Mehmet Fahir Armaoğlu (22 Eylül 1924, Gelibolu, Çanakkale - 10 Haziran 1998, Ankara), Türk siyasal tarihçi ve akademisyen. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi dekanlığı ve çeşitli yüksek eğitim ve finansman kurumlarında idare meclisi üyeliği yapmıştır.

Fahir Armaoğlu
Doğum22 Eylül 1924(1924-09-22)
Gelibolu, Türkiye
Ölüm10 Haziran 1998 (73 yaşında)
Ankara, Türkiye
MilliyetTürk Türkiye
Mezun olduğu okul(lar)Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi, Siyasi Şube
Kariyeri
DalıSiyasi tarih
Çalıştığı kurumlarAnkara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi
Harvard Üniversitesi
Stanford Üniversitesi
Minnesota Üniversitesi
EtkiledikleriOral Sander

Prof. Fahir Armaoğlu 1924 yılında Gelibolu'da doğdu. İlk ve orta öğrenimini Balıkesir'de tamamladı. 1943 yılında Siyasal Bilgiler Okuluna girdi ve 1947 yılında okulun Siyasi Şubesi'nden (Uluslararası İlişkiler Bölümü) mezun oldu.[1]

Bir süre Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı'nda görev aldıktan sonra 1948 yılında bitirdiği okulun Siyasi Tarih Kürsüsü'ne asistan oldu. 1949 yılında Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde fark sınavları vererek hukuk diploması aldı. Sonra doktora çalışmalarına başladı ve 1953 yılında "Seçim Sistemleri" adlı tezi ile Hukuk Doktoru unvanını aldı.

1956 yılında Siyasal Bilgiler Fakültesi Siyasi Tarih Doçenti, 1963'te ise profesör oldu. Bu fakültede birinci sınıf ve "Siyasi Sube"de verdiği Siyasal Tarih dersleri ile tanıdı. "Dünya Siyasi Tarihi" adlı 19. yüzyıl ve 20. yüzyıl hakkındaki siyasal tarih kitapları 21. yüzyılda bile basılmakta ve gayet güvenilir siyasi tarih kaynaklardan biri olarak kabul edilmektedir. Verdiği derslerle birçok Siyasal Bilgiler mezunu öğrenci yetiştirmiştir. Örneğin 1995'te yitirdiğimiz Siyasi Tarih I ve II'nin yazarı Prof. Dr. Oral Sander'in de hocasıdır. Yazdığı siyasi tarih kitapları uzun yıllar üniversitelerin ilgili bölümlerinde ders kitabı olarak kullanılmış kaynaklardır.[2] Ahmet Şükrü Esmer, Türkkaya Ataöv gibi isimlerle birlikte pek çok konferans vermiştir.

1953-1961 yılları arasında Amerika'da Harvard Üniversitesi, Minnesota ve Stanford üniversitelerinde siyasi tarih üzerine çalışmalar yapmıştır. Armaoğlu 1965-1966'da Siyasal Bilgiler Fakültesi dekanlığı,[3] 68-69'da Türkiye ve Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü(TODAİE) genel müdürlüğü, 1968-1971'de ODTÜ Mütevelli heyet üyeliği, 1971-1973'te ODTÜ Mütevelli heyet başkanlığı ve 1966-1975 yılları arasında Türkiye İş Bankası İdare meclis üyeliği yapmıştır. 24 Şubat 1984'ten itibaren de Türk Tarih Kurumu'nun asli üyesi olmuştur.[4] İngilizce, Fransızca ve Rusça bilmekteydi.[5]

Armaoğlu, 1998 yılında ölmüş ve cenazesi Karşıyaka Mezarlığı'na defnedilmiştir.[6]

Türk Tarih Kurumu, Armaoğlu'nun ölümünden sonra, Türkiye'de Siyasal Tarih disiplininin kök salmasına ve bölge uzmanlığı anlayışının gelişmesine büyük katkılarda bulunması vesilesiyle, Genel Siyasi Tarih, Osmanlı İmparatorluğu Tarihi, Türk Dış Politikası, Soğuk Savaş Sonrası Diplomasi ve Güvenlik, Orta Doğu konularını kapsayan ve 24 makaleden oluşan beş bölüm halinde hazırlanan "Prof.Dr.Fahir Armaoğlu'na Armağan" bir kitap hazırlamıştır.[7] Bu kitaba katkıda bulunan gerek çalışma arkadaşları gerekse yetiştirdiği öğrencileri arasında Sina Akşin, Ali Birinci, Ömer Kürkçüoğlu, Mitat Çelikpala, Tayyar Arı, Hasan Köni, Bilal Şimşir gibi isimler bulunmaktaydı.

Eserleri

değiştir
  • Armaoğlu, Fahir (Son bas. 2013) 19. Yüzyıl Siyasi Tarihi (1789-1914) İstanbul: Timaş Yayınları
  • Armaoğlu, Fahir (Son bas. 2013) 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi (1914-1995) İstanbul: Timaş Yayınları
  • Stanford J. Shaw (çeviren Fahir Armaoğlu) Yahudi Soykırımı ve Türkiye, İstanbul: Timaş Yayınları
  • Armaoğlu, Fahir, Filistin Meselesi ve Arap-İsrail Savaşları (1948–1988)
  • Armaoğlu, Fahir, Kıbrıs Meselesi (1954–1959)
  • Armaoğlu, Fahir, Amerikan-Japon Münasebetlerinin On Yılı (1931–1941)
  • Armaoğlu, Fahir, Siyasi Tarih (1789–1960)
  • Armaoğlu, Fahir, Seçim Sistemleri
  • Armaoğlu, Fahir, Türk Siyasi Tarihi, İstanbul: Kronik Kitap
  • Armaoğlu, Fahir, (2018), Türk Dış Politikası Tarihi, İstanbul: Kronik Kitap
  • Armaoğlu, Fahir, Türk-Amerikan İlişkileri 1919-1997 (2021)

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2016. 
  2. ^ "Ertuğrul Özkök - Bir akademik senyörün ölümü - 13 Haziran 1998". 11 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2016. 
  3. ^ "Ankara Üniversitesi SBF - Eski Dekanlarımız, Fahir Armaoğlu". 17 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2016. 
  4. ^ "Cumhuriyet - 24 Şubat 1984". 14 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2016. 
  5. ^ "Timaş Yayınları - Fahir Armaoğlu". 26 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2016. 
  6. ^ "Hürriyet - Prof. Fahir Armaoğlu Ankara'da vefat etti". 11 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2016. 
  7. ^ TTK - Prof.Dr.Fahir Armaoğlu'na Armağan[ölü/kırık bağlantı]