Vikipedi

Jair Bolsonaro

38. Brezilya Devlet Başkanı (2019-2023)

Jair Messias Bolsonaro (d. 21 Mart 1955 Glicério, Brezilya), Brezilyalı subay ve siyasetçi. 2019 ile 2023 yılları arasında Brezilya devlet başkanı olarak görev yaptı.

Jair Bolsonaro
38. Brezilya Devlet Başkanı
Görev süresi
1 Ocak 2019 - 1 Ocak 2023
Başkan Yardımcısı Hamilton Mourão
Yerine geldiği Michel Temer
Yerine gelen Lula da Silva
Kişisel bilgiler
Doğum Jair Messias Bolsonaro
21 Mart 1955 (69 yaşında)
Glicério, Brezilya
Partisi Sosyal Liberal Parti
Evlilik(ler) Michelle Reinaldo
Çocuk(lar) 5
Yaşadığı yer Palácio da Alvorada
Bitirdiği okul Agulhas Negras Askerî Akademisi
Mesleği Politikacı, asker
Dini Roma Katolikliği
İmzası
Askerî hizmeti
Bağlılığı  Brezilya
Branşı Brezilya Ordusu
Hizmet yılları 1971-1988
Rütbesi Yüzbaşı

Bolsonaro, 21 Mart 1955 tarihinde İtalyan ve Alman asıllı bir ailenin çocuğu olarak doğdu. 1977 yılında Agulhas Negras Askerî Akademisi'nden mezun olarak Brezilya Ordusu'nun saha topçusu ve hava indirme birliklerinde görev yaptı. 1988 yılında yüzbaşı rütbesi ile rezerve katıldı. 1991 yılından bu yana Bolsonaro Temsilciler Meclisi üyesidir.

Bolsonaro, aile değerlerini savunan sosyal muhafazakâr görüşleriyle bilinmekte olup eşcinsel evliliklere,[1] kürtaja,[2] pozitif ayrımcılığa,[3] uyuşturucunun yasallaşmasına[4] karşı sert bir şekilde karşıt görüşlere sahiptir. Deregülasyon gibi liberal ekonomik politikaları benimserken[5] dış siyasette ise ABD ve İsrail ile yakınlaşmayı savunmaktadır.[6] Kutuplaştırıcı ve tartışmalı bir isim olarak aşırı sağ ve muhafazakâr olarak nitelendirilen görüş ve yorumları, Brezilya'da hem övgü hem de eleştirilere neden olmaktadır.[7]

Bolsonaro, 2016 yılında 2018'de yapılacak genel seçimlerde adaylığını açıkladı. Sosyal Liberal Parti'nin adayı olarak[8] 7 Ekim 2018 tarihinde yapılan seçimlerin ilk turunu önde bitirdi. 28 Ekim 2018 tarihinde yapılan ikinci turda oyların %55'ini alarak Brezilya Devlet Başkanı seçildi. Seçim kampanyası sırasında bıçaklı saldırıya uğrayan Bolsonaro, bu saldırıdan yaralı kurtuldu.[9]

Aday olduğu 2022 Brezilya genel seçimleri'ni eski başkan Lula da Silva'ya karşı ufak bir farkla kaybetti. Sonrasında seçim sonuçlarına pek çok defa itiraz etti ve ardından seçimleri kabul etmediğini, görevini bırakmayacağını duyurdu. Buna rağmen Yüksek Mahkeme tüm itirazlarını reddetti.

Görevi devretmesi gereken 1 Ocak 2023 tarihinden birkaç gün önce destekçilerine yaptığı bir konuşmanın ardından Amerika Birleşik Devletleri'ne gitti ve oraya yerleşti.[10]

Biyografi değiştir

Erken dönem değiştir

Bolsonaro, 21 Mart 1955'te Glicerio, Sao Paulo'da doğdu. İtalyan ve Alman asıllı. Babasının tarafında o bir Torunudur İtalyanlar gelen Veneto ve Calabria. Büyükbabasının ailesi, Veneto'dan, daha doğrusu Padua eyaletindeki Anguillara Veneta şehrinden. Büyük büyük babası Vittorio Bolzonaro (soyadı aslen Z olarak yazılmıştır), 12 Nisan 1878'de doğdu. Vittorio'nun ailesi, kız kardeşi Giovanna ve küçük kardeşi Tranquil ile birlikte 10 yaşındayken Brezilya'ya göç etti. Dedesi, İtalya'nın Lucca şehrinde Toskana Bölgesi'nde doğdu ve 1890'da Brezilya'ya göç etti.

