Gülgiller

çilek, armut, elma, badem ve benzeri türleri içine alan, ayrı taç yapraklı iki çeneklilerden, örneği gül olan bir bitki familyası
Başka dilden çevrilmekte Bu sayfa, İngilizce Rosaceae maddesinden çevrilmektedir.
Siz de yardım etmek istiyorsanız ya da çeviri yarıda kalmışsa, çalışmaya katılan kişilerle veya çeviri grubu ile iletişime geçip, sayfanın durumunu onlara sorabilirsiniz.
Sayfanın geçmişine baktığınızda, sayfa üzerinde çalışma yapanları görebilirsiniz.

Gülgiller veya bilimsel adıyla Rosaceae, 91 cins ve 4.828 tür ile temsil edilen, orta büyüklükte bir çiçekli bitki familyasıdır.[2][3][4]

Gülgiller
Rosa pouzinii FlowerCloseup SierraMadrona.jpg
Rosa pouzinii'nin çiçeği
Bilimsel sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem: Plantae
Klad: Tracheophyta
Klad: Angiosperms
Klad: Eudicots
Klad: Rosids
Takım: Rosales
Familya: Rosaceae
Juss.
Altfamilyalar
Map-Rosaceae.PNG
Rosaceae'nin dünya çapında dağılımı
Sinonimler [1]
  • Amygdalaceae D. Don 1825
  • Coleogynaceae J. Agardh 1858
  • Fragariaceae Richard ex Nestler 1816
  • Lindleyaceae J. Agardh 1858
  • Malaceae Small ex Britton 1903
  • Pomaceae Lindl.
  • Potentillaceae Sprengel ex Weinmann 1824
  • Prunaceae Martinov
  • Spiraeaceae Bertuch 1801

İsim, tip cins olan Rosa'dan türetilmiştir. En çok tür içeren cinsler arasında; erik, kiraz, şeftali, kayısı ve badem bitkilerini içeren Alchemilla (270), Sorbus (260), Crataegus (260), Cotoneaster (260), Rubus (250) ve Prunus (200) bulunmaktadır.[5] Ancak, tüm bu rakamlar tahmin olarak görülmelidir, taksonomik çalışmalar sürmektedir.

Rosaceae familyasında otlar, çalılar ve ağaçlar bulunur. Türlerin çoğu yaprak döker ancak bazıları her dem yeşildir.[6] Dünya çapında bir yayılışa sahiptirler, ancak en çok Kuzey yarımküre'de çeşitlilik gösterir.

Ekonomik açıdan önemli birçok ürün Rosaceae'den gelmektedir. Elma, armut, ayva, kayısı, erik, kiraz, şeftali, ahududu, yenidünya, çilek ve badem gibi birçok yenilebilir meyveyi içerir. Ayrıca güller, çayır otu, photinias, ateş dikeni, üvez ve alıç gibi popüler süs ağaçları ve çalıları da içerir.[6]

SınıflandırmaDüzenle

Gülgiller, geleneksel olarak 4 alt familyaya ayrılır: Amygdaloideae, Maloideae, Rosoideae ve Spiraeoideae. Bu alt familyaların ayrımında birincil önemi olan değerlendirme unsuru, familyaya dahil bitkilerin meyvelerinin yapısıdır ancak bu yaklaşım evrensel olarak kabul görmemektedir: yakın tarihli çalışmalar, bu 4 alt familyadan bazılarının tek ırklı olmadığını göstermiştir ve gülgiller familyasının sınıflandırılma yapısı da çözülmeyi beklemektedir.

 
 Rosoideae 
 

Filipendula

 
 Rosodae 
 

Sanguisorbeae

 
 

Potentilleae

 
 

Colurieae

 
 
 
 
 

Dryadoideae

 
 Spiraeoideae 
 

Lyonothamnus

 
 

Amygdaleae (Amygdaloideae (veya Prunoideae))

 
 

Sorbarieae

 
 

Spiraeeae

 
 Kerriodae 
 

Kerrieae

 
 

Osmarioneae

 
 
 Pyrodae
 

Gillenia

 
 

Pyreae (Maloideae (veya Pomoideae))

 
 
 
 
 

GaleriDüzenle

Rosaceae familyası çok çeşitli ağaçları, çalıları ve bitkileri kapsar.

  • Buzzy burr (Acaena magellanica)

  • Common lady's mantle (Alchemilla vulgaris)

  • Goat's beard (Aruncus dioicus)

  • Maule's quince (Chaenomeles japonica)

  • mountain mahogany (Cercocarpus betuloides)

  • Common hawthorn (Crataegus monogyna)

  • Creeping cotoneaster (Cotoneaster adpressus)

  • Shrubby cinquefoil (Dasiphora fruticosa)

  • Mountain avens (Dryas octopetala)

  • Loquat (Eriobotrya japonica), a fruit tree typical by flowering in autumn

  • Pearlbush (Exochorda racemosa)

  • Dropwort (Filipendula vulgaris)

  • Musk strawberry (Fragaria moschata) valued for its intense aroma

  • Old man's whiskers (Geum triflorum)

  • Kerria japonica

  • Apple tree blossoms (Malus pumila)

  • Common medlar (Mespilus germanica)

  • Red Tip Photinia (Photinia x fraseri) popular for red color of its new growths

  • Common ninebark (Physocarpus opulifolius)

  • Creeping cinquefoil (Potentilla reptans)

  • Mature fruit of an almond tree (Prunus dulcis)

  • Blackthorn (Prunus spinosa)

  • Stansbury's cliffrose (Purshia stansburyana)

  • Scarlet firethorn (Pyracantha Coccinea)

  • Nashi pear (Pyrus pyrifolia) typical for Asian countries

  • Rhodotypos scandens, a Japanese shrub with fruits high in toxic amygdalin

  • The silky rose (Rosa sericea) known for its ornamental prickles

  • Salmonberry (Rubus spectabilis)

  • Great burnet (Sanguisorba officinalis)

  • Autumn foliage of the Korean mountain ash (Sorbus alnifolia)

  • Rose meadowsweet (Spiraea splendens)

KaynakçaDüzenle

  1. ^ Takhtajan A. (1997). Diversity and Classification of Flowering Plants. New York: Columbia University Press. ss. 1-620. ISBN 978-0231100984. 
  2. ^ "The Plant List: Rosaceae". Royal Botanic Gardens, Kew and Missouri Botanic Garden. 18 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2016. 
  3. ^ Christenhusz, M. J. M.; Byng, J. W. (2016). "The number of known plants species in the world and its annual increase". Phytotaxa. 261 (3): 201-217. doi:10.11646/phytotaxa.261.3.1.  Geçersiz |doi-access=free (yardım)
  4. ^ "Angiosperm Phylogeny Website". mobot.org. 24 Ekim 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ Bortiri, E.; Oh, S.-H.; Jiang, J.; Baggett, S.; Granger, A.; Weeks, C.; Buckingham, M.; Potter, D.; Parfitt, D.E. (2001). "Phylogeny and Systematics of Prunus (Rosaceae) as Determined by Sequence Analysis of ITS and the Chloroplast trnL–trnF Spacer DNA". Systematic Botany. 26 (4): 797-807. JSTOR 3093861. 
  6. ^ a b Watson, L.; Dallwitz, M.J. (1992). The families of flowering plants: Descriptions, illustrations, identification, and information retrieval. Version: 21 March 2010. delta-intkey.com. 

Dış bağlantılarDüzenle

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Gülgiller&oldid=24696074" sayfasından alınmıştır