Ferenc Puskás
Ferenc Puskás (d. 2 Nisan 1927, Budapeşte - ö. 17 Kasım 2006, Budapeşte), Macar futbolcu ve teknik direktörü. Tüm zamanların en iyi futbolcularından biri olarak kabul edilir ve oynadığı maç attığı gol oranına göre tüm zamanların en verimli golcülerinden biridir, millî kariyerinde Macaristan millî takımı için 84 maçta 83 gol, Nemzeti Bajnokság I ve İspanya Ligi'nde toplam 533 maçta 511 gol atmıştır.
| |||
Kişisel bilgileri | |||
---|---|---|---|
Tam adı | Ferenc Purczeld | ||
Doğum tarihi | 2 Nisan 1927 | ||
Doğum yeri | Budapeşte, Macaristan Krallığı | ||
Ölüm tarihi | 17 Kasım 2006 (79 yaşında) | ||
Ölüm yeri | Budapeşte, Macaristan | ||
Boyu | 1,70 m (5 ft 7 in) | ||
Mevkii | Forvet, Ofansif orta saha | ||
Profesyonel kariyeri* | |||
Yıllar | Takım | Maç | (Gol) |
1943-1949 | Kispest AC | 177 | (187) |
1949-1955 | Budapest Honvéd FC | 164 | (165) |
1957 | Espanyol | 0 | (0) |
1958-1966 | Real Madrid | 182 | (157) |
Toplam | 523 | (509) | |
Millî takım kariyeri | |||
1945-1956 | Macaristan | 85 | (84) |
1961-1962 | İspanya | 4 | (0) |
Teknik direktörlük kariyeri | |||
1967 | San Francisco Golden Gates Gales | ||
1968 | Vancouver Royals | ||
1968-1969 | Deportivo Alavés | ||
1970-1974 | Panathinaikos | ||
1975 | Real Murcia | ||
1975-1976 | Colo-Colo | ||
1976-1977 | Suudi Arabistan | ||
1978-1979 | AEK | ||
1979-1982 | El-Mısrî | ||
1985-1986 | Sol de América | ||
1986-1989 | Cerro Porteño | ||
1989-1992 | South Melbourne FC | ||
1993 | Macaristan | ||
* Yalnızca lig maçları ve gollerini içerir. |
"Şu ufak, şişman delikanlıya da bakın. Sahada onu yok edeceğiz." 1953 yılında İngiliz takımı, Macaristan millî takım oyuncusu ve kaptanı Ferenc Puskas hakkında bunları söylüyordu.
Puskás, Real Madrid'e gitmeden önce Budapest Honvéd FC ve Macaristan millî takımında oynadı. 1950'ler boyunca Altın Takım olarak bilinen efsanevi Macaristan millî takımının kaptanıydı. Sovyetler Birliği'nin 1956'da Macaristan'a askeri müdahalesinden sonra ülkesine dönmedi. FIFA'nın iki yılık boykot cezasının bitmesinden sonra İspanya'ya gitti ve efsanevi Real Madrid takımının parçası oldu. Bu takımda aynı zamanda Alfredo Di Stéfano, Francisco Gento, Raymond Kopa, Héctor Rial ve José Santamaria oynuyordu.
Puskás, sol ayağıyla attığı sert şutlar ile, kariyeri boyunca çok üretken bir golcü oldu; Macar liginde oynadığı dört sezonda gol kralı oldu ve 1948 yılında tüm Avrupa liglerinin gol kralı oldu. Real Madrid'de oynarken İspanya gol kralına verilen "Pichichi Ödülü"nü dört kez kazandı. Real Madrid'le oynadığı iki Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası Kupası finalinde toplam yedi gol attı. 1960'ta İskoçya'nın Glasgow kentindeki final maçında Alman Eintracht Frankfurt'u 7-3 yenen Real Madrid'in dört golü ondan geldi. 1964'te 37 yaşında futbolu bıraktı.
1995 yılında Uluslararası Futbol Tarihi ve İstatistikleri Fedarasyonu IFFHS tarafından 20. yüzyılın en iyi golcüsü seçildi.
