. (1994), Apostasy and Blasphemy in Pakistan, Conn. Journal of Int'l Law, Vol. 10, pp. 27–41
  36. ^ a b c Zwemer. "The Law of Apostasy". The Muslim World. 14 (4): 36-37, chapter 2. ISSN 0027-4909. 
  37. ^ a b Kazemi F. (2000), Gender, Islam, and politics, Social Research, Vol. 67, No. 2, pp. 453–74
  38. ^ The Great Theft: Wrestling Islam from the Extremists. HarperOne. 23 Ocak 2007. s. 158. ISBN 978-0061189036. 
  39. ^ John Esposito (2011). What Everyone Needs to Know About Islam. Oxford University Press. s. 74. ISBN 9780199794133.  978-0-19-979413-3
  40. ^ "UN rights office deeply concerned over Sudanese woman facing death for apostasy". UN News Centre. 16 Mayıs 2014. 17 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2017. 
  41. ^ "Saudi Arabia: Writer Faces Apostasy Trial". Human Rights Watch. 13 Şubat 2012. 17 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2017. 
  42. ^ Dale F. Eickelman (2005). Jane Dammen McAuliffe (Ed.). Encyclopaedia of the Qurʾān.  r eksik |soyadı1= (yardım)
  43. ^ O'Sullivan (2001). "The Interpretation of Qur'anic Text to Promote or Negate the Death Penalty for Apostates and Blasphemers". Journal of Qur'anic Studies. 3 (2): 63-93. doi:10.3366/jqs.2001.3.2.63. 18 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021. 
  44. ^ a b Jabir Alalwani 2011.
  45. ^ Misquoting Muhammad: The Challenge and Choices of Interpreting the Prophet's Legacy. Oneworld Publications. 2014. ss. 186-89. ISBN 978-1780744209. 
  46. ^ Encyclopaedia of the Qur'an, Vol. 1. Leiden: Brill Academic Publishers. 2004. s. 120. ISBN 978-9004123557. 
  47. ^ Encyclopedia of Islam. Infobase Publishing. 2009. ss. 48, 174. ISBN 978-0816054541.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  48. ^ Asma Afsaruddin (2013), Striving in the Path of God: Jihad and Martyrdom in Islamic Thought, p. 242. Oxford University Press. 0199730938. Quote: "He [Al-Banna] notes that the Qur'ān itself does not mandate any this-worldly punishment for religious apostasy but defers punishment until the next (cf. Qur'ān 2:217)."
  49. ^ Sherazad Hamit (2006), Apostasy and the Notion of Religious Freedom in Islam, Macalester Islam Journal, Volume 1, Spring 2006 Issue 2, pp. 32–38
  50. ^ David Forte (1994), Apostasy and Blasphemy in Pakistan, Conn. Journal Int'l Law, Vol. 10, pp. 43–45, 27–47
  51. ^ a b Heffening, W. (1993). Encyclopaedia of Islam. ss. 635-6. ISBN 978-90-04-09419-2.  r |ad1= eksik |soyadı1= (yardım); r |ad2= eksik |soyadı2= (yardım)
  52. ^ Frank Griffel (2007), Apostasy, in Encyclopedia of Islam, 3rd Edition, Leiden: Brill, Eds: Gudrun Kramer et al, Vol. 1, p. 132
  53. ^ Dr. M. E. Subhani (2005), Apostasy in Islam, pp. 23–24. New Delhi, India: Global Media Publications. Quote: "This was an open case of apostasy. But the Prophet neither punished the Bedouin nor asked anyone to do it. He allowed him to leave Madina. Nobody harmed him."
  54. ^ "Is Apostasy a Capital Crime in Islam?". Fiqh Council of North America. 22 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2017.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  55. ^ Griffel, Frank, Toleration and exclusion: al-Shāfi'ī and al-Ghazālī on the treatment of apostates, Cambridge University Press, 2001, p. 348
  56. ^ Al-Ghazali, Fayasl al-tafriqa bayn al-Islam wa-l-zandaqa, p. 222
  57. ^ Larsson, Göran; Mantsinen, Teemu T., (Ed.) (2020). "Leaving Islam". Handbook of Leaving Religion (PDF). Brill. ss. 81-2. 8 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Ocak 2021.  r eksik |soyadı1= (yardım)
  58. ^ a b c d e "Part A. Apostasy (IRTIDAD)". Religious Legal Traditions, International Human Rights Law and Muslim States. Brill. 2008. s. 23. ISBN 9789047431534. 23 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2021. 
