Generallerin Gecesi (film)

Anatole Litvak'dan 1967 yapım bir film

Generallerin Gecesi veya özgün adıyla The Night of the Generals, 1967 İngiltere-Fransa ortak yapımı psikolojik gerilim filmidir. Konusu II. Dünya Savaşı sırasında ve sonrasında geçen film, ortak yapımcı ülke olan Fransa'da La Nuit des généraux adıyla gösterildi. Film, Alman yazar Hans Hellmut Kirst'ün 1962 yılında yazdığı aynı adlı romandan uyarlanmıştır. Eseri, kendisi de bir romancı olan Fransız Joseph Kessel ile İngiliz senarist Paul Dehn birlikte senaryolaştırmışlardır.

Generallerin Gecesi
The Night of the Generals
"Generallerin Gecesi" (The Night of the Generals) filminin ABD'de basılmış sinema afişlerinden biri.
YönetmenAnatole Litvak
YapımcıAnatole Litvak
Sam Spiegel
SenaristJoseph Kessel
Paul Dehn
Hans Hellmut Kirst (roman)
OyuncularPeter O'Toole
Ömer Şerif
Tom Courtenay
Donald Pleasence
Philippe Noiret
Charles Gray
MüzikMaurice Jarre
Görüntü yönetmeniHenri Decaë
KurguAlan Osbiston
StüdyoHorizon Pictures
Filmsonor
DağıtıcıColumbia Pictures
CinsiSinema filmi
TürüSavaş, suç, dram, psikolojik gerilim, gizem
RenkRenkli (Technicolor)
Yapım yılı1967
Çıkış tarih(ler)i29 Ocak 1967, Londra
Süre148 dakika
Ülkeİngiltere İngiltere
Fransa Fransa ortak yapımı
Dilİngilizce (yer yer İtalyanca, İspanyolca ve Fransızca)
Diğer adlarıGenerallerin Gecesi (Türkiye)
La nuit des généraux (Fransa)
La notte dei generali (İtalya)
La noche de los generales (İspanya)
Die Nacht der Generale (Batı Almanya)

Özet değiştir

Generallerin Gecesi, Ukrayna kökenli olan ve Fransa'da ölen yönetmen Anatole Litvak'ın sondan bir önceki filmi olmuştur. Başlıca rollerinde Peter O'Toole, Ömer Şerif, Tom Courtenay, Donald Pleasence, Charles Gray ve Philippe Noiret'in oynadıkları filmin özgün müziğini Maurice Jarre bestelemiş, görüntülerini ise Henri Decaë çekmiştir. Çekimlerin büyük bir bölümü Polonya'da Varşova çevresinde gerçekleştirilmiştir. Soğuk Savaş döneminin en yoğun biçimde yaşandığı ve batılı sinemacılara Doğu Bloku ülkelerinde çekim izinlerinin kolay kolay verilmediği 1970'li yıllar için bu oldukça istisnai bir durumdu.

Filmde II. Dünya Savaşı sırasında değişik zamanlarda vahşice öldürülen bir grup fahişenin katilini bulmak için açılan soruşturmanın öyküsü anlatılmaktadır. Alman ordusunun yüksek bir kademesinde olduğu için bir türlü yakalanamayan seri katili ele geçirmek için sürdürülen insan avı, savaş bittikten sonra da Avrupa'nın dört bir köşesinde onlarca yıl boyunca devam eder.

Filmde canlandırdığı psikopat General Tanz rolüyle Peter O'Toole'a "en iyi yabancı oyuncu" dalında David di Donatello Ödülü verildi.[1]

Konusu değiştir

Nazi işgali altındaki Polonya'nın başkenti Varşova'da 1942 yılında bir fahişenin vahşice öldürülmesi üzerine Alman Ordusu'nun haberalma servisi Abwehr'den Binbaşı Grau (Ömer Şerif) olayı soruşturmakla görevlendirilir. İstihbaratın işe karışmasının sebebi ise öldürülen fahişenin aynı zamanda bir Alman ajanı olmasıdır. Kanıtlar üç yüksek rütbeli Alman subayından birinin katil olabileceğine işaret etmektedir. Şüphelerin üzerinde toplandığı subaylardan üçü de general rütbesindedir: 7. Kolordu komutanı Korgeneral von Seydlitz-Gabler (Charles Gray), onun kurmay başkanı olan Tümgeneral Kahlenberg (Donald Pleasence) ve Korgeneral Tanz (Peter O'Toole). Tanz, Hitler'in de gözdesi olan bir generaldir. Durumdan rahatsız olan generallerin baskısıyla tayini Paris'e çıkartılan Grau'nun soruşturması da başlamadan bitmiş olur.

