I. Ioannes Paulus

263. Katolik Kilisesi papası (1912-1978; pd. 1978)

Papa I. Ioannes Paulus (İtalyanca: Giovanni Paolo I), asıl adı Albino Luciani (d. 17 Ekim 1912 Canale d'Agordo, İtalya - ö. 28 Eylül 1978, Papalık Sarayı Vatikan). 26 Ağustos 1978 ile 28 Eylül 1978 arasında 33 gün papalık yapmıştır.

I. Ioannes Paulus
263. Papa
Papa I. Ioannes Paulus 1978
DoğumAlbino Luciani
17 Ekim 1912
Canale d'Agordo, İtalya
Ölüm28 Eylül 1978
Vatikan
Etkin yıllar26 Ağustos 1978 - 28 Eylül 1978
Yerine geldiğiVI. Paulus
Yerine gelenII. Ioannes Paulus
DinHristiyanlık (Katolik)
İmza
Papa I. Ioannes Paulus'un arması

Papalık dönemi en kısa olan 10 papa arasındadır. I. Ioannes Paulus 20. yüzyıl içinde doğan ilk papa ve aynı yüzyıl içinde ölen en son papadır. İtalya'da "Il Papa del Sorriso (Gülen Papa)" .[1] ve Il Sorriso di Dio (Tanrının Gülüşü) lakapları ile tanınmıştı.[2] Amerikan Time dergisi onu Eylül Papası olarak ele almıştı.[3]

Yaşamı değiştir

 
Papa I. Ioannes Paulus'un doğduğu ev
 
Papa I. Ioannes Paulus'un Aziz Petrus Bazilikası mahzeninde lathi

Albino Luciani 17 Ekim 1912'de Kuzey İtalya'da Veneto bölgesinde Belluno ilinde Canale d'Agordo adlı bir kasaba da bir tuğlacı ustasının oğlu olarak doğdu. Ailesinde kendisinden küçük iki erkek ve bir kız kardeşi vardı.

Cizvitler onu papaz eğitimine kabul etmedikleri için 1923'te Feltre'de bulunan küçük bir papaz okuluna devam etti. 7 Temmuz 1935'te papaz olma töreni ile kilise saflarına katıldı ve doğduğu şehirde mahalli kilisede papazlık yapmaya başladı. Çok geçmeden papaz okulunda hocalık yapmaya başladı ve 1937'de Belluno yüksek papaz okulunda profesör ve yardımcı rektör oldu.

1941'de Albino Luciani Roma'da bulunan Papalık Gregoryen Üniversitesi'nden bir tez hazırlayarak İlahiyat Doktorası aldı. Doktorası'nı almak için Roma'da bir yıl oturması gerekmekteydi ama günün Papası olan Papa XII. Pius'in verdiği özel bir izinle Roma'da ikametgâh gereksimini sağlamadı.

1947'de Belluno'daki Kapuçin Manastırı'nın başpapazına danışman papaz tayin edildi ve 1949'da Belluno'da mahalli gençlerin endoktrinasyon eğitimi için idareci seçildi. 15 Aralık 1958'de Papa XXIII. Ioannes tarafından "Vittorio Veneto Piskoposu" tayin edildi. 1962-1965'te İkinci Vatikan Konsili'ne üye olarak katıldı.

 
Albino Luciani 1966

15 Aralık 1969'da Papa VI. Paulus tarafından Venedik Patriği olarak tayin edildi.

 
Papa VI. Paulus ve Albino Luciani 1972
 
Albino Luciani Kardinal olurken 1973

Papalık değiştir

Ağustos 1978'de Papa VI. Paulus öldükten sonra kurulan kapalı papa seçimi toplantısında muhafazakâr kardinallerle yenilikçi kardinaller arasında çıkan anlaşmazlık dolayısıyla favori olmayan ama her iki taraf tarafından da kabul edilen papa adayı olarak Papa seçildi.[4] Papalık ismi olarak ilk defa iki isimden oluştu; kendinden önce papa olan iki papanın isimleri olan " Ioannes" ve "Paulus"'u birleştirerek kendine Papa ismi olarak seçti.