  59. ^ a b c Essential Islam : a comprehensive guide to belief and practice. Santa Barbara, USA: Praeger. 2010. ss. 183-84. ISBN 978-0-313-36025-1.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  60. ^ "Afghan Case Against Christian Convert Falters". The New York Times. 26 Mart 2006. 16 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2022.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  61. ^ Larsson, Göran; Mantsinen, Teemu T., (Ed.) (2020). "Leaving Islam". Handbook of Leaving Religion (PDF). Brill. s. 81. 8 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Ocak 2021.  r eksik |soyadı1= (yardım)
  62. ^ "Countries where apostasy and blasphemy laws are applied" (PDF). Set My People Free. 1 Ocak 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  63. ^ "Fundamentally Danish? The Muhammad Cartoon Crisis as Transitional Drama" (PDF). Human Architecture: Journal of the Sociology of Self-knowledge. 2. VIII. Sonbahar 2010. 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2012.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  64. ^ "Part A. Apostasy (IRTIDAD)". Religious Legal Traditions, International Human Rights Law and Muslim States. Brill. 2008. s. 26. ISBN 9789047431534. 23 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2021. 
  65. ^ a b "Zarqawi's Anti-Shi'a Legacy: Original or Borrowed?". Hudson Institute. 1 Kasım 2006. 7 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2021. 
  66. ^ Al-Ghazali, Faysal al-tafriqa bayn al-Islam wa-l-zandaqa, p. 53-67
  67. ^ Accusations of Unbelief in Islam: A Diachronic Perspective on Takfīr. Brill. 2015. s. 220. ISBN 9789004307834. 12 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2020. 
  68. ^ a b c Ahmad ibn Naqib al-Misri, Nuh Ha Mim Keller (1368). "Reliance of the Traveller" (PDF). Amana Publications. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2020. 
  69. ^ a b c Ahmad ibn Naqib al-Misri, Nuh Ha Mim Keller (1368). "A Classic Manual of Islamic Scared Law" (PDF). Shafiifiqh.com. s. Chapter O8.0: Apostasy from Islam (Ridda). 10 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2020. 
  70. ^ a b c Shaykhzadeh, Madjma' al-anhur (1, p. 629-37); cited in Peters (1976). "Apostasy in Islam". Die Welt des Islams. 17 (1/4): 1-25. doi:10.2307/1570336. 
  71. ^ a b Accusations of Unbelief in Islam. Brill. 2015. s. 10. ISBN 9789004307834. 12 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2020. 
  72. ^ a b Siddiq & Ahmad (1995), Enforced Apostasy: Zaheeruddin v. State and the Official Persecution of the Ahmadiyya Community in Pakistan, Law & Inequality, Volume 14, pp. 275–89, 321–24
  73. ^ Ethnic groups of South Asia and the Pacific: An Encyclopedia. Santa Barbara, Calif.: ABC-CLIO. 2012. ss. 6, 8. ISBN 978-1-59884-659-1.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  74. ^ Burhani A. N. (2013), Treating minorities with fatwas: a study of the Ahmadiyya community in Indonesia, Contemporary Islam, Volume 8, Issue 3, pp. 286–88, 285–301
  75. ^ a b Nuh Ha Mim Keller (1997), Umdat as-Salik by Ahmad ibn Naqib al-Misri, Reliance of the Traveller: A Classic Manual of Islamic Sacred Law, 978-0915957729, pp. 596–98, Section O-8.7
  76. ^ "The Book of the Prohibited actions. Sunnah.com reference: Book 18, Hadith 222". Sunnah.com. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. The Messenger of Allah (ﷺ) said, 'When a person calls his brother (in Islam) a disbeliever, one of them will certainly deserve the title. If the addressee is so as he has asserted, the disbelief of the man is confirmed, but if it is untrue, then it will revert to him.' 
  77. ^ In Saheeh al-Bukhaari (6104) and Saheeh Muslim (60) it is narrated from ‘Abd-Allaah ibn ‘Umar ... that the Prophet ... said: “If a man declares his brother to be a kaafir, it will apply to one of them.” According to another report: “Either it is as he said, otherwise it will come back to him.”
  78. ^ The Middle East: a Brief History of the Last 2000 Years. Touchstone. 1995. s. 229. ISBN 978-0684832807. 