17 Kasım 2006 tarihinde 79 yaşında hayatını kaybetti. Fifa tarafından onun adına düzenlenen FIFA Puskás Ödülü töreni halâ yapılmaktadır.
İlk yılları
değiştirPuskás, Ferenc Purczeld adıyla Budapeşte'de doğdu. Kispest takımının defans oyuncularından olan babası aile ismini Puskas olarak değiştirdiğinde on yaşındaydı. Puskas kariyerine babasının teknik direktör olduğu Kispest AC'de 12 yaşından önce sözleşme imzalayamayacağı için Ciklos Kovacs takma adı ile başladı. İlk takım arkadaşları arasında çocukluk arkadaşı ve ileride Altın Takım'da takım arkadaşı olacak József Bozsik vardı. Kispest için son resmî maçını Kasım 1943'te Nayyvárad'a karşı yaptı.
Oynadığı Yıllar
değiştirMacaristan
değiştir1949'da, Kispest takımına Macaristan Savunma Bakanlığı tarafından el konuldu ve Macar Ordusunun takımı oldu, takımın ismi de Budapeşte Honvéd FC olarak değiştirildi. Sonuç olarak futbol oyuncularına askeri rütbeler verildi. Puskas bu sayede ilerleyerek binbaşı oldu, bu ona bir lakap daha kazandırdı "Dörtnala giden binbaşı". Ordu kulübü olarak, Honvéd en iyi Macar oyuncuları askere çağırarak takımına katabiliyordu. Bu sayede Zoltán Czibor ve Sándor Kocsis takıma dahil edildi. Honvéd'deki kariyeri süresince, Puskas kulübünün beş Macar ligi şampiyonluğu kazanmasına yardım etti. Aynı zamanda 1947/48, 1949/50, 1950 ve 1953 sezonlarını gol kralı olarak tamamladı; 50, 31, 25 ve 27 gol kaydetti. 1948 yılında Avrupa Liglerindeki en golcü isim oldu.
Puskas Macaristan millî takımına 20 Ağustos 1945'te dahil oldu ve Avusturya'yı 5-2 yendikleri maçta gol attı. Macaristan formasıyla 84 maça çıktı ve 83 gol kaydetti. Millî maçlardaki gol rekorları Avusturya'ya karşı iki hat-tric, Lüksemburg'a karşı bir hat-trik ve Arnavutluk'a karşı 12-0'lık maçta attığı dört golü içerir. Zoltán Czibor, Sándor Kocsis, József Bozsik ve Nándor Hidegkuti ile beraber, art arda 32 maçta yenilmeyerek kırılamayan bir dünya rekoruna imza atan efsanevi takımın çekirdeğini oluşturdu. 2009 yılında, bu rekor Brezilya ve İspanya'nın olmuştur.
Bu süre zarfında 1952 yılında Helsinki deki finalde Yugoslavya'yı 2-0 yenerek Olimpiyat Şampiyonu oldu. Puskas Olimpiyatlarda final maçındaki açılış golü dahil dört gol attı. Macar millî takımı ile İngiliz millî takımına iki kez futbol dersi verdi. 1953 yılında Wembley Stadyumu'nda İngiltere'yi 6-3 yendiler, böylece ilk kıtalar arasında İngiliz millî takımını evinde yenen ilk futbol takımı oldular. 1954 yılındaki bir sonraki karşılaşmalarında Budapeşte'de İngilizleri 7-1 yendiler. Puskas her iki maçta da İngilizlere iki gol attı. 1953 yılında Dr. Gerő Kupası'nı kazandılar. Bu kupa orta Avrupa takımları arasında oynanan, 1948 yılında başlayan ve beş yıl süren bir kupadır. Macaristan 11 puanla birinciliği elde etmiştir. Puskas turnuvayı 10 golle lider olarak tamamlamıştır. İtalya'yı Roma da 3-0 yendikleri maçta 1953 yılında iki gol atmıştır.
