François-Adrien Boieldieu
François-Adrien Boieldieu (d. 16 Aralık, 1775, Rouen, Fransa- ö. 8 Ekim 1834, Varennes-Jarcy, Fransa), özellikle opera eserleri hazırlayıcısı olarak tanınan, bir Fransız besteci ve müzik öğretmeni.
François-Adrien Boieldieu | |
|---|---|
 François-Adrien Boieldieu 1800 Ressam:Louis Léopold Boilly | |
| Doğum | 16 Aralık, 1775 Rouen, Fransa |
| Ölüm | 28 Temmuz 1741 Varennes-Jarcy, Fransa |
| Meslek | Müzisyen, Opera bestecisi, Müzik öğretmeni |
Yaşamı değiştir
Boieldieu Fransız Devriminden önce Rouen şehrinde doğdu. Müzik eğitimini Rouen Katedrali'nin koro idarecisinden sonra katedralin org çalgıcısından aldı. Fransız Devrimi sırasında Rouen Katedrali Fransa'nn taşra şehirleri arasında müzik hayatını devam ettiren ender şehirlerden biri idi. 1793'te bu şehirde tanınmış kemancı "Pierre Rode" ve tenor "Pierre-Jean Garat" tarafından hazırlanan metinleri kullanarak ilk operalarını - La fille coupable(1793) ve Rosalie et Mirza (1795) - hazırladı. Bunlar hemen seyircilerin çok ilgisini çekti. Çok geçmeden Boieldieu Paris'e gidip yerleşti.
İlk olarak piyano akorcusu olarak hayatını kazanmaya başladı. Fransa'da bu sıralarda "Opera-Comique" tiyatrosu, klasik operaya yakın olan ama konuşma parçaları da içeren "opera-komik" janrında eserler sahneleyen tek tiyatro idi. Opera-komik sahneleyen trup "Salle Favart" idi. 1791'de eskiden "opera-bufa" janrında eserler sahneleyen "Theatre Faydeau" trupu da "Opera-Comique" idaresine geçti ve bu yeni sahnede iki trup birbirine rakip olarak eserler sahnelemeye başladılar. Favart genellikle vatanperver ve ihtişamlı eserler sahnelemeyi, Faydeau ise heroik dramlar sahnelemeyi tercih etmekte idi. 1797'de Boieldieu Feydeau için La famille suisse ve L'heureuse nouvelle eserlerini ve Favart için Zoraime et Zulmare eserini hazırlayıp bunlar başarı ile sahnelendi. 1800'de hazırladığı Le calife de Bagdad adlı eseri şaheseri olarak sayılıp Paris seyircisi tarafından çok tutuldu.
1804-1810 döneminde Boieldieu Sankt-Peterburg, Rusya'ya gidip orada Çar'ın saray bestecisi görevini üzerine aldı. Burada Aline, reine de Golconde (1804) ve Les voitüres versées (1808) dahil 9 opera besteleyip yapımlattı.
Fransa'ya döndükten sonra, Paris seyircisini yeniden tarafına çekerek, La jeune femme en çölère (1811), Jean de Paris (1812), Le nouveau seigneur du village (1813) adlı eserleri dahil, 12 diğer eseri Paris'te yapımlandı. 1825de hazırlayıp yapımlanan La dame blanche operası Walter Scott'in romanlarından uyarlanmıştı. Bu libretto yaklaşımı Avrupa operasında bir moda yarattı ve diğer bestecilerin Lucia di Lammermoor, I puritanı ve La jölie fille de Perth eserlerine ilham kaynağı oldu. La dame blanche operasında fantastik elemanlar bulunması da bu yönde diğer bestecileri (örneğin Giacomo Meyerbeer'in Robert le diable ve Charles Gounod'in Faust eserlerini) etkiledi.
Boieldieu genellikle opera bestecisi olarak iyi bilinmekle beraber diğer tür eserleri de bulunmaktadır. Örneğin 1800-1801 de bestelediği "Do Harp Konçertosu" Harp repretuvarında şaheser kabul edilen bir bestedir.
Boieldieu 1817de Paris Konservatuvarı'nda kompozisyon profesörü oldu. Aynı yıl 40 üyeden oluşan Fransız Akademisi üyeliğine seçildi. 1820de Légion d'honneur nişanı ile ödülendirilmiştir. 1839'da Fransız hükûmetinin kendisine yıllık 6000 Fransız frankı değerinde devlet emeklilik maaşı bağladı.
Boieldieu yavaş yavaş sesini kaybetmeye başladı; bunun nedeni şüphesiz gırtlak kanserine yakalanmasındandır. Aynı zamanda Opera-Comique tiyatrosunun büyük borçlarla iflas eşiğine gelmesi ve 1830 Temmuz Devrimide dertlerini katlarca artırırdı. Son şeflik idaresini 25 Eylül 1834'te Adolphe Adam'ın Le Chalet adlı operasının prömiyeri ile yaptı. Böylece hem gerçekten hem de mecazi olarak kendini takip edecek olan en iyi öğrencisine şeflik değneğini devretmiş oldu.
Boieldieu 8 Ekim'de Paris yakınlarındaki "Varennes-Jarcy"'deki evinde hayata göslerini yumdu. Mezarı Paris de Père Lachaise Mezarlığı'nda bulunmaktadır ama kalbi Rouen şehrinin kendisi için hazırladığı anıt-mezarda gömülüdür.
Oğlu, Adrien Boieldieu da bilinen bir bestecidir..
Operalar değiştir
Dipnotlar değiştir
Ayrıca bakınız değiştir
Dış bağlantılar değiştir
| Wikimedia Commons'ta François Adrien Boieldieu ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- IMSLP Wiki sitesi parasiz "Boieldieu,_François_Adrien" partisyon notalari 2 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) (Erişme: 7.6.2010)