Halife Hafter
Halife Bilkasım Hafter (Arapça: خليفة بلقاسم حفتر; 7 Kasım 1943), Libya Ulusal Ordusu'nun başkomutanı Libyalı asker. Mart 2015'ten beri Temsilciler Meclisi tarafından atandığı LUO'nun başkomutanlığını yapmaktadır.[1] Kasım 2021'de Halife Hafter, Aralık 2021'deki cumhurbaşkanlığı seçimlerine adaylığını açıkladı.
| Halife Hafter | |
|---|---|
 Halife Hafter, 2011 | |
| Doğum | Halife Bilkasım Hafter 07 Kasım 1943 Ecdebiye, İtalyan Libyası |
| Bağlılığı |  Libya |
| Branşı |  Libya Kara Kuvvetleri Libya Ulusal Ordusu |
| Hizmet yılları | 1963-1987 2011-günümüz |
| Rütbesi | Mareşal |
| Çatışma/savaşları |
|
Hayatı değiştir
Fercani kabilesine mensup olan Halife Hafter, 7 Kasım 1943'te Libya'nın Ecdebiye kentinde dünyaya geldi.[2] 1957'de Ecdebiye'de el-Hüda Okulu'nda okudu ve daha sonra 1961-1964 yılları arasında Derne'da orta öğrenim gördü. Eylül 1964'te Bingazi Kraliyet Harp Akademisi'nde eğitim görmeye başladı. 1966'da mezun oldu ve kara kuvvetlerinde görev yapmaya başladı. 1960'ların sonlarında Sovyetler Birliği'nde Frunze Harp Akademisi'nde ve Mısır'da askerî eğitim aldı.[3]
1969'da Kral İdris'in Muammer Kaddafi tarafından devrilmesinde görev aldı. 1973'teki Yom Kippur Savaşı'nda İsrail'e karşı Libya birliğinde yer aldı. 1987 yılında Fransa'nın desteklediği Çad kuvvetleri ile savaşırken Toyota Savaşı olarak adlandırılan bu olayda 300 askeri ile tuzağa düşürülüp yakalandı ve savaş esiri oldu. Bu o zamanlar Kaddafi için büyük bir utançtı ve Kaddafi'nin Çad'daki hırsına büyük bir darbe oluşturdu. Bu yüzden Muammer Kaddafi tarafından hain ilan edildi. Esir tutulurken, o ve subay arkadaşları, Kaddafi'yi devirmek umuduyla bir grup oluşturdu.
ABD'ye kaçtıktan sonra tutuklandıysa da 1990 yılında CIA ile anlaşma yaparak serbest kaldı. Yaklaşık yirmi yıl ABD'de Langley, Virginia'da yaşadı ve Amerika Birleşik Devletleri vatandaşlığı kazandı.[4] 1993 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nde yaşarken, Büyük Libya Sosyalist Halk Arap Cemahiriyesine karşı işlediği suçlardan gıyaben mahkum edildi ve idam cezasına çarptırıldı. 2011 yılında Kaddafi karşıtı gösterilerin artması ile birlikte Libya'ya geri döndü. Kaddafi'nin devrilmesinin ardından 2 yıl yargılandıysa da davası sonuçlanmadı. Hafter, 2011 Libya İç Savaşı'nda Kaddafi'yi deviren güçlerde üst düzey bir görev üstlendi. 2014 yılında Genel Ulusal Kongresi (GNC) görev süresine göre iktidardan vazgeçmeyi reddettiğinde Libya Ordusu komutanı oldu. Hafter, GNC'ye ve müttefiklerine karşı bir mücadele başlattı. Mücadelesi, seçimlerin GNC'nin yerini almasına izin verdi ancak daha sonra bir iç savaşa dönüştü.
Yenilenen seçimlerden sonra 2015 yılında Tobruk'taki Temsilciler Meclisi tarafından Libya Ulusal Ordusu komutanı olarak atanmıştır.
2017 yılında Derna Belediye Meclisi Başkan Yardımcısı Ramzi al-Shaeri ve avukatlar Ryan Goodman ve Alex Whiting, Hafter'i Derna'nın geri alınması sırasında savaş esirlerinin öldürülmesini emretmekle suçladı.
"Libya çatışmalarında" hemen hemen her önemli fraksiyonla ve onlara karşı "savaşan," rakipsiz askeri deneyimleriyle "üne sahip"[5][6] ve bir demir yumrukla yöneten Hafter "Libya'nın en güçlü savaş ağası" olarak tanımlanmıştır.[5][7][kim?]
