Fujiwhara etkisi veya Fujiwhara etkileşimi birbirine yakın olan iki siklonik eğrim arasında gerçekleşen bir etkileşimdir. Bu etkileşim anında eğrimler birbirinin yörüngeleri etrafında dönüyormuş gibi bir hâl alırlar.

Doğu Pasifik yakınlarında Fujiwara etkisine giren Ione (solda) ve Kirsten (sağda).
Parma Kasırgası ve Typhoon Melor Batı Pasifikde etkileşim içindeyken.
2016 yılında, Kuzeybatı Pasifik ve Typhoon Mindulle Aslan Fujiwara Etkisi meydana.

Açıklama değiştir

Siklonlar birbirlerine yaklaştıkları zaman her ikisi de kendi merkezleri etrafında doğrusal bir yörüngeye yakın bir yörünge çizerek dönmeye başlar. Oluşan iki eğrim hızlı bir şekilde birbirlerini çekmeye başlar. Bu iki çekim gücü birbirlerine zıt olduğundan dolayı; kısa bir süre için bir eğrim kendisini çeken diğer bir eğrimin yörüngesine katılmaz. Sonuçta bir noktadan derinlik kazanan çekim gücü birleşme noktasında spiral bir görünüm kazanır. Birleşme noktasında kazanılan derinlik çekim güçlerini etkileyerek eğrimler arasında boyut farklılığına yol açar. Oluşan bu boyut farklılığında, daha geniş eğrim kendisine göre küçük olan eğrimi etkisi altına almaya eğilimli bir hâl alır. Bunun sonucunda küçük çaplı eğrim, etkileşim içinde bulunduğu büyük çaplı eğrimin yörüngesinde dönmeye başlar.

Adlandırma değiştir

Daha sonraları Fujiwhara etkisinin adı, 1921 yılında eğrimlerin sudaki hareketlerini ilk olarak açıklayan Japon meteoroloji uzmanı Sakuhei Fujiwhara[dn 1]'nın adından alınmıştır.[1][2]

Dipnotlar değiştir

  1. ^ Sakuhei Fujiwhara'nın akrabaları (örneğin; yeğeni olan romancı Jirō Nitta: gerçek adı: Hiroto Fujiwara, büyük yeğeni olan matematikçi Masahikko Fujiwara) Fujiwara soyadını kullanmaktadır. Ancak Sakuhei Fujiwhara'nın adı kendisinin memleketi olan Nagano ilinde konuşulan Japonca'nın Suwa şivesindeki telaffuzuna göre İngilizce'ye aktarılmış ve Japonya da dahil olmak üzere dünyaca Fujiwhara yazımı kabul edilmiştir.

Kaynakça değiştir

  1. ^ Fujiwhara, Sakuhei (1291). "The natural tendency towards symmetry of motion and its application as a principle in meteorology". Quarterly Journal of the Royal Meteorological Society. Cilt 47. ss. 287-293. ISSN 0035-9009. 
  2. ^ "Usatoday.com Fujiwhara etkisi açıklanıyor 2008-02-21 tarihli haber". 24 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2010. 

Ayrıca bakınız değiştir