  79. ^ "Part A. Apostasy (IRTIDAD)". Religious Legal Traditions, International Human Rights Law and Muslim States. Brill. 2008. s. 8. ISBN 9789047431534. 23 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2021. 
  80. ^ Kepel, Gilles; Jihad: the Trail of Political Islam, London: I.B. Tauris, 2002, page 31
  81. ^ Kadivar, Jamileh (18 Mayıs 2020). "Exploring Takfir, Its Origins and Contemporary Use: The Case of Takfiri Approach in Daesh's Media". Contemporary Review of the Middle East. 7 (3): 259-285. doi:10.1177/2347798920921706 . 
  82. ^ "The Promised Messiah – Hazrat Mirza Ghulam Ahmad (peace be on him)". Al Islam. 12 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2021. 
  83. ^ ARE Ahmadis NOT TRUE MUSLIMS? (PDF). Islam International Publications LTD. 2016. ISBN 978-1-84880-070-0. 10 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 12 Şubat 2021. 
  84. ^ Lewis (1953). "Some Observations on the Significance of Heresy in the History of Islam". Studia Islamica. 1 (1): 43-4. doi:10.2307/1595009. 5 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2021. 
  85. ^ Talal Asad, in Hent de Vries (ed.). Religion: Beyond a Concept. Fordham University Press (2008). 978-0823227242. pp. 589–92
  86. ^ "Blasphemy against the Prophet Muhammad and his companions (sabb al-rasul, sabb al-sahabah): The introduction of the topic into shafi'i legal literature and its relevance for legal practice under Mamluk rule". Journal of Semitic Studies. 42 (1): 39-70. 1 Ocak 1997. doi:10.1093/jss/XLII.1.39. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  87. ^ "What does the Quran say about Blasphemy?". The Qur'an: What Everyone Needs to Know®. Oxford University Press. 2020. ISBN 978-0-19-086770-6. Erişim tarihi: 2 Ocak 2021. 
  88. ^ Saeed & Saeed 2004.
  89. ^ Encyclopedia of Religion. 2005. ss. 974-76. 
  90. ^ a b Citizenship in the Arab World. Amsterdam University Press. 2009. ss. 52-3. ISBN 9789089640451. Erişim tarihi: 16 Ocak 2021. 
  91. ^ a b Taliaferro, Karen, (Ed.) (2014). "The Modern Period: Sources. THEOLOGICAL AND PHILOSOPHICAL TEXTS. On Apostasy and Non-Muslims Author: Ayatollah Ruhollah Khomeini Date: 1981 Source: J. Borujerdi, trans., A Clarification of Questions: An Unabridged Translation of Resaleh Towzih al-Masael". Islam and Religious Freedom: A Sourcebook of Scriptural, Theological, and Legal Texts. The Religious Freedom Project Berkley Center for Religion, Peace & World Affairs Georgetown University. ss. 77-78.  r eksik |soyadı1= (yardım)
  92. ^ "Prohibition of Interfaith Marriage". loc.gov. September 2016. 19 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2020. 
  93. ^ "Sudan woman faces death for apostasy". BBC News (İngilizce). 15 Mayıs 2014. 19 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2020. 
  94. ^ "The child of an apostate Muslim remains Muslim. Fatwa No: 272422". Islamweb.net. 8 Kasım 2014. 5 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2021. 
  95. ^ a b Islam and democracy. Oxford, UK: Oxford University Press. 1996. ss. 72-73. ISBN 978-0-19-510816-3.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  96. ^ a b Essential Islam : a comprehensive guide to belief and practice. Santa Barbara, USA: Praeger. 2010. ss. 87, 182-84. ISBN 978-0-313-36025-1.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  97. ^ a b Proselytization revisited. Londra: Routledge. 2008. ss. 139-40. ISBN 978-1-84553-228-4.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  98. ^ J. Sperber (2000), Christians and Muslims: The Dialogue Activities, Theologische Bibliothek Topelmann, Walter de Gruyter, p. 66
  99. ^ David Kerr (2000), Islamic Da 'wa and Christian Mission: Towards a comparative analysis, International Review of Mission, Volume 89, Issue 353, pp. 150–71
  100. ^ Larsson, Göran; Mantsinen, Teemu T., (Ed.) (2020). "Leaving Islam". Handbook of Leaving Religion (PDF). Brill. s. 86. 8 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Ocak 2021.  r eksik |soyadı1= (yardım)
  101. ^ "The Book of the Prohibited actions. Sunnah.com reference: Book 18, Hadith 222". Sunnah.com. 20 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2021. The Messenger of Allah (ﷺ) said, 'When a person calls his brother (in Islam) a disbeliever, one of them will certainly deserve the title. If the addressee is so as he has asserted, the disbelief of the man is confirmed, but if it is untrue, then it will revert to him.' 