Dosya neredeyse kapanmışken 1944 Temmuzunda her üç general de görevli olarak Paris'te tekrar bir araya gelirler. O tarihte Paris entrikalarla kaynamaktadır. Bazı üst rütbeli subaylar Adolf Hitler'e karşı yapılacak bir suikastin hazırlığı içindedirler. General Kahlenberg gırtlağına kadar bu işe bulaşmıştır. Von Seydlitz-Gabler ise girişimden haberdar olduğu halde olan bitene sessiz kalmış ve olayları kendi akışına bırakmıştır. Suikastten hiç haberi olmayan Tanz ise üçünün arasında Hitler'e sadık kalan tek generaldir.

Tanz'ın şoförü onbaşı Kurt Hartmann (Tom Courtenay), 19 Temmuz 1944'te komutanının işlediği ikinci vahşi cinayete tesadüfen şahit olmuştur. Öldürülen yine bir fahişedir. General Tanz, cinayeti gören onbaşı Hartmann'a hemen ortadan kaybolmasını emreder. Doğruyu söylese bile böyle bir ortamda bir onbaşıya değil de generale inanacaklarını ve suçun üzerine kalacağını çok iyi bilen onbaşı, komutanının tavsiyesine uyar ve oradan kaçar. Artık bir yarbay olan Grau, cinayetin işleniş tarzına bakarak katilin Tanz olduğundan iyice emin olur ve soruşturmayı yeniden açar. Ancak talihsiz yarbayın zamanlaması çok kötüdür. 20 Temmuz'da Hitler'e düzenlenen suikast teşebbüsü başarısız olmuştur. Grau, generalin yüzüne suçunu söyleyip tam onu tutuklayacağı sırada Tanz yarbay dedektifi tabancasıyla vurarak öldürür ve odaya koşanlara onun da suikastçilerden biri olduğunu söyler. Tanz bir kez daha kendini olaylardan sıyırmıştır.

Savaş sona ermiştir. 1965 yılında Hamburg'da işlenen üçüncü bir fahişe cinayeti İnterpol dedektifi Morand (Philippe Noiret)'ın dikkatini çeker. Savaş sırasında Paris'te direnişçilere yardım etmiş olan Morand'ın o tarihte kendisini ele vermemiş olan arkadaşı Grau'ya bir minnet borcu vardır ve bu kez Tanz'ı yakalayarak bu borcunu ödemek ister. Morand Tanz'ı Panzer tümeninden eski asker arkadaşlarıyla bir araya geldikleri anma toplantısı yemeğinde bulur. Morand onbaşı Hartmann'ın da şahit olarak ifade vereceğini söyleyince, artık kaçacak yeri kalmadığını anlayan Tanz boş bir odaya geçerek tabancasıyla intihar eder.

Oyuncu kadrosu değiştir

Oyuncu Rolü
Peter O'Toole General Tanz
Ömer Şerif Binbaşı Grau
Tom Courtenay Onbaşı Hartmann
Donald Pleasence General Kahlenberge
Joanna Pettet Ulrike
Philippe Noiret Müfettiş Morand
Charles Gray General von Seidlitz-Gabler
Coral Browne Eleanore von Seidlitz-Gabler
John Gregson Albay Sandauer
Nigel Stock Otto
Christopher Plummer Feld Mareşal Rommel
Juliette Gréco Juliette
Yves Brainville Liesowski
Sacha Pitoëff Doktor
Charles Millot Wionczek

Romandan farkları değiştir

Film büyük ölçüde uyarlandığı romana sadık kalmıştır. Bununla birlikte romanla film arasında bazı küçük farklar da vardır:

