Harry Haft
Harry Haft (Herschel Haft olarak da bilinir) (28 Temmuz 1925, Bełchatów, Polonya - 3 Kasım 2007, ABD),[1] Auschwitz toplama kampından sağ kurtulan boksördür. Hayatta kalmak için diğer mahkumlarla boks yapmıştır. Savaşın ardından Almanya'da kısa bir süre profesyonel boksörlük yapmıştır ve 1948-1949 yılları arasında Amerika Birleşik Devletleri'nde hafif ağır sıklet olarak boks yapmıştır.[2]
Harry Haft | |
|---|---|
| Doğum | 28 Temmuz 1925 Bełchatów, Polonya |
| Ölüm | 3 Kasım 2007 (82 yaşında) ABD (82 yaşında) |
| Meslek | Boksör |
| Tanınma nedeni | Auschwitz toplama kampından sağ kurtulması |
İlk yılları değiştir
28 Temmuz 1925'te Polonya'nın Bełchatów kasabasında doğdu. Babası, Harry Haft üç yaşındayken öldü. 1939'da, 14 yaşındayken, Polonya'nın Nazi Almanyası tarafından işgaline tanık oldu. Nazi işgali altında, ağabeyi ile birlikte bir kaçakçılık işi yürüttü.[3]
Auschwitz'e sürgünü değiştir
1942'de Yahudi olduğu için, Alman-Nazi köle çalışma kampında hapsedildi. Güçlü fiziği nedeniyle, 1943'te bir SS gözetmeni onu boksör olması için eğitti ve askeri personelin önünde ölümüne dövüşlerde yarıştırdı. Bu dövüşler, Auschwitz'in kuzeyindeki bir kömür madeninde bulunan Jaworzno toplama kampında gerçekleşti ve Haft burada toplam 76 kez dövüştü.
Jaworzno'daki kamp, ilerleyen Sovyet Kızıl Ordusu nedeniyle dağıldığında, hayatta kalan binlerce mahkûm ölüm yürüyüşleri için Almanya'nın batısına gönderildi. Haft, Nisan 1945'te yürüyüşten kaçmayı başardı. Kaçarken banyo yapan bir Alman askerini öldürdü ve üniformasını giydi. Savaşın sonuna kadar köylerde saklandı. Bir noktada, çiftliklerinde saklandığı iki yaşlı insanı öldürdü çünkü Alman askeri olmadığını keşfetmelerinden ve onu yetkililere teslim etmelerinden korkuyordu.[4]
1945'te, işgal altındaki Almanya'da ABD tarafından kurulan Yerinden Edilmiş Kişiler Kampı'na sığındı. Ocak 1947'de, savaş sonrası Münih'te ABD ordusu tarafından düzenlenen Amatör Yahudi Ağır Siklet Şampiyonası'nı kazandı ve General Lucius Clay tarafından bir kupa aldı.[4]
Amerika'daki boks kariyeri değiştir
1948'de, 22 yaşındayken, New Jersey'deki bir amcasının yardımıyla ABD'ye göç etti. 1948-1949 yılları arasında hafif ağır sıklet dövüşçüsü olarak yarışarak geçimini sağladı. Boyu 175 cm ve ağırlığı 76 ila 81 kg arasında kaydedildi.[1]
Profesyonel kayıtlara göre 20 dövüşe çıktı, 12 galibiyet (7 nakavt) ve 8 mağlubiyet (5 nakavt) aldı.[2] İlk on dövüşünü kazandı, ancak 5 Ocak 1949'da Westchester County Center'da daha deneyimli bir boksör olan İrlanda doğumlu Pat O'Connor'a karşı kaybetti. O'Connor'a kaybettikten sonra sadece iki galibiyet alabildi ve kariyeri kötüye gitmeye başladı. Haft'ın son dövüşü 18 Temmuz 1949'da Rhode Island Oditoryumu'nda Rocky Marciano'ya karşıydı. Haft, üçüncü rauntta nakavt edildi.[2] Haft biyografisinde mafya tarafından tehdit edildiğini ve Marciano'ya karşı maçı kasti olarak kaybetmeye zorlandığını iddia etti. Marciano'ya kaybettikten sonra emekli oldu.
