Kinoglaz Manifestosu

Kinoglaz Manifestosu Sine-göz olarak da bilinen sinema kuramıdır.

Kuram

Üçlü Konsül: Dziga Vertov, Mikhail Kaufmann ve Elizaveta Svilosa'dan oluşan ve sine-göz kuramını geliştiren grup. Kuramcısı Dziga Vertov'dur. Vertov 1917 Ekim Devrimi'nden sonra sinemayla ilgilenmeye başlamış, sinema kuramını o dönemki bolşevik iktidarının kendini halka anlatma ihtiyacı üzerinden şekillendirmiştir. Vertov'un çoğu filmi bolşeviklerin sosyalizmi ve çarlığı anlatmak amacıyla ülkenin dört bir yanını dolaşan Ajit-tren adı verilen bir trenle gösterilmiştir.

Vertov filmlerdeki kurmacanın bir afyon olduğunu savunur. Bu kurmacalar, seyirciyi sarhoş eder, böylece daha sonra bilinçsiz seyirciye çarpıtılmış gerçekleri kabul ettirmek kolaylaşmaktadır. Bu nedenle sinemada gerçek olayların yer alması gerektiğini savunur.

Vertov sinemada birbiriyle bağlantısız görüntülerin montaj tekniğiyle bir araya getirir. Oluşan bütünün ifade ettiği şey artık bambaşka bir şeydir. Montajın, yönetmenin yaratıcılığını ve film üzerindeki etkisini gösterdiğini savunur. Kuramın üç ana unsuru şöyledir:

1. Vertov kamerayı sadece görüntüleri kopyalayan değil, gözün güçsüzlüğünün aşılması için de bir araç olarak tanımlar. Vertov bunu şöyle anlatır; "...Biz, olguları araştırmak ve organize etmek için; olayların kasten gerçekleştirildiği bir sistem, bir sanal düzensizlikler sistemi hazırlıyoruz. Şimdiye kadar kameraya karşı çıktık ve onu gözümüzün çalışma sistemini kopyalamaya zorladık. Ve kopyalama ne kadar iyi olursa, filmin de o kadar iyi olduğu düşünülüyordu. Bugünden başlayarak kamerayı özgürleştiriyoruz ve onu ters yönde çalışmaya itiyoruz: kopyalamaktan çok uzak bir yere. İnsan gözünün zayıflığı açıktır. Sine-göz'le, hareketin kaosunda, onun kendi başına hareketinin sonuçlarını keşfetmeyi savunuyoruz; sine göz'ü, güç olarak ve kendini savunma potansiyelince gelişen, kendi zaman ve uzay boyutlarıyla savunuyoruz.¨
2. Hareketlerin bütünlüğünü bozmadan parçalar ve seyirciye kafa karışıklığı yaratmadan parçalar aracılığıyla olayları anlatmayı anlatmayı tercih eder. Vertov Şöyle anlatır "...Bir ardışık hareketler sistemi; izleyicinin gözünün, görülmesi gereken ve birbiri sıra oluşan hareketlerin detaylarına yönlendirilmesi yoluyla, örneğin dansçıların ya da boksörlerin hareketlerinin sırayla ve art arda filme çekilmesini gerektirir. Kamera, film izleyicisinin gözlerini kollardan bacaklara, bacaklardan gözlere, vs. en avantajlı sırayla "taşır" ve ayrıntıları kurgu esnasında düzenler.¨
3. Vertov'un Sine-gözü; farklı hareketleri bir araya getirir onlardaki ayrıntıları her şekilde verir. Onların hareketlerinden daha yavaş veya daha hızlı değildir. Bütün hareketlerin hepsi onun için evrende bir anlam ifade etmektedir. Vertov bunu şöyle açıklar: "...Şimdi ben bir kamerayla en karmaşık kombinasyonlardan oluşan hareketlerden başlayarak, bileşkelerinde çırpınıyor, hareketin kaosu içerisinde manevra yapıyor, hareketi kaydediyorum. Zamanın ve uzamın limitlerinden bağımsız olarak evrende verilen herhangi iki noktayı bir araya getiriyorum, onları nerede çekmiş olduğumun hiç önemi yok. Benim yolum dünyanın daha yeni bir algılanmasının yaratımına doğrudur. Sizce bilinmeyen bir dünyanın şifresini, yeni bir yoldan çözüyorum."