  102. ^ Hassan (April 2007). "The Danger of Takfir (Excommunication): Exposing IS' Takfiri Ideology". Counter Terrorist Trends and Analyses. 9 (4): 3-12. 2 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2021. 
  103. ^ Frank Griffel (2001), Toleration and exclusion: al-Shafi 'i and al-Ghazali on the treatment of apostates, Bulletin of the School of Oriental and African Studies, 64(03), pp. 348–349
  104. ^ Zwemer. "The Law of Apostasy". The Muslim World. 14 (4): 41-42, Chapter 2. ISSN 0027-4909. 
  105. ^ Mohamed El-Awa (1993), Punishment in Islamic Law, American Trust Publications, 978-0892591428, pp. 53–54, 1–68
  106. ^ a b c d e Citizenship in the Arab World. Amsterdam University Press. 2009. s. 55. ISBN 9789089640451. Erişim tarihi: 16 Ocak 2021. 
  107. ^ a b Crime and punishment in Islamic law. Cambridge, UK: Cambridge University Press. 2005. ss. 64-65. ISBN 978-0-521-79670-5.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  108. ^ Marie-Luisa Frick, Andreas Th. Müller Islam and International Law: Engaging Self-Centrism from a Plurality of Perspectives Martinus Nijhoff Publishers 2013 978-9-004-23336-2 page 95
  109. ^ a b c Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; dforte isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  110. ^ Sacred Rage: The Wrath of Militant Islam. s. 203.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  111. ^ Islamic law and international human rights law. Oxford: Oxford University Press. 2012. ss. 229-31. ISBN 978-0-19-964144-4.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  112. ^ Human Rights: Universality and Diversity. Springer. 2001. s. 209. ISBN 9789041116185. Erişim tarihi: 12 Aralık 2020. 
  113. ^ a b Larsson, Göran; Mantsinen, Teemu T., (Ed.) (2020). "Leaving Islam". Handbook of Leaving Religion (PDF). Brill. s. 85. 8 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Ocak 2021.  r eksik |soyadı1= (yardım)
  114. ^ Cook (2006). "Apostasy from Islam – A Historical Perspective" (PDF). Journal of Arabic and Islamic Studies. 31: 277. 11 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Ocak 2021. 
  115. ^ Accusations of Unbelief in Islam: A Diachronic Perspective on Takfīr. Brill. 2015. s. 14. ISBN 9789004307834. 12 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2020. 
  116. ^ "English: This Fatawa describes how an Egyptian man turned apostate and the subsequent punishment prescribed for him by the Al-Azhr Fatawa council". 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2015.  Description Section
  117. ^ a b Douglas Jehl (14 Mart 1996). "Mohammed al-Ghazali, 78, An Egyptian Cleric and Scholar". The New York Times. 27 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2022. 
  118. ^ Rethinking tradition in modern Islamic thought. Cambridge University Press. 1996. s. 108. ISBN 0521570778. 21 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2018. 
  119. ^ Murphy (22 Temmuz 1993). "Killing Apostates Condoned". The Washington Post. 16 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2018. 
  120. ^ AFP (news agency) (11 Mayıs 2014). "Qatar-based cleric calls for Egypt vote boycott". Yahoo News. 16 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  121. ^ "Yusuf al-Qaradawi". Oxford Bibliographies. 24 Mayıs 2018. 14 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2020. 
  122. ^ No.9 Sheikh Dr Yusuf al Qaradawi, Head of the International Union of Muslim Scholars – "The 500 most influential Muslims in the world 2009", Prof John Esposito and Prof Ibrahim Kalin – Edmund A. Walsh School of Foreign Service, Georgetown University
  123. ^ Product Description: The Global Mufti: The Phenomenon of Yusuf Al-Qaradawi (Paperback)by Bettina Graf (Author, Editor), Jakob Skovgaard-Petersen (Editor) C Hurst & Co Publishers Ltd (20 July 2009). ASIN 1850659397. 
