Vikipedi

Hertha Ayrton

İngiliz mühendis, matematikçi ve mucit (1854-1923)

Phoebe Sarah Hertha Ayrton (28 Nisan 1854 - 23 Ağustos 1923), İngiliz mühendis, matematikçi, fizikçi ve mucitti. Genel olarak Hertha Ayrton adıyla anılsa da doğduğunda isimi Phoebe Sarah Marks'tı. Kum ve sudaki elektrikli dalgalar üzerine yaptığı çalışmasıyla için Royal Society tarafından Hughes Madalyası ile ödüllendirildi.[1][2]

Hertha Marks Ayrton
DoğumPhoebe Sarah Marks
28 Nisan 1854(1854-04-28)
Büyük Britanya ve İrlanda Birleşik Krallığı
Ölüm23 Ağustos 1923 (69 yaşında)
Bexhill-on-Sea, Birleşik Krallık
Milliyetİngiliz
Vatandaşlık Birleşik Krallık
EğitimGirton College, Cambridge
EvliliklerWilliam Edward Ayrton
Çocuk(lar)Barbara Ayrton-Gould
ÖdüllerHughes Madalyası (1906)
Kariyeri
DalıMühendis, matematikçi, fizikçi, mucit

Hayatı değiştir

Hertha Ayrton, 28 Nisan 1854'te Portsea, Hampshire, İngiltere'de doğdu. Çarlık Polonya'dan gelen bir göçmen olan Levi Marks adlı Polonya Yahudisi bir saatçi babanın ve Portsea'nin cam tüccarı olan Joseph Moss'un üçüncü çocuğudur.[3][4] Sarah, dokuz yaşındayken, Londra'nın kuzeybatısında bir okul işleten teyzesinin yanına yerleşti ve burada kuzenleriyle birlikte eğitim hayatına başladı.[5] Okuldaki arkadaşları ve öğretmenleri onu, kaba ve hareketli bir çocuk olarak tanımlıyorlardı.[6] Ayrton, 16 yaşında eğitimine devam ederken bir yandan da dadı olarak çalışıyordu.[7]

Girton'da Ayrton matematik okudu ve fizikçi Richard Glazebrook tarafından çalıştırıldı. George Eliot, Ayrton'ın Girton Koleji'ne başvurusunu destekledi. Cambridge'de geçirdiği süre boyunca Ayrton bir sfigmomanometre inşa etti, koro topluluğuna liderlik etti, Girton itfaiye teşkilatını kurdu ve Charlotte Scott ile birlikte bir matematik kulübü kurdu.[8] 1880'de Ayrton Matematiksel Tripos'u geçti, ancak Cambridge ona akademik bir derece vermedi çünkü o zamanlar Cambridge kadınlara tam derece değil sadece sertifika verdi. Ayrton, Londra Üniversitesi'nde kendisine 1881'de Bachelor of Science derecesi veren harici bir sınavı geçti.[9][10]

26 Ağustos 1923'te New Cottage, North Lancing, Sussex'te böcek ısırığından kaynaklanan kan zehirlenmesinden öldü.[8]

Matematik ve elektrik mühendisliği çalışmaları değiştir

Ayrton Londra'ya döndükten sonra öğretmenlik ve nakış yaparak para kazandı, çalışan kızlar için bir kulüp işletti ve sakat kız kardeşine baktı.[8] Ayrıca matematiksel becerilerini pratik kullanıma sundu - Notting Hill ve Ealing Lisesi'nde öğretmenlik yaptı ve aynı zamanda matematiksel problemlerin tasarlanması ve çözülmesinde aktif rol oynadı, bunların birçoğu Educational Times'dan Matematiksel Sorular ve Çözümleri nde yayınlandı. 1884'te Ayrton, bir çizgiyi herhangi bir sayıda eşit parçaya bölmek ve rakamları büyütmek ve küçültmek için bir çizgi bölücünün patentini aldı.[8][11][12] Çizgi bölücü, onun ilk büyük icadıydı ve birincil kullanımı sanatçılar için büyütme ve küçültme olasılığı olsa da, mimarlar ve mühendisler için de yararlıydı.[13] Ayrton'ın patent başvurusu mali olarak Louisa Goldsmid ve birlikte patent almak için yeterli parayı artıran feminist Barbara Bodichon tarafından desteklendi; buluş, Kadın Endüstrileri Fuarı'nda gösterildi ve basında büyük ilgi gördü. Ayrton'un 1884 patenti, 1884'ten ölümüne kadar, 26 patent tescil ettirdi: beşi matematiksel bölücüler, 13'ü ark lambaları ve elektrotlar, geri kalanı ise havanın itici gücü.

