Grégoire Kayibanda
Grégoire Kayibanda (d. 1 Mayıs 1924 - ö. 15 Aralık 1976), Ruandalı siyasetçi. Kayibanda, Afrika ülkesi Ruanda'nın seçimle iş başına gelen ilk, genelde de ikinci olmak üzere 1961 ile 1973 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.
| Grégoire Kayibanda | |
|---|---|
| |
| 2. Ruanda Devlet Başkanı | |
| Görev süresi 26 Ekim 1961 - 5 Temmuz 1973 | |
| Yerine geldiği | Dominique Mbonyumutwa |
| Yerine gelen | Juvénal Habyarimana |
| 1. Ruanda Başbakanı | |
| Görev süresi 28 Ocak 1961 - 1 Temmuz 1962 | |
| Yerine gelen | Sylvestre Nsanzimana (1991'de) |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1 Mayıs 1924 Tare |
| Ölüm | 15 Aralık 1976 bilinmiyor |
Ülkenin güney bölgesinde dünyaya gelen Kayibanda, Hutu etnik grubuna mensuptu. Ruanda'nın bağımsızlık mücadelesinin önemli önderlerinden biri olan Kayibanda, Parmehutu partisinin kurucuları arasında yer almış ve 1957 yılında Hutu Manifestosu olarak adlandırılan yazıyı yazmıştır.
Ülkesinin Ruanda-Urundi olarak adlandırıldığı bir süreçte Ruanda'nın ilk başbakanı olarak 28 Ocak 1961'de bu makama getirilmiştir. Ülkenin henüz bağımsızlığını kazanmadığı bir dönemde monarşinin referandum ile kaldırılarak gerçekleştirilen ilk seçimlerini kazanarak Ruanda'nın seçimle seçilen ilk, genelde de ikinci devlet başkanı olarak 26 Ekim 1961 tarihinde makama çıkmıştır. Göreve demokrasi feodalizmi yenilgiye uğrattı cümleleriyle başlayan Kayibanda'nın iktidarı döneminde de Hutular ile Tutsiler arasındaki çekişmeler durdurulamamış, Aralık 1963'te gerçekleştirilen katliamda sadece Gikongoro'da 14.000 Tutsi ölmüştür.[1] Tutsi birlikleri komşu ülke Burundi'den başkent Kigali'yi ele geçirerek Kayibanda'yı görevden indirerek yeniden kralı tahta çıkarmayı hedeflemişler, planlarının kıl payı da olsa başarıya ulaşamaması sonucunda birlikler kaçmıştır. Yaşanan bu olayın ardından Ruandalı hükûmet birlikleri Tutsilere karşı intikam saldırıları gerçekleştirmiş, bu saldırılarda 20.000 Tutsi ölmüştür.[2]
5 Temmuz 1973 yılında Savunma Bakanlığı pozisyonunda bulunan ve aynı zamanda Kayibanda'nın kuzeni olan general Juvénal Habyarimana tarafından gerçekleştirilen askerî darbe sonucu devlet başkanlığından uzaklaştırılmıştır. Darbe sonrasında eşi ile birlikte gizli bir yere götürülen Kayibanda, burada aç bırakılarak ölüme terk edilmiştir.
Kaynakça değiştir
- ^ "Hutular ile Tutsiler arasında çatışmalar". 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2015.
- ^ "Kayibanda'yı tahtan indirme girişimi başarısız oldu". 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2015.
Dış bağlantılar değiştir
- Kayibanda hakkında bilgiler 8 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.