Puskas 1954 FIFA Dünya Kupası'nda ilk tur maçlarında üç gol atmıştır; Macaristan'ın Güney Kore'yi 9-0 yendiği maçta ve Batı Almanya'yı 8-3 yendiği maçta. Puskas Almanlara karşı oynanan bu ilk maçta rakip savunma oyuncusu Kohlmeyer'in kasti tekmesiyle ayak bileğinden sakatlandı ve Brezilya ile Uruguay'a karşı oynanan çeyrek final ve yarı final maçlarını kaçırdı. Bu maçlar Macaristan için diğer iki maçtan çok daha zor maçlardı.
Puskas tam olarak iyileşmemesine rağmen Batı Almanya ile oynanan 1954 FIFA Dünya Kupası finalinde oynadı. Buna rağmen, turnuvadaki dördüncü golünü atarak maçın altıncı dakikasında takımını öne geçirdi. Bundan iki dakika sonra Czibor'un attığı ikinci golle turnuva öncesi favori gösterilen Macarlar kupayı alacak gibi görünüyordu. Buna rağmen, Batı Almanya devre öncesi iki golle geri döndü ve işler tersine dönmeye başladı. İkinci yarıda oyunun bitimine altı dakika kala Almanlar üçüncü golü buldu. Maçın sona ermesine iki dakika kala Puskas beraberlik sayısını buldu, fakat İngiliz hakem tarafından tartışmalı bir şekilde gol ofsayt gerekçesiyle iptal edildi. Macaristan 3-2 kaybetti ve yenilmezlik rekorunun sonu oldu.
Bu meşhur Macar takımı 1956'nın ilk aylarında bir turne için Türkiye'ye geldi. Turnenin yoğun kar yağışı yüzünden iki kez ertelenen son maçında İstanbul'da Mithatpaşa Stadyumu'nda Türkiye'ye 3-1 yenildiler. Bu, Macaristan millî takımının 1952'den beri aldığı ikinci yenilgiydi.
1956 yılında Honvéd Avrupa Kupalarına katıldı ve ilk turda Athletic Bilbao ile eşleşti. Honvéd deplasmanda 2-3 kaybetti, fakat kendi evlerindeki rövanş maçını oynayamadan Sovyetler Birliği Budapeşte'ye askeri müdahalede bulundu. Oyuncular Macaristan'a dönmeme kararı aldılar ve Brüksel'e geçerek rövanş maçını Kral Baudouin Stadyumu'nda oynadılar. Puskas'ın golüne rağmen maç 3-3 sona erdi ve Honvéd elendi. Turnuvadan elendikten sonra oyuncular Budapeşte'den ailelerini çağırdılar, FIFA ve Macar futbol otoritelerinin muhalefetine rağmen İtalya, Portekiz, İspanya ve Brezilya'ya tur düzenlediler. Avrupa'ya döndükten sonra, oyuncular kendi yollarına ayrıldı. Bozsik gibi bazıları Macaristan'a geri döndü. Czibor, Kocsis ve Puskas gibi diğerleri Batı Avrupa'da yeni kulüpler buldular.
İspanya
değiştirMacaristan'a geri dönmeyi reddettikten sonra, Puskas ilk olarak RCD Español takımında gayriresmî maçlar oynadı. Aynı anda hem AC Milan hem de Juventus takımları onunla kontrat yapmaya çalıştılar, fakat FIFA'dan iki yıl ceza alınca Avrupa'da iki yıl süre ile oynaması engellendi. Cezasından sonra Puskas İtalya'da oynamaya çalıştı, kendisiyle sözleşme imzalayacak üst düzey bir takım bulamadı. İtalyan teknik direktörler onun yaşı ve kilosu ile ilgili endişeler taşıyorlardı. Buna rağmen 1958 yılında 31 yaşında sürpriz bir şekilde Real Madrid'e transfer oldu ve olağanüstü kariyerinde ikinci bir sayfa açıldı.
Dış bağlantılar
değiştir- Ferenc Puskás (kariyer istatistikleri) 23 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- FIFA obituary 29 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- UEFA. com - Hungary's Golden Player 8 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.