Askeri Kariyer değiştir

Lisenin son yılında, Bolsonaro Brezilya Ordusu'nun hazırlık okuluna kabul edildi ve ardından askeri akademiye gönderildi ve 1977'de mezun oldu. Kısa bir süre ordunun paraşütçülerinde görev yaptı. Kıdemli memurları onu "hırslı ve saldırgan" olarak nitelendirdi. 1986 yılında Bolsonaro ilk kez 1986 yılında Veja dergisine verdiği bir röportajda kamuoyu önüne çıktı. Bolsonaro, ordudaki düşük maaşlardan şikayet ediyor ve Yüksek Komutanlığın bütçe kesintileri nedeniyle personel kestiğini iddia ediyor. Üstleri tarafından azarlanmasına rağmen, Bolsonaro, meslektaşlarından ve eşlerinden övgü aldı ve Brezilya'nın yeni sivil demokratik hükûmetinden hayal kırıklığına uğramış birçok sağcı için bir isim haline geldi. Bolsonaro, 17 yıl orduda hizmet vererek yüzbaşı rütbesine ulaştı.

Siyasi Kariyer değiştir

1988'de Rio de Janeiro'da Hristiyan Demokrat Parti'den belediye meclis üyesi olarak siyasete girdi. 1990 seçimlerinde aynı partiden federal milletvekili seçildi. Dört kez üst üste yeniden seçildi. Yıllar boyunca, diğer birkaç Brezilya siyasi partisiyle ilişkilendirildi. 2014 yılında 464.000 oyla Rio de Janeiro'da en çok oyu alan kongre üyesi oldu.

Brezilya Ulusal Kongresi'ndeki 26 yılı boyunca Bolsonaro, en az 171 yasa tasarısı ve bir anayasa değişikliği sundu, bunlardan sadece ikisi kabul edildi. Sol partiler tarafından zulme uğradığını iddia eden Bolsonaro'ya göre, çoğu kongre üyesi gündeme göre değil, "taslağı yazanın kim olduğuna göre" oy kullanıyor.

Ocak 2018'de Bolsonaro, Sosyal Hristiyan Parti'den ayrıldı ve Sosyal Liberal Parti'ye (PSL) katıldı. Bolsonaro'nun kabul edilmesinden sonra parti muhafazakar ve sağcı pozisyonlarını benimsedi.

2018'deki Cumhurbaşkanlığı seçimleri değiştir

22 Temmuz 2018 tarihinde, Bolsonaro resmen 2018 seçimleri için başkan adayı olarak Sosyal Liberal Parti tarafından aday gösterildi.  Aynı zamanda İşçi Yenilik Partisi tarafından desteklendi. Koalisyon adı "her şeyden önce Tanrı"dır (Deus acima de todos). Aleyhinde iki dava olmasına rağmen, Brezilya Yüksek Seçim Mahkemesi onları erteledi ve adaylığı 6 Ağustos'ta resmileşti. Bolsonaro'nun Londra'daki Destekçileri, 7 Ekim 2018 Bolsanoro, Ağustos ayında emekli bir general olan Hamilton Murao'nun yaklaşan seçimlerde başkan yardımcısı olacağını duyurdu.

Politikacılara göre, kampanyanın başında Bolsonaro, daha az agresif ve çatışmacı bir tarz benimseyerek tonunu yakalamayı başardı. Ekonomik açıdan, ekonomiye daha az devlet müdahalesi fikrini desteklemeye başlıyor (geçmişte kalkınma politikalarını savunurken söylediklerinin aksine). Öte yandan, suç ve "geleneksel aile değerlerinin" korunması konusundaki kararlı duruşunu sürdürüyor. Bolsonaro ayrıca büyüme sağlamak ve işsizlikle mücadele etmek için özellikle miras ve ticarette vergileri azaltmayı planladığını söyledi. Ayrıca, daha fazla kemer sıkma önlemi ve hükûmet harcamalarında kesinti sözü veriyor, ancak bu kesintileri nerede yapacağı net değil, net değil. Ayrıca federal hükûmetin boyutunu ve bürokrasisini azaltmak için çalışacağını da belirtti.  Ekim ayında Bolsonaro, liberal ekonomist Paulo Gedesh'i maliye bakanı olarak atayacağını duyurdu.

9 Ağustos 2018'de televizyon ağı Rede Bandeirantes tarafından düzenlenen yılın ilk başkanlık tartışmasına katıldı. Bir hafta sonra RedeTV'de bir tartışma daha var ! . 28 Ağustos'ta Jornal Nacional'a bir röportaj verdi .

2018 kampanyasında kamu bağışlarından 1 milyon riyalden fazla para toplayan ilk cumhurbaşkanı adayı olan Bolsonaro, ilk 59 günde günde ortalama 17.000 bağış topladı.

Sonra İşçi Partisi adayı Luis Inacio Lula da Silva Nisan 2018 yılında tutuklandı, Bolsonaro bu yılki cumhurbaşkanlığı seçimi için, tüm önemli kamuoyu anketlerine göre, önde gelen aday oldu. Bir Eylül Datafolha anket % 28 oy niyetlenmekle ilk turda gelen aday olarak, örneğin, Şekil Bolsonaro. Datafolha tarafından bu hafta gerçekleştirilen daha yakın tarihli bir anket, geçersiz veya boş oylar dahil edildiğinde %40 veya %36 oy alan Bolsonaro için önemli bir artış olduğunu gösteriyor. Fernando Hadad %25 ile ikinci, Ciro Gomes %15 ile üçüncü oldu.

