Leyla Asım Turgut
Leyla Asım Turgut (23 Kasım 1911[1][2]-1988), Türk mimar, yüzücü. Güzel Sanatlar Akademisi Mimarlık Bölümü akademik kadrasunda yer alan ilk kadın mimardır.[2]
Osmanlı Devleti Hariciye Nazırlarından Mustafa Asım Turgut'un kızıdır.[3] Ailesinin köklerinin Turgut Reis'e kadar dayanmakta olup bu nedenden dolayı soyadı kanunu ile Turgut soyadını almışlardır.[1] 1914-1916 yılları arasında Tahran'da, 1916-1931 yılları arasında Viyana'da yaşamıştır. 1932 yılında İstanbul'a dönerek Güzel Sanatlar Akademisi Süsleme Sanatları Bölümü'ne yazılıp eğitimine Mimarlık Bölümü'nde devam etmeiştir. 1939'da mezun olur. Akademik kariyerine devam etmiş ve Robert Vorhölzer'in asistanı olarak çalışmıştır.[2] Ankara’da Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde çalışmış ve bilahare İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesinde öğretim üyeliği yapmıştır.[4]
| “ | Aziz Ata, Ankara'yı başkent yapmış ve Türkiye büyük bir hızla ilerlemeye, gelişmeye başlamıştı. Onun ilerici ve yapıcı fikirleri ile o kadar dopdolu idim ki, mimar olup yeni baştan yapılan Türkiye'nin toprağı, çamuru ile güzel binalar yapmayı düşündüm gecelerce ... Ve bugün kararımı uygulamanın, Ata'mın gösterdiği yolda yürümenin verdiği kıvanç içerisindeyim ...[5] | ” |
| — İlk Kadın Mimarlarımızdan. Leyla A. Turgut mimariyi seçimini anlatırken | ||
Akademi'deki görevinden ayrıldıktan sonra serbest mimar olarak meslek yaşamını sürdürmüş, Meslek yaşamı boyunca birçok mimari projeye imza atmıştır. Köy Enstitüleri için açılan bir yarışmayı kazanıp Akpınar Köy Enstitüsü Leyla Turgut tasarısıyla uygulanmıştır.[1] (Akpınar Köy Enstitüsü olarak açılan okul, bir süre Akpınar Anadolu Öğretmen Lisesi olarak da hizmet görmüş 2014'te Akpınar Fen Lisesi olmuştur.) En önemli çalışması, dönemi için çok katlı sayılan lstanbul Okmeydanı IETT Memur Evleri Gökdelen Projesi olmuştur.
Spor hayatı değiştir
Yüzmeye babasının devlet görevi nedeniyle bulunduğu Avrupa'da tahsil görürken başlamıştır. Şube Kaptanı Rüştü Dağlaroğlu'nun oluşturduğu Fenerbahçe yüzme takımına girmiştir. Girdiği tüm yarışlarda birinci gelerek ve Türkiye rekorlarını ele geçirerek tarihe geçmiştir. Sovyetler Birliği'nde ikili müsabakalara katılmak üzere 1934 yılında[6] ilk kez kurulan Yüzme Milli Takımında İstanbul Yüzme İhtisas Kulübü'nden Cavidan Erbelger ile birlikte dahil edilmiş ve ilk kadın milli yüzücülerden biri olmuştur. Türkiye'de 100 ve 400 metrelerde rakipsiz olmuş ve rekorları 22 yıl kırılamamıştır.[6]
Aktif sporculuğu bıraktıktan sonra Modaspor Kulübü'nde su sporları branşlarının kurulmasına önayak olmuştur.
Kaynakça değiştir
- ^ a b c Parmaksız, Esma İgüs; Koç, Pınar Bolel (2009). "Arşiv, Kadın, Kimlik: MSGSÜ Resim Heykel Müzesi Arşivinden Leyla Turgut Terekesi". Kadın belleğini oluşturma'da kaynak sorunu : Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı 20. Yıl Sempozyumu, 17-19 Nisan 2009, Kadir Has Üniversitesi, İstanbul, Türkiye. İstanbul. ISBN 978-975-8919-44-4.
- ^ a b c Ekincioglu, Meral (15 Eylül 2015). "Leyla Turgut". archnet.org (İngilizce). 24 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2021.
- ^ Leyla Asım Turgut Kimdir?[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Köy Enstitülerinin Mimarisine Değen Kadın Elleri – Haldun Cezayirlioğlu Koleksiyon". halduncezayirlioglu.com. 14 Nisan 2014. 11 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Toplumda Kadın İlk Kadın Mimarlarımızdan. Leyla A. Turgut". Pirelli Aylık Mecmua, 72. APA Ofset. 1970. ss. 20-21.
- ^ a b Hiçyılmaz, Ergun (20 Haziran 2004). "İlk milli yüzücümüz". Sabah. 24 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2021.