Seçilmiş kavgalar değiştir
| Sonuç | Rakip | Tarih | Konum | Süre |
|---|---|---|---|---|
| Mağlubiyet | Pat O'Connor | 5 Ocak 1949 | White Plains, NY | 8 Raunt |
| Galibiyet | Billy Kilby | 14 Ocak 1949 | Binghamton, NY | 1.Rauntta Nakavt |
| Galibiyet | Johnny Pretzie | 30 Mayıs 1949 | Coney Island, Brooklyn | 4.Rauntta Nakavt |
| Mağlubiyet | Roland La Starza | 27 Haziran 1949 | Coney Island, Brooklyn | 4.Rauntta Teknik Nakavt |
| Mağlubiyet | Rocky Marciano | 18 Temmuz 1949 | Providence, RI | 3.Rauntta Nakavt |
Evliliği ve son yılları değiştir
Kasım 1949'da Miriam Wofsoniker ile evlendi ve Brooklyn'de bir meyve ve sebze dükkânı açtı. En büyük oğlu Alan Scott 1950'de doğdu ve ardından bir kızı ve bir oğlu daha oldu.
Nisan 2007'de Ulusal Yahudi Spor Onur Listesi'ne alındı.[5] Aynı yılın kasım ayında Florida'da 82 yaşında kanserden öldü.
Konu alan eserler değiştir
Haft, hayatının hikâyesini 2003 yılında oğlu Alan Scott'a anlattı ve Alan Scott, bu hikâyeyi (Harry Haft: Survivor of Auschwitz, Challenger of Rocky Marciano) 2006 yılında John Radzilowski ve Mike Silver'ın katkılarıyla düzenledi ve yayınladı. Yayınlanan biyografiye dayanarak; Reinhard Kleist, 2011 yılında Alman gazetesi Frankfurter Allgemeine Zeitung'da yayınlanan "Der Boxer" isimli bir grafik roman yazdı.[6] Kitap, Üstün Grafik Roman dalında 2014 Ignatz Ödülü'ne aday gösterildi.[7]
2018'de Haft hakkında bir film duyuruldu. The Survivor adlı biyografik film, Barry Levinson tarafından yönetildi ve Haft'ı Ben Foster canlandırdı.[8] Filmin prömiyeri 2021'de Toronto Uluslararası Film Festivali'nde yapıldı ve 27 Nisan 2022'de (İsrail'in Holokost Anma Günü Yom HaŞoah) HBO'da gösterime girdi.[9]
Kaynakça değiştir
- ^ a b "Harry Haft - BoxRec". boxrec.com. 3 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2022.
- ^ a b c "BoxRec: Login". boxrec.com. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2022.
- ^ Boxing, Jewish. "A Look Back: Harry Haft". Erişim tarihi: 4 Mayıs 2022.
- ^ a b Mike Silver (2016). Stars of the Ring. Los Angeles: Rowman and Littlefield. ss. 292-293.
- ^ "Congressional Record (Bound Edition), Volume 153 (2007), Part 7 - HONORING HARRY HAFT'S PLACE IN THE NATIONAL JEWISH SPORTS HALL OF FAME". www.govinfo.gov. 27 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2022.
- ^ "Reinhard Kleist — internationales literaturfestival berlin". www.literaturfestival.com. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2022.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "SMALL PRESS EXPO: Here are your nominees for the 2014 SPX Ignatz Awards…". Washington Post (İngilizce). ISSN 0190-8286. 19 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2022.
- ^ McNary, Dave; McNary, Dave (6 Kasım 2018). "Film News Roundup: Ben Foster to Star in Boxing Drama 'Harry Haft,' Barry Levinson to Direct". Variety (İngilizce). 6 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2022.
- ^ "Ben Foster pulls no punches playing a Holocaust-survivor-turned-boxer in HBO's new movie". Jewish Telegraphic Agency (İngilizce). 21 Nisan 2022. 21 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2022.