Seçimlerin ilk turu 7 Ekim 2018'de, Bolsonaro'nun oyların %46'sını (veya 49.2 milyon kişi) aldığı ilk sırada yer alıyor. Doğrudan kazanmak için gereken geçerli oyların toplam %50'sini alamayınca, 28 Ekim 2018'de yapılacak ikinci turda İşçi Partisi'nin ikinci Fernando Haddad'ı ile ikinci tura kaldı.

Bolsonaro daha sonra oyların %55,13'ünü alarak seçimi kazandı ve Brezilya'nın 38. cumhurbaşkanı seçildi. 1 Ocak 2019'da göreve başladı.

Seçim mitinginde saldırı değiştir

Bolsonaro, 6 Eylül 2018'de Juiz de Fora şehrinde bir mitingde ve benzer düşünen insanlarla konuşurken karnından bıçaklandı. Başlangıçta oğlu Flavio, babasının yaralarının sadece yüzeysel olduğunu ve hastanede iyileşmekte olduğunu belirtti. Ancak daha sonra yaraların başlangıçta düşünülenden daha kötü göründüğünü ve babasının muhtemelen ilk tur bitmeden kampanyayı bizzat başlatamayacağını söyledi. Babasının durumu hakkında yazdı ve delinmenin karaciğer, akciğer ve bağırsak bölümlerine ulaştığını açıkladı. Ayrıca Bolsonaro'nun hastaneye vardığında ciddi hipotansiyonla (kan basıncı 10/3, 100/30 mmHg'ye eşdeğer) çok miktarda kan kaybettiğini, ancak daha sonra stabilize olduğunu belirtiyor. Saldırı, siyasi yelpazenin her iki tarafındaki başkanlık yarışındaki adayların çoğu ve Brezilya Devlet Başkanı Michel Temer tarafından kınandı. Saldırıdan bir gün sonra Bolsonaro, ailesinin isteği üzerine Brezilya Sao Paulo'daki Albert Einstein Hastanesine nakledildi. Doktorlara göre, "son derece istikrarlı" bir durumdaydı.

Polis, saldırganı tutukladı ve güvenlik görevlilerinin "Tanrı'nın bir görevinde" olduğunu söylediği Adelio Bispo de Oliveira olarak tanımladı. 2007-2014 yılları arasında Sosyalizm ve Özgürlük Partisi'nin eski bir üyesiydi. Sosyal ağlarında Bolsonaro ve Temer'e yönelik siyasi eleştiriler yer alıyor.

Saldırıdan bir ay sonra, 29 Eylül'de Bolsonaro hastaneden taburcu edildi ve Rio de Janeiro'daki evine geri döndü. Ancak durumu, cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turuna kadar kampanyaya dönmesini engelledi. Hastaneden ayrıldığında, binlerce kişi Bolsonaro'yu ve siyasi pozisyonlarını protesto etmek için Brezilya'nın düzinelerce şehrinde sokaklara dökülerek "Ele não" şarkısını söyledi. Ayrıca 16 eyalette adayı desteklemek için mitingler düzenleniyor.

Seçim sonuçları değiştir

Seçim ilk tur ikinci tur
oylar % durum sonuç oylar % durum sonuç
2018 49.276.990 46.0 1 seçilmedi 57.797.847 55.1 1 seçildi
  1. ^ "Bolsonaro: após união gay, próximo passo é legalizar pedofilia" (Portekizce). 25 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2018. 
  2. ^ "Bolsonaro, em Porto Alegre, confirma ser contra o aborto e a favor da redução da maioridade penal – Jornal O Sul" (Portekizce). 21 Ağustos 2015. 16 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2018. 
  3. ^ "Para ministra da Igualdade Racial, declarações de Bolsonaro são caso explícito de racismo" (Portekizce). Política. 16 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2018. 
  4. ^ "Jair Bolsonaro: "Sou preconceituoso, com muito orgulho"". revistaepoca.globo.com (Portekizce). 12 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2018. 
  5. ^ "Bolsonaro diz que é liberal e adota discurso que agrada investidores, Folha". 16 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2018. 
  6. ^ Wierson, Arick (7 Ekim 2018). "Will Brazil's Jair Bolsonaro Become Trump's New Best Friend?". The Observer (Portekizce). 12 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2018. 
  7. ^ Brooke, James. "Conversations/Jair Bolsonaro; A Soldier Turned Politician Wants To Give Brazil Back to Army Rule". 24 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2018. 
  8. ^ "Bolsonaro filia-se ao PSL, seu partido para a campanha" (Portekizce). Exame. 7 Mart 2018. 22 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2018. 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2019. 
  10. ^ "Brezilya'da seçimi kaybeden Bolsonaro, görevi devretmeden ülkesinden ayrıldı". Euronews. 1 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2023. 

Dış bağlantılar değiştir

Siyasi görevi
Önce gelen
Michel Temer 		Brezilya Devlet Başkanı
2019-2023 		Görevde
Parti siyasi görevi
Önce gelen
Luciano Bivar 		PSL Brezilya Devlet Başkanı adayı
2018 		En yeni
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Jair_Bolsonaro&oldid=31654358" sayfasından alınmıştır