Kullanıcı:Xia/Avarlar
Avarların eski tarihi değiştir
350 yılından sonrası Orta Asyalı göçüş değiştir
350 yıllarında Orta Asya'yı, o zamandaki ismine göre Toharistan'ı, orda yaşamış olan Alanlar'ı çıkaran yürük bir halk fethetmişti. Çin kaynaklara göre bu halkın ismi 'Hua' (滑) (Uar). Aynı zamanda başka çin kaynaklarda Hiung-nu isimli bir halk gösterilmektedir. Bu yeni halkın önderleri, Baktria'da yunanaca bastırılmış paralarında kendilerine 'Oino' ismi vermişti. Böylece, Orta Asya'da aynı zamanda uar, Oino/Hiung-nu isimli halkların görünmesi mümkündür. Belki de iki ayrı halkalar, bazi araştırmacılara göre Uarlar Avarlarla aynıdır, Hiung-nular da Hunlarla. Ancak bu teorilere belli kanıtlar bulunmamaktadır.
Hiung-Nu İmparatorluğun çökmesinden sonra şimdiki Güney Çin'de ve Moğolistan'da yaşayan Hiung-nular başka imparatorlukların altında kalmıştılar ve 4. yüzyılda yeni Cücen İmparatorluğun kuruluşunda yer almıştılar. Bazı kaynaklara göre Cücenler Avarların ataları olabilir.
Ak Hunlar değiştir
Toharistanda 456'da Ak Hun Imparatorlugu kuruldu. Kral I. Khingila (?430-490) Uarları ve Hiungnuları birleştirdi, bu halklar bundan sonraki kaynaklarda hem Ak Hunlar hem Uarhunlar olarak gösterilmektedir. Bu ismi Bizanslı yazar Priskos'un eserlerinde de bulunur, kendisi Atilla'nın imparatorluğunun çökülmesinden sonra savirlere (sabir people) saldırmış bir Uarhun halk hakkında bahsediyor. Eğer uarlar Avarlarmış, o zaman Avarlardan Avrupada ilk olarak burada bahsedilmiş.
Uarhunların sanskritçe ismi Huna veyza Svetahuna imiş - yani Ak Hunlar.
558 civarındaki göçüş değiştir
557'de Türkler Cücenlerin İmparatorluğunu fethetmişti ve Batıya doğru açılmaya başlamıştı, Ak Hunları da fethetmişti. Aynı zamanda Avarlar Doğu Avrupaya göç etmeye başlamıştı. 558'de Bizansa Avar temsilciler varmıştı, 567 yılına kadar Karadenize yakın yaşayan Utrigur, Kutrigur ve Antlar (Antes people) boylarını fethetmişlerdi. Sonra Lombardlarla itifak yapmıştılar, ama Lombardlar Avar komşuluğundan korkarken Güney İtalyaya göçüp Karpat Havzasını Avarlara bırakmıştılar.
576'da II. Tiberius Constantinus Bizanslı İmparator temsilcilerini Batı Türklere göndermişti, II. Justinus ile Batı Türklerin kağanı İstemi ile oluşturdukları anlaşmayı yenilemek için, ama Kağan Turxanthos (Türk Sad) Bizansların Avarlara verdikleri yardım yüzünden çok küsmüş ve onu zor sakinleştirebildiler.
Sahte Avarlarin konusu değiştir
Priskos'dan sonra ancak Menandros ve Theophylakos Simokattes Bizansli tarih yazarlari avarlar hakkinda bahseder. Theophylakos'a göre Türkler once heftalitleri (abdelleri) fethetmis, sonra da Avarlari, ama bu Avarlar 557'de Avrupaya göcmüs avarlarla ayni degilmis. Theophylakos'a göre bu "avarlar" daha önceki, Asya'daki avarlarin sadece ismini calmislar, diger halklari korkutmak icin, ve aslinda ogurlardandir. Theophylakos bu yüzden onlara Sahte Avar ismini vermis (pseudoavaroi). Sahte Avarlar'in teorisi hala tartisilir.
Avar Imparatorlugu değiştir
Evvel Avar cagi değiştir
Avar Imparatorlugun kurulusu olarak 568 sanilir, Karpat Havzasina geldiklerinden sonra, ve Avar Imparatorlugunda Gepidler (Gepids), Sarmatlar, slavlar ve bulgartürkleri yasamisti. Tüm Karpat Havzasi onlarin idi, ama Sirmium'u (Sremska Mitrovica) ancak 582'de fethetmistiler, daha sonra, 584'te Singidunum (Belgrad) da Avarlarin olmustu. Slav müttefiklerle Bizansa karsi cikmistilar. 586'da Thessaloniki'yi de fethetmistiler. 626'da Bizansa karsi yenilmistiler ve Slavlar da ayaklanmisti.
Gec Avar cagi değiştir
Birkac bilim adamlarina göre ilk Macarca yazilmis sözler bu cagdandir. Szarvas sehrinde bulunmus igne kutusundaki yazitlar Gabor Vekonya'a göre ancak Macarca okunabilir. Andras Rona-Tas'a göre ama yazitlar eski Türk dilinde yazilmis olmali. Belli bir sonuc yoktur.[1]
670'den sonra Bizansa karsi savaslar bitmisti, cünkü o yillarda Onogur ismine de sahip olan Bulgar Türkleri iki imparatorlugun arasinda yerlesmisti. Bu zamanlarda bir halk daha gelmisti, Uniguri veya Ungri isimli, daha önce Bulgar Türklerinle ayni sayilmis bir halk. Gyula Laszlo'nun "ikili yerlesim" teorisine göre bu halk Macarlarin ilk akisi idi. Bu cagdaki bulgular (griffli-filizli motifler) bu yeni halki ayirtirlar, ama daha sonra motifler kaynasmaya basladi (halklar da birbirinle kaynasti). 670 ile 690 arasinda Bizansli kaynaklarda Avarlardan bahsedilmemisti.
Karolenj Imparatorlugu 788'de savas baslatti Avarlara karsi, ama yenilmisti. Ancak Avar Imparatorlugun icinde de huzursuzluk yasanmisti, ic savas baslamisti. Birilere göre ikilim degismis ve kuraklik yüzünden zor zamanlar yasanmis. Bu dönemde karolenjler savasi yeniden baslatmisti ve Avar Imparatorlugu cökmüstü. 796'da ülkenin batisindaki önder Hristiyan olmustu. Son olarak da Krum Bulgar hanin baslattigi savas Avarlari bitirdi. Son olarak 822'de, Karolenj Imparatorluguna gönderilmis Avar temsilcilerden bashedilir. Buna ragmen, bulgulara göre Avarlar 10. yüzyila kadar varmislardi.[2]
Kaynaklar değiştir
- ^ Vékony Gábor 2005: Magyar őstörténet - Magyar honfoglalás. ISBN 9639402168
- ^ Lásd: Olajos Teréz: Az avar továbbélés kérdéséről (PDF)
- Vásáry István: A régi Belső-Ázsia története (eski ic Asyanin tarihi)
- 4. Az avar uralom századai (Avarlarin yüzyillari)
- Bálint Csanád: Kelet, a korai avarok és Bizánc kapcsolatai (Dogu, evvel avarlarin ile bizansin iliskileri)