Karides

Karides
Biyolojik sınıflandırma
Âlem:	Animalia (Hayvanlar);
Şube:	Arthropoda (Eklem bacaklılar);
Alt şube:	Crustacea (Kabuklular);
Sınıf:	Malacostraca;
Takım:	Decapoda (On ayaklılar);
Alt takım:	Pleocyemata;
İnfra takım:	Caridea; Dana, 1852
Üst familyalar
	Metne bakınız.

Karides, Avrupa denizlerinde ve Kuzey Amerika kıyılarında yaşayan, kabuklular sınıfındandır. Silindirik vücutlu, uzun duyargalıdır. Boyu 5–6 cm'dir. Tipik olarak Decapoda takımının Caridea veya Dendrobranchiata takımına aittir, ancak bu takımın dışındaki bazı kabuklulara da "karides" denir. Vücudu kalsiyum karbonattan meydana gelen bir zırhla örtülüdür. Gövdesi eklemlidir. Geniş yüzgeçimsi kuyruğunu sallayarak geri geri yüzer. Tatlı suda yaşayan türleri yumurtalarını bıraktıktan sonra yumurtalar açılıncaya kadar yürüme bacakları arasında tutar. Denizel türlerde yumurtalar sırt bölgesinde gelişerek açılması için suya bırakılır.^[1] Karidesler, tatlı ve tuzlu sularda yaşayan on ayaklı eklembacaklılardır. Boyları 1–30 cm arasında değişir. Karidesler oymağının yedi familyası bilinmektedir. En yaygını çalıkaridesgillerdir. Beş çift bacaklarının en az iki çiftinde kıskaçlar bulunur. Kuyrukları belirgin olup, yelpazeye benzer. İki çift olan duyargaları ise çok uzun ve iki çatallıdır. Bu çatallardan en az bir tanesi geriye kıvrılarak, karidesin yarıkların içine geri geri girmesini sağlar ve arkadan gelen tehlikeyi haber verir. Tehlike karşısında karidesin en belirgin tepkisi, ani bükülmeyle kendini korumaya çalışmasıdır. Vücut renkleri, bulundukları çevreye uyacak biçimde değişebilmektedir. Küçük balıklarla beslenen büyük kıskaçlı avcı tipler olduğu gibi, kumlar arasındaki besin parçacıklarıyla beslenen çöpçü tipler de vardır. Bunların bazı türlerinde besin parçacıklarını rahat toplamak için kıskaçları üzerinde fırçaya benzeyen kıllar mevcuttur.^[2]

Dişiler yumurtalarını bacaklarının ilk dört çiftiyle taşırlar. Bazen sondaki iki bacak da bu göreve katılır. Tatlı su karidesleri çoğunlukla tropikal bölgelerde yaygındır.

Üst familyalar

Alpheoidea Rafinesque, 1815
Atyoidea De Haan, 1849
Bresilioidea Calman, 1896
Campylonotoidea Sollaud, 1913
Crangonoidea Haworth, 1825
Galatheacaridoidea Vereshchaka, 1997
Nematocarcinoidea Smith, 1884
Oplophoroidea Dana, 1852
Palaemonoidea Rafinesque, 1815
Pandaloidea Haworth, 1825
Pasiphaeoidea Dana, 1852
Physetocaridoidea Chace, 1940a
Procaridoidea Chace & Manning, 1972
Processoidea Ortmann, 1896
Psalidopodoidea Wood-Mason, 1892
Stylodactyloidea Bate, 1888

Ayrıca bakınız

Kaynakça

^ Shrimp 3 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Encyclopædia Britannica. Retrieved 20 August 2012.
^ Richardson LR, Yaldwyn JC (1958). "A Guide to the Natant Decapod Crustacea (Shrimps and Prawns) of New Zealand". Tuatara. 7 (1). 15 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2025.

Kabuklular ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[1] Shrimp 3 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Encyclopædia Britannica. Retrieved 20 August 2012.

[Richardson1958-2] Richardson LR, Yaldwyn JC (1958). "A Guide to the Natant Decapod Crustacea (Shrimps and Prawns) of New Zealand". Tuatara. 7 (1). 15 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2025.

[1]

[2]