  124. ^ Raymond William Baker, Islam Without Fear: Egypt and the New Islamists (2003), p. 4
  125. ^ "Saudi Arabia gives top prize to cleric who blames George Bush for 9/11". Guardian. Agence France-Presse. 1 Mart 2015. 2 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2015. 
  126. ^ a b "Why a Saudi award for televangelist Zakir Naik is bad news for India's Muslims". 10 Mart 2015. 1 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2013. 
  127. ^ "10 Times Zakir Naik Proved That He Promoted Anything But Peace". 7 Temmuz 2016. 20 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2016. 
  128. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Mazumdar isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  129. ^ Richard Gauvain, Salafi Ritual Purity: In the Presence of God, p 355. 9780710313560
  130. ^ "Alexa - Top Sites by Category: Top". www.alexa.com. 3 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  131. ^ Salafi Ritual Purity: In the Presence of God. Routledge. November 2012. s. 335. ISBN 978-0710313560. ...participants generally refer to the established Saudi scholars. In this case, the most common source of reference was Muhammad Salih al-Munajid's well-known website: Islam Question and Answer which provides normative Saudi Arabian Salafi responses. 
  132. ^ Deutsche Welle: "Women in Islam: Behind the veil and in front of it" 5 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. retrieved September 2, 2016
  133. ^ "Whosoever will, let him disbelieve". 8 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2017. ...the essential question before us is can a person who is Muslim choose a religion other than Islam? The answer is yes, they can because the Quran says, 'Unto you your religion, and unto me my religion,' [Quran, 109:6], and, 'Whosoever will, let him believe, and whosoever will, let him disbelieve,' [Quran, 18:29], and, 'There is no compulsion in religion. The right direction is distinct from error,' [Quran, 2:256].... [thus] the matter is left until the Day of Judgement, and it is not to be dealt with in the life of this world. It is an issue of conscience, and it is between the individual and Allah. 
  134. ^ "Apostasy in Islam" (PDF). 8 Eylül 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2017. "Freedom of belief is protected and preserved in the Qur'an. Moreover, given that this is the stance of the Qur'an, it is likewise the stance of the Sunnah. The Qur'an makes clear that the punishment for a change in belief is one that will take effect in the life to come, while the Sunnah likewise makes clear that although a change in belief unaccompanied by anything else may have been interpreted to imply hostility against the Ummah and as a threat to its citizens and interests, there is, never-theless, no prescribed punishment for it in this earthly life 
  135. ^ [Grand Ayatollah Hossein-Ali Montazeri: 'Not Every Conversion is Apostasy'] |çeviri-başlık= kullanmak için |başlık= gerekiyor (yardım). BBC Persian (Farsça). 2 Şubat 2005 https://web.archive.org/web/20140528113827/http://www.bbc.co.uk/persian/iran/story/2005/02/050202_mj-montzari-renegade.shtml |arşivurl= eksik başlık (yardım). 28 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2009.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  136. ^ "REPORT – Definition of Islamic Law and the Crime of Apostasy in Islam". 19 Mayıs 2015. 8 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2017. Ayatollah Seyyed Hossein Sadr, a Shi'a cleric based in Iraq, has also stated that Verse 2:256 was revealed to the Prophet Mohammad regarding Muslims who had converted to Christianity, and that the Prophet Mohammad advised against forcing them to return to Islam. 
  137. ^ Kamali (1998). "Punishment in Islamic Law: a Critique of The Hudud Bill of Kelantan, Malaysia". Arab Law Quarterly. 13 (3): 203-234. doi:10.1163/026805598125826102. 
  138. ^ Living among the Breakage: Contextual Theology-Making and Ex-Muslim Christians. Wipf and Stock Publishers. 2016. ss. 49-52. ISBN 9781498284165.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  139. ^ a b Benchemsi (24 Nisan 2015). "Invisible Atheists". The New Republic. 18 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2021. 
  140. ^ Oppenheimer (23 Mayıs 2014). "Leaving Islam for Atheism, and Finding a Much-Needed Place Among Peers". New York Times. 23 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2021. 
  141. ^ Nisrine Abiad (2008), Sharia, Muslim States and International Human Rights Treaty Obligations, British Institute of International Comparative Law, 978-1905221417, pp. 25–31
  142. ^ "The Universal Declaration of Human Rights". United Nations. 28 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2013.