27 Nisan 2020'de İkinci Libya İç Savaşı sürerken Birleşmiş Milletlerde savaşı sonuçlandırmak için yapılan müzakerelerin işlevini yitirdiğini belirterek kendisini tek taraflı olarak Libya devlet başkanı ilan etmiştir.[8] Halife Hafter İkinci Libya İç Savaşı sürerken daha önceki yıllarda da yönetime el koyduğunu açıklamıştı.[9] Hafter'in açıklamasının ardından Amerika Birleşik Devletleri Libya Büyükelçiliği Hafter'in bu tutumunun doğru olmadığını ve bu kararın tanınmadığını açıkladı.[10] Daha sonra Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da Rusya'nın bu durumu onaylamadığını açıkladı.[11]
Özel hayatı değiştir
Hafter'in en az beş oğlu ve bir kızı var. Yüzbaşı Saddam Hafter ve Yüzbaşı Halid Hafter, Libya Ulusal Ordusu'nda subay iken, El Sadık Hafter de Libya'dadır. Diğer iki oğlu, emlak sektöründe çalışan Uqba Hafter ve Al-Muntasir Hafter ile kızı Asma Haftar, Amerika Birleşik Devletleri'nin Virginia eyaletinde yaşıyor.[12] Hafter Libya-ABD çifte vatandaşıdır.[13]
12 Nisan 2018'de Hafter'in felç geçirdikten sonra komada olduğu ve Paris'te yoğun bakım altında hastaneye kaldırıldığı bildirildi.[14][15] Bir LNA sözcüsü başlangıçta haberleri yalanladı.[16] Yerel basın daha sonra öldüğünü bildirdi, ancak yakın kaynaklar onun hayatta olduğu konusunda ısrar etti.[17] 25 Nisan'da Hafter'in hayatta olduğu ve Paris'te tedavi gördükten sonra Bingazi'ye gittiğini doğruladı.[18]
Hafter, anadili Arapça'nın yanı sıra İngilizce, İtalyanca ve Rusça da konuşmakta ve sohbet etmektedir.[19]
Kaynakça değiştir
- ^ Al-Warfalli, Ayman (5 Mart 2015). "Libya's Haftar appointed army chief for recognized government". Reuters. 11 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2020.
- ^ Ruedy, John. Islamism and secularism in North Africa. St. Martin's Press. s. 195. ISBN 978-0-312-16087-6. 6 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2020.
- ^ Daragahi, Borzou (23 Mayıs 2014). "Khalifa Haftar, a hard-headed Libyan warrior". Financial Times. 4 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2020.
- ^ Chorin, Ethan (27 Mayıs 2014). "The New Danger in Benghazi". New York Times. 28 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2014.
- ^ a b Anderson, Jon Lee (23 Şubat 2015). "The Unravelling: Libya's New Strongman". The New Yorker. 15 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2015. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "Anderson" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ "Fighting Islamic State in Libya". The Economist. 14 Mayıs 2016. 13 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2016.
- ^ "Fighting Islamic State in Libya". The Economist. 14 Mayıs 2016. 13 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2016.
- ^ ""BM anlaşması hükmünü yitirdi" diyen Hafter kendini Libya Devlet Başkanı ilan etti". T24. 2 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2020.
- ^ "Hafter kendini tek taraflı devlet başkanı ilan etti". Euronews. 28 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2020.
- ^ Libya, U. S. Embassy- (27 Nisan 2020). "Amerika Birleşik Devletleri Libya Büyükelçiliği açıklaması". @USAEmbassyLibya (İngilizce). 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2020.
- ^ https://www.aa.com.tr/tr/dunya/rusya-disisleri-bakani-lavrov-hafter-in-devlet-baskanligi-ilanini-rusya-onaylamiyor/1821502 [yalın URL]
- ^ "Libyan activist prepares to sue Haftar in USA". Middle East Monitor. 6 Kasım 2017. 4 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2019.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2020.
- ^ "Libyan strongman Khalifa Haftar 'in a coma in Paris hospital'". Telegraph. 12 Nisan 2018. 13 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2018.
- ^ "Libyan strongman Haftar in coma after suffering stroke, reports say". Middle East Eye. 12 Nisan 2018. 14 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2018.
- ^ "Libyan strongman Khalifa Haftar 'in a coma in Paris hospital". The Telegraph. 12 Nisan 2018. 14 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2018.
- ^ "Libya's most powerful military leader might be dead and that could impact oil markets". CNBC. 19 Nisan 2018. 20 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2018.
- ^ "East Libya commander Haftar returning after treatment in Paris". Reuters. 25 Nisan 2018. 25 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2018.
- ^ Stavridis, James (13 Nisan 2019). "Libya's New Warlord Needs to Make Peace". Bloomberg.com. 14 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2019.