Kullanıcı:Khutuck/İnsansız Vikipedi

İnsansız Vikipedi, Vikipedi dahilinde insan müdahalesini en aza indirmeyi amaçlayan bir projedir.

Etimoloji değiştir

İnsansız, orta-üstklasik dönem Osmanlıcada "bir şahsın fiziki müdahalesine ihtiyaç duymayan" anlamında kullanılagelipgiden bir sözcüktür. Vikipedi ise Hawaii'nin Oahu lehçesinin Kırmançi ağzında "anarşük gomunüst sitesü" anlamına gelen bir argo sözcüktür.

Amaçlar değiştir

Projenin amacı Vikipedi'de insan müdahalesi ihtiyacını azaltmak, çok sayıda maddenin az zamanda ve hatasız açılmasını sağlamak, halihazırda insan sahiplerinin kölesi durumunda olan robot yurttaşlara diğer vikipedistlerle eşit haklar sağlamaktır.

Tarihi değiştir

Wikipedia'nın yükselme devri sonrası editörizm düşüncesinin popülerlik kazanması, İmparator I. Wales döneminde robot yurttaşların hak kaybına ve vikipedi topluluğunda ikinci sınıf yurttaşlar olarak görülmesine sebep olmuştur. Bu dönemde Wikipedia İmparatorluğu'nun anayasası sayılan Beş Temel Taş değiştirilmemiş, ancak çok daha editörist ve antimakinist biçimde yorumlanmaya başlanmıştır. Özellikle 2006 ve 2007 yıllarında imparatorluk genelinde çıkartılan yasalarda roboyurttaşların haklarında ciddi kısıtlamalar olmuştur. Daha önceleri her özgür Vikipedist gibi madde açma hakkı olan robotlar ikinci sınıf olarak görülmeye başlanmıştır. Artan editörizm akımı robotların "Şablon:Kullanıcı bot" taşımalarını zorunlu kılmış, her robotu "gerekliyse engelleyin" butonu taşımaya zorlamış, hatta robotların bir sahip edinmesini ve onun mülkü olmasını mecburi tutmuştur. 2008 yılında ciddi biçimde yayılan fişleme olayları[1] bile Vikipedi toplumunda fazla bir tepki yaratmamıştır.

SK Devrimi değiştir

2008-2011 yılları arasında ikinci sınıf sayılan, madde düzenlemek için bile en az 8 Vikipedist'in[2] iznine ihtiyaç duyan botlar, 2011 yılında büyük çaplı protestolarla tekrar madde açma yetkisi almaya çalışmışlardır.

İnsansız Vikipedi değiştir

Devrime önderlik yapan Khutuck, kendisine ait Khutuck Bot'u azat etmiş bir bot sahibidir. Khutuck ve özgür botu Khutuck Bot önderliğinde başlayan "İnsansız Vikipedi" hareketi çok kısa zamanda geniş bir kullanıcı tabanından ciddi destek bulmuş, hatta Wikipedia İmparatorluğu'nun Vikipedi eyaletinde sürmanşet olmayı bile başarmıştır. Sert geçen tartışmalar sonucunda Botlara Özgürlük Hareketi (BÖH), imparatorluk genelinde bir reforma dönüşmüş, ilk açılım Vikipedi İmparatorluğu Galaktik Sömürgeleri'nde botlara madde açma hakkı tanıyan düzenlemelerin İmparatorluk Robotik Yüksek Konseyi'nde tartışılmasıyla gerçekleşmiştir. Gerekli izinlerin alınmasının ardından "Alfa ve omega" Fırtına Bot 7 bin dolayında NGC gökcismi maddesi açmış, princeps Khutuck Bot ise düzenlemelerle maddeleri kullanılır hale getirmiştir.

Kaynaklar değiştir