 
Papa I.Ioannes Paulus Apostolik Sarayının Penceresinde

Ölümü değiştir

Papa Ioannes Paulus papalığa geçtikten 33 gün sonra 65 yaşındayken 29 Eylül 1978 günü sabahı kendine bakan bir rahibe tarafından Vatikan Sarayı papa yatak odasında ölmüş olarak bulundu. Vatikan yetkilileri papanın bir önceki gün geceleyin bir kalp krizi geçirdikten sonra öldüğünü ilan ettiler. Ölüm nedenini araştıran bir otopsi yapılmadığı için birçok söylentiler ve komplo teorileri ortaya çıktı.[5]

Popüler kültür ve gizemli ölümü değiştir

Papa I. Ioannes Paulus'un gizemli ölümü popüler kültür medyasında ele alınmaya başlamıştır. Yabancı dilde hazırlanmış popüler kültür medya eserlerinin Türkiye'de popüler kültüründe tutulmuş olanlar arasında şu eserler sayılabilir:

Türk Gazeteci Soner Yalçın "Galat-ı Meşhur" adlı kitabında ele aldığı yanlışlar arasında I. Ioannes Paulus'un İtalya'da illegal işlere bulaşmış olduğu için öldürüldüğü iddiası da ele alınmaktadır.[6] Bu esere göre I. Ioannes Paulus İtalya'da illegal işlere bulaşmış bir loca olan "Propaganda Due (P2)" adlı mason locasının karanlık işlerinin peşine düşmüş olup Vatikan Bankası'nın başkanı başpiskopos Paul Casimir Marcinkus'un ticari ilişkilerini araştırınca Vatikan'ın neredeyse bütün kardinal ve piskoposlarının locanın kara para bulaştığını gördüğünü ve bu yüzden locanın emriyle zehirlenerek öldürülmüştür.

Gerilim türünde gayet popüler olan roman eserleri yazan modern Amerikalı yazar Dan Brown şifre bilimi profesörü Robert Langdon adlı bir roman kahramanının ele aldığı konular hakkında "Robert Langdon Serisi" adı verilen dört kitap yazmıştır. Bunlardan 2000'de ilki olarak İngilizce hazırlanıp yayımlanmış ve gayet büyük sayıda satış yapmış olan "Angels and Demons" romanında Robert Langdon'un papa I. Ioannes Paulus'un gizemli ölümü hakkında yaptıkları detektif tipi araştırmalar ele alınmaktadır. Bu eser Türkçeye 2004'te Melekler Ve Şeytanlar adı ile çevrilip yayınlanmıştır. Bu esere göre roman ve seri kahramanı profesör Robert Langdon papa I. Ioannes Paulus'un zehirlenerek öldürüldüğünden kuşkulanmıştır. Zehrin ölen kişinin ağzını kararttığını öğrenen Robert Langdon papanın mezarına gidip lahdi açmış ve papanın zehirlenme sonucu öldüğünü kendi gözleriyle görmüştür.[7]

Bu popüler roman janrı eserden uyarlanarak senaryosu bir "macera filmi" olarak hazırlanan Melekler ve Şeytanlar (Angels and Demons) filmi 15 Mayıs 2009 tarihinde gösterime girmiştir. Bu film 2006 yapımı Da Vinci Şifresi (Da Vinci Code) filminin prequeli niteliğindedir.

Özellikle İngilizce popüler kültürde, papa I. Ioannes Paulus'un hayatı ve özellikle gizemli ölümü hakkında daha birkaç roman, roman olmayan düz yazı eseri ve tiyatro eseri bulunmaktadır. Hayatını ele alan televizyon dökümenter ve tiyatro-dram eserleri ve hatta bunlar yanında müziksel eser ve şarkılar da hazırlanmıştır.[8]

Ayrıca bakınız değiştir

Kaynakça değiştir

  1. ^ Raymond and Lauretta, The Smiling Pope, The Life & Teaching of John Paul I. Our Sunday Visitör Press, 2004.
  2. ^ Papa Luciani: İl sorriso di Dio "Pope Luciani: Tanrı'nın Gülüşü" adlı RAI 2006 dökümenter 17 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  3. ^ "Eylül Papası" adlı başsayfa makalesi 1978-10-9[ölü/kırık bağlantı]
  4. ^ 1978 Year in Review: The Election of Pope John Paul II-http://www.upi.com/Audio/Year_ın_Review/Events-of-1978/The-Election-of-Pope-John-Paul-II/12309251197005-5/
  5. ^ "Evidence of foul play in Pope death claimed". Chicago Tribune. 7 Ekim 1978. Erişim tarihi: 26 Aralık 2009. [ölü/kırık bağlantı]
  6. ^ Yalçın, Soner (2016), Galat-ı Meşhur - Doğru Bildiğiniz Yanlışlar, İstanbul: Kırmızı Kedi Yayınevi, ISBN 9786059658270
  7. ^ Brown, Dan (2004), Melekler Ve Şeytanlar, İstanbul:Altın Kitaplar Yayınevi: ISBN 9789752104556
  8. ^ Örneğin, İngilizce Wikipedia popular culture 19 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Dış bağlantılar değiştir

Katolik Kilisesi unvanları
Önce gelen:
VI. Paulus
 
Papa

1978
Sonra gelen:
II. Ioannes Paulus