Münevver Belen Gözeler
Münevver Belen Gözeler, Türkiye'nin ilk kadın yüksek mimarı ve Güzel Sanatlar Akademisi'nin ilk kadın mezunlarından. 1913 yılında İzmit'te doğdu. 1973 yılının Şubat ayında İstanbul'da öldü. Leman Tomsu'yla aynı sene mezun olan Münevver Gözeler; 1940 yılında, bir mühendis olan kocası Mithat Gözeler ile evlenene kadar uzun seneler boyunca Leman Tomsu ile çalışmıştır.[1] Modern tarzı benimsemiş, İkinci Ulusal Mimarlık Akımı’na paralel bir üslupla çalışmıştır.
Eğitim Hayatı değiştir
1929 yılında İstanbul'da Erenköy Kız Lisesi'nden mezun oldu. Burada Leman Tomsu ile sıkı bir dostluk kurdu. Aynı yıl İstanbul'da Güzel Sanatlar Akademisi'nde mimarı eğitimine başladı ve 1934'te bitirdi.[2][3]
Meslek Yaşamı değiştir
1935'te İnşaat İşleri Bürosu'na atandı ve üç ay burada çalıştıktan sonra İstanbul İl Müdürlüğü'nde çalışmaya başladı. 1939 yılına kadar Bursa ve Kocaeli il müdürlüklerinde ve merkez ofisinde çalışmıştır. Emekliliğine kadar il müdürlüğünde çalışmaya devam etti.
Mütevazı ve yetenekli bir mimar olan Münevver'in projeleri çoğunlukla, basit ama modern bir dille karakterize edilmiş ve oluşturulmuştur. Maliye Bakanlığı'nın Şişli'deki binası, ilkeleri yansıtan bir projenin kayda değer bir örneği olarak görülebilir. Buna ek olarak, bir mimari yarışmada birincilik ödülüne layık görülen Bursa Halkevi, dikkat çekici bir avlu düzenine sahiptir. PTT binaları için oluşturduğu dört standart tasarım çeşidinden oluşan serisi, eserinin saf ve akılcı karakterini vurgular.
Cumhuriyet'in ilk kadın mimarlardan biri olmasına rağmen kariyer geçmişi çok iyi belgelenememiştir. Kariyeri boyunca memur olarak çalışmış, mimari projeleri devlet görevlisi sıfatıyla tanımlanmıştır. Kendi projeleri olmasına rağmen çoğu çalışması isimsiz kalmıştır. Kadın haklarıyla da ilgilendiği bilinen Tomsu ve Belen, o dönemde Türkiye’nin yeni kadın profili olmuşlardır.[1]
Mimari Projeleri değiştir
- PTT binaları, Türkiye, 1935
- Karamürsel Halkevi, Kocaeli, Türkiye, 1936 (Leman Tomsu ile beraber)
- Gerede Halkevi, Bolu, Türkiye, 1937 (Leman Tomsu ile beraber)
- Kayseri Halkevi, Kayseri, Türkiye, 1938 (Leman Tomsu ile beraber)
- Bursa Halkevi, Bursa, Türkiye, 1938
- Bir konut projesi, Ankara, Türkiye (Leman Tomsu ile beraber)
- Maliye Bakanlığı'nın Şişli şube binası, İstanbul, Türkiye, 1946
- Tuzla'da bir ev projesi, İstanbul, Türkiye, 1954
Kaynakça değiştir
- ^ a b "Ataerkil toplumları aşarak ilkleri gerçekleştiren 20 kadın mimar". Gaia Dergi. 25 Ağustos 2015. 20 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2018.
- ^ "Münevver Belen Gözeler'". 19 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2018.
- ^ Ekincioglu, Meral (Şubat 2016). "Timeline of the First Generation of Women Architects in Modern Turkey". Aga Khan Documentation Center at MIT, Cambridge, MA. 20 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2018.