IV. Christian (Danimarka kralı)

IV. Christian
IV. Christian
Danimarka ve Norveç kralı
Hüküm süresi	4 Nisan 1588 - 28 Şubat 1648
Taç giymesi	29 Ağustos 1596
Önce gelen	II. Friedrich
Sonra gelen	III. Frederik
Doğum	12 Nisan 1577; Frederiksborg, Danimarka
Ölüm	28 Şubat 1648 (70 yaşında); Rosenborg, Danimarka
Eş(ler)i	Kirsten Munk
Hanedan	Oldenburg Hanedanı
Babası	II. Frederik (Danimarka kralı)
Dini	Luthercilik

IV. Christian (12 Nisan 1577 - 28 Şubat 1648), 1588'den 1648'e Danimarka ve Norveç kralı, ayrıca Holstein ve Schleswig Dükü. 59 yıllık saltanatı ile en uzun Danimarka ve İskandinav hükümdarıdır. Oldenburg'un bir üyesi olan Christian, Danimarka'ya 1596'da, 19 yaşında kral oldu.

Birçok reform ve proje başlatmış olan en popüler, hırslı ve proaktif Danimarka krallarından biri olarak hatırlanıyor. IV. Christian, krallığı için Avrupa'da neredeyse eşsiz bir istikrar ve zenginlik elde etti.^[1] Danimarka'yı, özellikle Almanya'nın çoğunu harap eden, Danimarka ekonomisini baltalayan ve Danimarka'ya fethedilen bölgelerinin bir kısmına mal olan Otuz Yıl Savaşı (1618-48) dahil olmak üzere sayısız savaşlara katıldı.^[2] 1925 yılına kadar kullanılan bir isim olan Norveç başkenti Oslo'yu kendi adı Christiania olarak yeniden adlandırdı.^[3]

Torstenson Muharebesi değiştir

IV. Christian, Colberger Deniz Muhaberesinde filo donanmasına emirler veriyor.

İsveç, Otuz Yıl Savaşı'ndaki fetihleri sayesinde Danimarka'ya güneyden ve doğudan saldırma şansı yakaladı; Hollanda ittifakı onları denizde koruma sözü verdi. Mayıs 1643'te İsveç Özel Konseyi savaşa karar verdi; 12 Aralık'ta Bohemya'dan ilerleyen İsveç Sahası Mareşal Lennart Torstensson, Danimarka'nın güney sınırını geçti; ve Ocak 1644'ün sonuna kadar tüm Yutland yarımadasını İsveç ele geçirdi. Bu beklenmedik saldırı, Danimarka üzerinde felç edici bir etkiye sahipti.^[4]

IV. Christian bu saldırıların altında kalmadı, gece gündüz orduları toplayıp filoları donatmak için çalıştı. İsveç hükûmeti Skåne'de ki saldırıları Şubat 1644'e kadar erteledi ve Danimarkalılar yeterli savunma hazırlıkları ve Malmö'nin önemli kalelerini korumak için zaman kazandı.^[4] Danimarka filosu, Mareşal Torstensson'un Yutland'dan Funen'e geçmesini engelledi ve 16 Mayıs 1644 tarihli Eylem'de Torstensson'un yardımına gelen Hollanda yardımcı filolarını yendi.^[5]

Danimarka donanması daha sonra Kiel Körfezi'ndeki İsveç gemilerini abluka altına aldı. Ancak İsveç filosu kaçtı ve Eylül sonunda Fehmarn ve Lolland arasındaki inatçı bir kavgadan sonra Danimarka filosunun İsveç ve Hollanda'nın kombine donanmaları tarafından imha edilmesi, Danimarka'nın askerî kaynaklarını tüketti. 8 Şubat 1645'te barış imzalandı.^[4]

Kaynakça değiştir

^ Paul D. Lockhart, Denmark, 1513–1660: the rise and decline of a Renaissance monarchy (2007).
^ Paul D. Lockhart, Denmark in the Thirty Years’ War, 1618–1648: King Christian IV and the Decline of the Oldenburg State (1996)
^ "Oslo History". 25 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2020.
^ ^a ^b ^c Bu madde artık kamu malı olan bir yayından alınan metni içeriyor: Bain, Robert Nisbet (1911). "Christian IV.". Chisholm, Hugh (Ed.). Encyclopædia Britannica (11. bas.). Cambridge University Press.
^ Gads Historieleksikon", 3rd edition, 2006. Paul Ulff-Møller, "Torstensson-krigen", ss.658–659. ISBN 87-12-04259-5

Abraham Wuchters tarafından çizilmiş IV.Christian portresi

Daha fazlası değiştir

Lockhart, Paul D. Denmark in the Thirty Years’ War, 1618–1648: King Christian IV and the Decline of the Oldenburg State (Susquehanna University Press, 1996)
Lockhart, Paul D. Denmark, 1513–1660: the rise and decline of a Renaissance monarchy (Oxford University Press, 2007).
Scocozza, Benito, Christian IV, 2006 978-87-567-7633-2

Dış bağlantılar değiştir

The Royal Lineage14 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Danimarka Monarşisi web sitesi
Christian IV3 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Danimarka Kraliyet Ailesi web sitesi
"Christian, the name of nine kings of Denmark. II. Christian IV.". The American Cyclopædia. 1879.

Veraset sıralamaları
IV. Christian (Danimarka kralı) Oldenburg Hanedanı Doğumu: 12 Nisan 1577 Ölümü: 28 Şubat 1648
Önce gelen II. Friedrich	Danimarka ve Norveç kralı 4 Nisan 1588 - 28 Şubat 1648	Sonra gelen III. Friedrich

[1] Paul D. Lockhart, Denmark, 1513–1660: the rise and decline of a Renaissance monarchy (2007).

[2] Paul D. Lockhart, Denmark in the Thirty Years’ War, 1618–1648: King Christian IV and the Decline of the Oldenburg State (1996)

[3] "Oslo History". 25 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2020.

[Britannica-4] Bu madde artık kamu malı olan bir yayından alınan metni içeriyor: Bain, Robert Nisbet (1911). "Christian IV.". Chisholm, Hugh (Ed.). Encyclopædia Britannica (11. bas.). Cambridge University Press.

[5] Gads Historieleksikon", 3rd edition, 2006. Paul Ulff-Møller, "Torstensson-krigen", ss.658–659. ISBN 87-12-04259-5

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]