1884'te Ayrton, elektrik mühendisliği ve fizik eğitiminde öncü olan ve Royal Society'nin bir üyesi olan Profesör William Edward Ayrton tarafından verilen Finsbury Teknik Koleji'nde elektrikle ilgili akşam derslerine katılmaya başladı. 6 Mayıs 1885'te eski öğretmeniyle evlendi ve daha sonra ona fizik ve elektrik deneylerinde yardımcı oldu.[8] Ayrıca elektrik arkının özelliklerine ilişkin kendi araştırmasına da başladı.[14]

On dokuzuncu yüzyılın sonlarında, elektrik ark aydınlatması genel aydınlatma için yaygın olarak kullanılıyordu. Elektrik arklarının titreme ve tıslama eğilimi büyük bir sorundu. 1895'te Hertha Ayrton, Elektrikçi için bir dizi makale yazdı ve bu fenomenin, arkı oluşturmak için kullanılan karbon çubuklarla temas eden oksijenin sonucu olduğunu açıkladı. 1899'da Elektrik Mühendisleri Enstitüsü'nden önce kendi makalesini okuyan ilk kadındı.[8] Makalesinin başlığı "Elektrik Arkının Hissingi" idi. Kısa bir süre sonra Ayrton, IEE'nin ilk kadın üyesi seçildi; IEE'ye kabul edilecek bir sonraki kadın 1958'de Dorothy Smith'ti.[8] Kraliyet Cemiyeti nezdinde bir bildiri sunması için dilekçe verdi, ancak cinsiyeti nedeniyle izin verilmedi ve "Elektrik Arkının Mekanizması" 1901'de John Perry tarafından onun yerine okundu.[15] Ayrton ayrıca 1906'da kum ve sudaki dalgaların hareketi üzerine yaptığı araştırmalar ve elektrik arkı üzerine yaptığı çalışmaların onuruna, Society'den Hughes Madalyası ödülünü kazanan ilk kadındı.[14] On dokuzuncu yüzyılın sonlarına doğru Ayrton'un elektrik mühendisliği alanındaki çalışmaları yurt içinde ve yurt dışında daha geniş çapta tanındı. 1899'da Londra'da düzenlenen Uluslararası Kadın Kongresi'nde fizik bilimleri bölümüne başkanlık etti. Ayrton, 1900'de Paris'teki Uluslararası Elektrik Kongresi'nde de konuştu.[12] Buradaki başarısı, İngiliz Bilim İlerleme Derneği'nin kadınların genel ve bölgesel komitelerde görev yapmasına izin vermesine yol açtı.

1902'de Ayrton, elektrik arkı üzerine yaptığı araştırmanın ve çalışmalarının bir özeti olan The Electric Arc'ı yayınladı ve kökenleri 1895 ile 1896 yılları arasında Electrician'dan daha önceki makaleleriyle yayınladı. Bu yayınla birlikte elektrik mühendisliği alanına katkıları pekiştirilmeye başlandı. Bununla birlikte, en azından başlangıçta Ayrton, Royal Society gibi daha prestijli ve geleneksel bilim toplulukları tarafından iyi karşılanmadı. The Electric Arc'ın yayınlanmasının ardından Ayrton, 1902'de ünlü elektrik mühendisi John Perry tarafından Kraliyet Cemiyeti Üyesi olarak önerildi. Başvurusu, evli kadınların bursiyer olmaya uygun olmadığına karar veren Kraliyet Cemiyeti Konseyi tarafından reddedildi.[16][17] Bununla birlikte, 1904'te, Kraliyet Cemiyeti'nden önce "Dalgalanma İşaretlerinin Kökeni ve Büyümesi" adlı makalesini okumasına izin verildiğinde bir makale okuyan ilk kadın oldu ve bu daha sonra Kraliyet Cemiyeti Bildirilerinde yayınlandı.[10][15][18] 1906'da, "elektrik arkı ve ayrıca kum dalgaları üzerindeki deneysel araştırmaları için" Royal Society'nin prestijli Hughes Madalyası ile ödüllendirildi.[10] 1902'den bu yana her yıl fizik bilimlerinde, özellikle elektrik ve manyetizma veya uygulamalarda orijinal bir keşfin tanınmasıyla verilen bu ödülün beşinci alıcısı oldu ve 2018 itibarıyla, sadece iki kadından biri, diğeri Michele Dougherty, 2008.[19][20]