Romanda Filmde
Romanın ana kahramanları üç General ve Onbaşı Hartmann'dır Filmin asıl kahramanı ise Binbaşı Grau'dur
Fransız Müfettiş'in adı Romanda Prevert'tir Filmde adı Morand yapılmıştır.
Grau'yu asıl motive eden Aristokrat sınıfa (Generaller de Aristokrat sınıfa mensuptur) olan nefretidir Grau ahlâki nedenlerde kararlı bir şekilde olayın üztüne gitmektedir.
Von Seydlitz-Gabler'in eşi sürekli olarak, General Tanz'la kızları Ulrike'nin arasını yapmaya çalışır Filmde kısa bir tanıştırma sahnesi vardır
Hartmann ve Ulrike çok sonra, 1944'te Paris'te tanışırlar Hartmann ve Ulrike'nin ilişkileri çok önce, Varşova'da başlar
Hartmann, Tanz'ın emrine girmeden önce bir barda bozguncu laflar ettiği için tutuklanır Filmde böyle bir olay olmaz
Hartmann'ın kaçakken kendisine yardım eden ve saklayan Raymonde adında bir sevgilisi vardır Filmde böyle bir kişi yoktur
Erwin Rommel romanda bir karakter olarak geçmez Filmde Rommel'i Christopher Plummer canlandırıyor
Hitler suikastinden önce Gen. Kahlenberge'i ziyaret eden ve olaydan haberi olduğunu ve sonuç olumlu olursa kendisine bildirmesini isteyen Fransız Müfettiş Prevert'dir. Filmde onu Grau ziyaret ediyor
Prevert, Hartmann'ı tutuklar, masum olduğunu anlayınca serbest bırakır Filmde bu olay yok
Grau, Prevert'e Varşova'daki cinayetten bahsetmez. Prevert bu cinayeti savaştan sonra yaptığı soruşturmada öğrenir
Gen. Von Seydlitz-Gabler darbe teşebbüsü sırasında Paris'tedir ve olaydan habersizmiş gibi görünme çabasına girmiştir Filmde ise Almanya'da iznini kullanmaktadır.
Grau Tanz'ı tutuklamak üzere geldiği Tümen karargâhında Tanz tarafından tutuklanır. Grau'nun adamları onu kurtarmak için geldiklerinde çıkan çatışmada Grau açılan ateşle öldürülür Grau bizzat Tanz tarafından vurularak öldürülür
Hartmann savaştan sonra Fransa'da kalır Savaştan sonra Hartmann ve Ulrike evlenerek Almanya'nın kırsalına giderler ve orada saklanırlar.
Tanz savaş sonrasında Doğu Almanya hükümetinde askeri danışman olarak çalışır Tanz savaş suçları için yargılanmış ve cezasını çektiği hapishaneden yeni salıverilmiştir.
Tanz, anma toplantısı yemeğine Kahlenberg ve Von Seydlitz-Gable tarafından davet edilir Tanz, Panzer tümeninden eski asker arkadaşlarına yemekte bir konuşma yapmaktadır
Prevert'in Tanz'la karşılaşmasını Harmann ayarlar. Araştırmanın bu bölümünü Hartmann yapmış, bilgileri o toplamıştır

Çıkış tarihleri değiştir

 
Donald Pleasence, Peter O'Toole, Charles Gray ve Ömer Şerif "Generallerin Gecesi"nde.

"Generallerin Gecesi" filminin bazı ülkelerdeki ilk gösterim tarihleri şöyledir:[2][3]

Tarih Ülke Gösterim adı Not
29 Ocak 1967 Birleşik Krallık The Night of the Generals İlk gösterim
2 Şubat 1967 ABD (New York) The Night of the Generals Kısıtlı gösterim
24 Şubat 1967 Tüm ABD The Night of the Generals
7 Mart 1967 Batı Almanya "Die Nacht der Generale"
13 Mart 1967 İsveç "Generalernas natt"
1 Nisan 1967 Fransa "La nuit des généraux"
5 Mayıs 1967 Finlandiya "Kenraalien yö"
5 Mayıs 1968 Danimarka "Generalernes nat
25 Ocak 1971 Türkiye "Generallerin Gecesi"

Kaynakça değiştir

  1. ^ "The Night of the Generals (1967)/awards" (İngilizce). IMDb. 17 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2010. 
  2. ^ "The Night of the Generals (1967)/Release dates for" (İngilizce). IMDb. 14 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2011. 
  3. ^ "Milliyet Gazetesi Arşivi". gazetearsivi.milliyet.com.tr. 19 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2011. 

Dış bağlantılar değiştir