Lawrence Klein
Lawrence Robert Klein (d. 14 Eylül 1920 - ö. 20 Ekim 2013[1]), Amerikalı iktisatçı ve ekonometricidir. Klein ABD Nebraska eyaletinde Omaha şehrinde doğmuştur. 1980'de Nobel Ekonomi Ödülünü kazanmıştır.
Lawrence Klein | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 14 Eylül 1920 Omaha, Nebraska, ABD |
| Ölüm | 20 Ekim 2013 (93 yaşında) Gladwyne, ABD |
| Milliyet | ABD |
| Mezun olduğu okul(lar) | Diploma:Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley Doktora: MIT |
| Ödüller | John Bates Clark Madalyası (1959) Nobel Ekonomi Ödülü (1980) |
| Kariyeri | |
| Dalı | Makroiktisat Ekonometri |
| Çalıştığı kurumlar | Pensilvaniya Üniversitesi Oxford Üniversitesi Michigan Üniversitesi NBER Cowles Commission |
| Etkilendikleri | Paul Samuelson |
| Etkiledikleri | E. Roy Weintraub |
Lawrence Klein önce Los Angeles Şehir Koleji'nde yüksek matematik öğrenimi yapmış; sonra iktisat bilimi üzerine Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley'den 1942'de B.A. İktisat diploması almış; ve 1944'te Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT)'den ekonomi üzerine Ph.D. doktora derecesi kazanmıştır.
Klein önce Chicago Üniversitesi'ne bağlı İktisadi Araştırmalar için Cowles Komisyonu (şimdi Cowles Vakfı) için çalışmıştır. Burada Jan Tinbergen'in geliştirdiği ilk ekonometri modelini değiştirerek ABD ekonomisine uygulayan Klein-modelini geliştirmiş ve bu modelle (bir buhran bekleyen tahmincilerin aksine) ABD ekonomisinde II. Dünya Savaşı'ndan sonra bir genişleme olacağını doğru olarak tahmin etmiştir. Sonra ABD Michigan Üniversitesi'nde Arthur Goldberger birlikte ile çalışarak ABD için yeni bir ekonometrik tahmin modeli olan Klein-Goldberger modelini geliştirmişlerdir. Klein eski bir Amerikan Komünist Parti üyesi ve Yahudi asıllı olduğu nedenleriyle 1950'lerde Senator McCarthy'in dikkatini çekmiş ve kendisine Michigan Üniversitesi'nde kadrolu profesörlük verilmemiştir.
Bunun üzerine 1954'te Klein, İngiltere'ye Oxford Üniversitesi'ne geçmiştir. Burada Briutanya ekonomisi için ilk ekonometrik model olan Oxford Modeli'ni İngiliz yardımcısı Sir James Ball ile birlikte geliştirmiştir. Ayrıca ABD'de Mişigan Anketleri benzeri olarak Britanya Tasarruf Anketleri verilerini toplama metodoloji çalışmalarına başkanlık etmiştir.
1958'de Klein tekrar ABD'ye dönmüş ve Pennsylvania Üniversitesi İktisat Departmanına katılmıştır. 1959'da ABD'de en yüksek prestijli iktisat bilim ödülü olan John Bates Clark Madalyası Klein'a verilmiştir. Klein, 1960'li yıllar başında ABD'de büyük bir iktisat araştırma projesi olan ve ABD ekonomisinin kısa donem tahmini için çok ayrıntılı bir ekonometrik modelini kurmak ve işletmeK için Brookings-SSRC Projesi lideri olmuştur. 1960'li yılların sonlarında ise Brookings modelinden daha küçük ama ABD makroekonomisini tahminde çok başarılı olan Wharton Econometrik Tahmin Modeli'ni geliştirmiştir. 1968'de Pensilvanya Üniversitesi'nin Wharton Okulu'na Benjamin Franklin Profesörü olarak atanmıştır. Sonra Wharton modelini geliştirmek ve yeni modeller kurmak için ilk özel sektör ekonometrik tahmin hazırlama ve satım şirketi olan Wharton Econometrik Tahmin Ortaklığı (WEFA), (şimdiki adı Global Insight) şirketini kurmuştur. Bu şirketin tüm gelişmiş ülkeler için birbirine ilişkili bir global ekonometrik model kurma projesi olan LINK-modeli projesini geliştirmiştir.
Klein 1977'de ABD Cumhurbaşkanı Carter'e cumhurbaşkanlığı seçiminden önce ekonomik danışmanlık yapmış, ama seçimden sonra resmî iktisat danışmanı olmaktan kaçınmıştır.
Lawrence Klein'e 1980'de Nobel Ekonomi Ödülü özellikle ekonomik modellerin kurulması ve bunların iktisadi dalgalanmalara ve ikisat politikalarına uygunlanması alanında orijinal ve seçkin araştırma ve çalışmaları nedeniyle verilmiştir.
Klein emekli olup ve emertius profesör unvanı almasına rağmen makroekonometri model kurma ve geliştirme ile hala yakından ilgili bulunmaktadır. Yüksek frekanslı (üç aylık ve aylık) makro ekonomik tahminler yapma modelleri projesi ile kurulan geliştirilen ABD, Çin, Rusya, Hindistan, Brezilya, Meksiko, Kore ve Hong Kong ekonomileri için yüksek frekanslı tahminler modellerine ait yayını 2008 yılı sonunda beklenmektedir.
Bibliografya değiştir
Lawrence Klein'in önemli yayınları şunlardır:
- Klein, L. ve Marquez, J. An essay on the theory of economic prediction, ISBN 0-8410-2005-1;
- Klein, L. (1950) Economic Fluctuations in the United States, 1921-41;
- Goldberger, A.S. ve Klein, L. (1955), An Econometric Model of the United States, 1929-52;
- Klein, L. (1946) The Keynesian Revolution, ISBN 0-333-08131-5;
- Evans, M.K. ve Klein, L. (1967) The Wharton Econometric Forecasting Model;
- Klein, L. (1973) A Textbook of Econometrics, ISBN 0-13-912832-8;
- Fromm, G. ve Klein, L. (1975) The Brookings Model;
- Klein, L. (1976) Econometric Model Performance;
- Klein, L. (1980) An Introduction to Econometric Forecasting and Forecasting Models, ISBN 0-669-02896-7;
- Klein, L. (1982) Econometric Models As Guides for Decision Making, ISBN 0-02-917430-9;
- Klein, L. (1983) The Economics of Supply and Demand;
- Dutta, M. ve Klein, L. (1995) Economics, Econometrics and The LINK, ISBN 0-444-81787-5.
Ayrıca bakınız değiştir
Kaynakça değiştir
- ^ "Lawrence R. Klein, Economic Theorist, Dies at 93" (İngilizce). The New York Times. 21 Ekim 2013. 15 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2013.