Etoloji
Etoloji, hayvan davranışlarını inceleyen zooloji alt dalıdır.
| Zooloji Dalları |
| Zooloji Tarihi |
Etoloji, özellikle evrim, nöroanatomi ve ekoloji gibi bazı bilim dallarıyla sıkı bir iş birliği içinde yürütülen, laboratuvar ve alan çalışmalarını kapsar. Etolojinin amacı belirli bir hayvan grubunu değil, onların davranışlarını incelemektir ve çoğu kez tek bir davranış kalıbının, örneğin saldırganlığın değişik hayvanlarda nasıl ortaya çıktığını araştırır. Nöroetoloji olarak ayrılmış bir dalı daha bulunur. Özellikle etoloji üzerine çalışan zoologlara etolog denir.[1]
Etolojinin Başlangıcı değiştir
Etoloji, Biyolojinin bir alt dalı olduğundan ve Evrim Teorisi ve Doğal seçilim ile bağdaştırıldığından ilk etolog Charles Darwin olarak görülmektedir. Darwin'in yazdığı İnsan ve Hayvanlarda Duyguların İfadesi kitabı birçok etoloğu etkilemiştir. Darwin’den kısa bir süre sonra J. Henri Fabre (1823-1915), yaban arılarında yaptığı gözlemlerle böcek davranışlarının karmaşıklığına vurgu yapmıştır.
Bazı Hayvan Davranışı Örnekleri değiştir
Arılarda Etolojiler değiştir
Arı Hiyerarşisi değiştir
Arı kolonilerinde arılar yaşlarına bağlı olarak görev dağılımı yaparlar işçi arılar önce kovan içindeki görevlerde çalışırken daha sonra "tarlacı" dediğimiz ünvanı alırlar ve kovana su, nektar, polen gibi kaynakları getirirler.
Arılarda İletişim değiştir
İyi bir kaynak keşfetmiş olan arılar, kovana geri döndüklerinde diğer arılara kaynak hakkında haber verirler. Bunun için de arı danslarını kullanırlar.
Çember Dansı (Round Dance) değiştir
Eğer bir arı, kovana çok yakınlarda (50m-100m) Saat yönüne ve tersine çemberler çizerek diğer arılara yakınlarda bir kaynak olduğunu haber verirler.
Sallantı Dansı (Waggle Dance) değiştir
Kovandan uzakta bulunan kaynakların varlığını haber vermek için arılar sallanı dansını kullanır. Bir kaynak keşfetmiş olan arı, sallanarak düz bir çizgi üzerinde ilerler. Ardından sağa ya da sola bir dönüş yapıp vücudunu sallamayı bırakarak yarım dairesel bir hareketle dansına başladığı noktaya döner. ardından bu döngüyü dönüş yönünü değiştirerek tekrarlar.[2]
Maymunlarda Etolojiler değiştir
Bir batı ova gorili olan Goril Koko işaret dili konuşabilmektedir. 1972 ile 1977 arasında Koko'ya, birkaç bebek IQ testi uygulandı. Yavaş ama zihinsel engelli olmayan bir insan bebeği ile karşılaştırılabilen 70-90 aralığında puanlar aldı.
Kaynakça değiştir
- ^ "Hayvan Davranış Bilimi ve Zootekni: Tanım ve İzlem". Türker Savaş. 2008. 16 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2022.
- ^ Lindauer, Martin (1971). "The Functional Significance of the Honeybee Waggle Dance". The American Naturalist. 105 (942): 89-96. ISSN 0003-0147. 16 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2022.