Kaynakça değiştir

  1. ^ Riddle, Larry (25 Şubat 2016). "Hertha Marks Ayrton". Biographies of Women Mathematicians. Atlanta, Georgia: Agnes Scott College. 27 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2016. 
  2. ^ Ayrton, Hertha (21 Ekim 1910). "The Origin and Growth of Ripple-Mark". Proceedings of the Royal Society of London. A. 84 (571). ss. 285-310. doi:10.1098/rspa.1910.0076. JSTOR 93297. 2 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2016. 
  3. ^ Hirsch, Pam (1 Mart 2009). "Hertha Ayrton". Jewish Women: A Comprehensive Historical Encyclopedia. Brookline, Massachusetts: Jewish Women's Archive. 1 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2016. 
  4. ^ "Hertha Ayrton". Archives Biographies. Stevenage, Herts, United Kingdom: Institution of Engineering and Technology. n.d. 26 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2016. 
  5. ^ Mason, Joan. "Sarah Ayrton". Oxford Dictionary of National Biography (online ed.). Oxford University Press. doi:10.1093/ref:odnb/37136. 19 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngiltere halk kütüphanesi üyeliği gerekli.)
  6. ^ Ogilvie, Marilyn Bailey (1986). Women in Science: Antiquity Through the Nineteenth Century. 3rd. Cambridge, Massachusetts: MIT Press. ss. 32-34. ISBN 0-262-15031-X. 
  7. ^ When the census of England was taken in April, 1871, she was described as a governess, living and working in the household of Maurice Gabriel, a dental surgeon, at No 56, Harley Street, Marylebone in London (The National Archives of the UK, ref. RG10; Piece: 157; Folio: 87; Page: 27).
  8. ^ a b c d e f g "Mason, Joan. "Ayrton [née Marks], (Phoebe) Sarah [Hertha]". Oxford Dictionary of National Biography (online ed.). Oxford University Press. doi:10.1093/ref:odnb/37136". 18 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  9. ^ ""Phoebe Sarah Hertha Marks Ayrton". Retrieved 12 April 2018". 18 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  10. ^ a b c "Riddle, Larry (25 February 2016). "Hertha Marks Ayrton". Biographies of Women Mathematicians. Atlanta, Georgia: Agnes Scott College. Retrieved 28 April 2016". 18 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  11. ^ "US Grant US310450A, Marks, Phoebe, "DRAFTSMANS DIVIDING INSTRUMENT.", issued 1885-01-06https://patents.google.com/patent/US310450A/en?q=310%2c450&before=priority:18860101&after=priority:18850101". 18 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi.  |başlık= dış bağlantı (yardım)
  12. ^ a b "Hirsch, Pam (1 March 2009). "Hertha Ayrton". Jewish Women: A Comprehensive Historical Encyclopedia. Brookline, Massachusetts: Jewish Women's Archive. Retrieved 28 April 2016". 18 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  13. ^ "Bruton, Elizabeth (2018). "The life and material culture of Hertha Ayrton". Science Museum Group Journal. 10 (10). doi:10.15180/181002. ISSN 2054-5770". 18 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  14. ^ a b ""Hertha Ayrton". Archives Biographies. Stevenage, Herts, United Kingdom: Institution of Engineering and Technology. n.d. Retrieved 28 April 2016." 18 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  15. ^ a b "Ogilvie, Marilyn Bailey (1986). Women in Science: Antiquity Through the Nineteenth Century (3rd ed.). Cambridge, Massachusetts: MIT Press. pp. 32–34. ISBN 978-0-262-15031-6". 18 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  16. ^ "Henderson, Felicity (8 March 2012). "Hertha Ayrton and an Embarrassing Episode in the History of the Royal Society". The Repository. London: Royal Society. Retrieved 28 April 2016". 18 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  17. ^ "Fara, Patricia (2018). A lab of one's own : science and suffrage in the first World War (First ed.). Oxford, United Kingdom. p. 67. ISBN 9780198794981. OCLC 989049156." 18 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  18. ^ "Ayrton, Hertha (21 October 1910). "The Origin and Growth of Ripple-Mark". Proceedings of the Royal Society of London. A. 84 (571): 285–310. Bibcode:1910RSPSA..84..285A. doi:10.1098/rspa.1910.0076. JSTOR 93297." 18 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  19. ^ ""Hughes Madalyası | Kraliyet Topluluğu" . royalsociety.org". 18 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  20. ^ "Riddle, Larry (25 Şubat 2016). "Hertha Marks Ayrton". Kadın Matematikçilerin Biyografileri. Atlanta, Georgia: Agnes Scott Koleji. Erişim tarihi: 28 Nisan 2016". 18 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

Dış bağlantılar değiştir

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Hertha_Ayrton&oldid=31131757" sayfasından alınmıştır