Mezarlık yörüngesi

Mezarlık yörüngesi, Süper eşzamanlı yörünge, Elden çıkarma yörüngesi veya Hurda yörüngesi olarak da adlandırılır. YEY(Yer eşzamanlı yörünge)/YİY (Yer istasyonel yörünge)’den daha yüksek irtifaya sahip depolama/elden çıkarma amaçlı kullanılan yörüngelerdir. Görev sürelerini dolduran uydular bu yörüngeye taşınır. Yoğunluklu olarak uzay enkazlarının çarpışma riskini azaltabilmek amacıyla bu yörünge kullanılmaktadır.

Mezarlık yörüngeleri yörünge değişikliği yapılması için gerekli manevranın (delta-v) çok yüksek olması durumlarında kullanılır. Örneğin Yer istasyonel yörüngelerde bulunan uyduların yörünge değişikliği için 1500 m/s delta-v gerekliyken bu uyduları mezarlık yörüngeye yönlendirmek sadece 11 m/s lik bir delta-v yeterlidir.

Yer eşzamanlı yörüngeler ve Yer istasyonel yörüngelerde bulunan uydular için mezarlık yörüngesi sadece birkaç yüz km yukarılarında bulunmaktadır. Mezarlık yörüngesine Yer istasyonel yörüngeden transfer edilen uyduların harcamış olduğu yakıt, bir uydunun yaklaşık üç aylık istasyon koruma hareketi]] için harcamış olduğu yakıtla aynıdır. Aynı zamanda transfer manevrası sırasında güvenilir bir konum kontrol sistemi gerektirir.

Uluslararası Uzay Enkaz Koordinasyon Kurulu (En:Inter-Agency Space Debris Coordination Committee (IADC))' na göre Yer istasyon yörüngesi üzerindeki asgarî yerberi irtifası $\Delta {H}\,$ ;

$\Delta {H}=235{\mbox{ km}}+\left(1000C_{R}{\frac {A}{m}}\right){\mbox{ km}}$ dir.

Burada;

$C_{R}\,$:Güneş radyasyon basıncı katsayısı (Yaklaşık 1,2 ve 1,5 arasında),

${\frac {A}{m}}\,$: Boy alanının [m²] kütleye [kg] uydu oranı olarak verilir.