Etanol
Etanol renksiz, hafif hoş kokulu ve yanıcı bir sıvıdır. Alkollü içeceklerde kullanılan tek alkol türüdür.[5] Ayrıca çözücü olarak kullanılır. Kimyasal formülü C2H5OH olup kısaca EtOH olarak da yazılabilir.
| |||
| |||
| |||
| Adlandırmalar | |||
|---|---|---|---|
Diğer adlar Alkol, Bitkisel alkol, Etil alkol, Etil hidroksit, Etilen hidrat, Hidroksietan, Metilkarbinol | |||
| Tanımlayıcılar | |||
3D model (JSmol)
|
|||
| Kısaltmalar | EtOH | ||
| DrugBank | |||
| ECHA InfoCard | 100.000.526 | ||
| KEGG | |||
PubChem CID
|
|||
| UN numarası | 1170 | ||
CompTox Bilgi Panosu (EPA)
|
|||
| |||
| Özellikler | |||
| Kimyasal formül | C2H6O | ||
| Molekül kütlesi | 46,07 g mol−1 | ||
| Görünüm | renksiz sıvı | ||
| Koku | şarap gibi, keskin[2] | ||
| Yoğunluk | 0,78945 g/cm3 (20 °C)[3] | ||
| Erime noktası | −114,14 ± 0,03[3] | ||
| Kaynama noktası | 78,23 ± 0,09[3] | ||
| Çözünürlük (su içinde) | karışır | ||
| log P | −0.18 | ||
| Tehlikeler | |||
| GHS etiketleme sistemi: | |||
| Piktogramlar |  
| ||
| Tehlike ifadeleri | H225, H319 | ||
| Önlem ifadeleri | P210, P233, P240, P241, P242, P305+P351+P338 | ||
| NFPA 704 (yangın karosu) |
|||
| Parlama noktası | 14 °C (saf)[4] | ||
| Benzeyen bileşikler | |||
Benzeyen bileşikler
|
metanol, etan, etantiyol | ||
| Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
| |||
| Bilgi kutusu kaynakları | |||
Kullanım alanları değiştir
Antiseptik değiştir
Etanol bakterisit ve mantar önleyici etkileri nedeniyle tıbbi temizlikte ve çoğunlukla da antibakteriyel el dezenfektanı jellerde antiseptik olarak kullanılır.[6]
Etanol mikroorganizmaların membranlarının çift katlı lipit katmanını eriterek ve membran proteinlerinin doğasını değiştirerek öldürür ve çoğu bakteri, mantar ve virüslere karşı etkilidir. %70 etanol içeren çözelti saf etanolden daha etkilidir çünkü etanol, optimum antimikrobiyal aktivite için su moleküllerine dayanır. Mutlak (saf) etanol, mikropları yok etmeden etkisiz hâle getirebilir çünkü alkol mikrop zarına tam olarak nüfuz edemez.[7][8] Etanol antiseptik ve dezenfektan olarak da kullanılır çünkü hücre zarı boyunca ozmotik dengeyi bozarak hücrenin susuz kalmasına (dehidrasyon) neden olur, böylece susuzluk hücreyi öldürür.[9]
Tıpta kullanımı değiştir
Panzehir değiştir
Etanol, etilen glikol zehirlenmesi[10] ve metanol zehirlenmesi için antidot olarak uygulanabilir.[11] Etanol, alkol dehidrojenaz için metanol ve etilen glikole karşı rekabet edici ve engelleyici olarak hareket ederek bu sürece hizmet eder.[12] Daha çok yan etkisi olmasına rağmen, etanol daha ucuzdur ve metanol ve etilen glikol zehirlenmesi için panzehir olarak da kullanılan fomepizolden daha kolay temin edilebilir.[13]
Tıbbî çözücü değiştir
Etanol, genellikle yüksek konsantrasyonlarda suda çözünmeyen birçok ilacı ve ilgili bileşenleri çözmek için kullanılır. Örneğin ağrı kesici ilaçlar, öksürük ve soğuk algınlığı ilaçları ve ağız gargaralarının sıvı müstahzarları %25'e kadar etanol[14] içerebilir ve alkol kaynaklı solunum reaksiyonları gibi etanol reaksiyonuna yan etkisi olan kişiler bu ürünleri kullanmaktan kaçınmalıdır.[15] Etanol, asetaminofen, demir takviyeleri, ranitidin, furosemid, mannitol, fenobarbital, Trimetoprim-sulfametoksazol ve reçetesiz öksürük ilacı dahil olmak üzere 700'den fazla sıvı ilaç müstahzarında esas antimikrobiyal koruyucu olarak bulunur.[16]
Özellikler değiştir
Etanol iki karbonlu bir monoalkoldür. Dimetil eterin izomeridir. Etanol uçucu, renksiz bir sıvıdır. Günışığında fark edilmeyen mavi, dumansız bir alevle yanar.
Su ile tamamen karışır ve bir azeotrop oluşturur. Bu yüzden, Metanolün aksine, etanol ve su karışımları damıtılarak ayrıştırılamaz.
Kaynakça değiştir
- ^ Nomenclature of Organic Chemistry : IUPAC Recommendations and Preferred Names 2013 (Blue Book). Cambridge, UK: The Royal Society of Chemistry. 2014. s. 30. doi:10.1039/9781849733069-00001. ISBN 978-0-85404-182-4.
- ^ "Ethanol". PubChem. 21 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
- ^ a b c Şablon:Haynes, William M., ed. (2011). CRC Handbook of Chemistry and Physics (92nd ed.
- ^ "Ethanol". webwiser.nlm.nih.gov (İngilizce). 25 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2013.
- ^ Pohorecky, Larissa A.; Brick, John (Ocak 1988). "Pharmacology of ethanol". Pharmacology & Therapeutics. 36 (2–3). ss. 335-427. doi:10.1016/0163-7258(88)90109-X. PMID 3279433.
- ^ "Chemical Disinfectants | Disinfection & Sterilization Guidelines | Guidelines Library | Infection Control | CDC". www.cdc.gov (İngilizce). 1 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2018.
- ^ "Why is 70% ethanol used for wiping microbiological working areas?". ResearchGate (İngilizce). 15 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2018.
- ^ "Ethanol". www.drugbank.ca. 4 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2019.
- ^ Scalley, Robert (September 2002). "Treatment of Ethylene Glycol Poisoning". American Family Physician. 66 (5): 807-813. PMID 12322772. 26 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2018.
- ^ Beauchamp, GA; Valento, M (September 2016). "Toxic Alcohol Ingestion: Prompt Recognition And Management In The Emergency Department". Emergency Medicine Practice. 18 (9): 1-20. PMID 27538060.
- ^ Sasanami, Misa; Yamada, Taihei; Obara, Takafumi; Nakao, Atsunori; Naito, Hiromichi (2020). "Oral Ethanol Treatment for Ethylene Glycol Intoxication". Cureus. 12 (12): e12268. doi:10.7759/cureus.12268. ISSN 2168-8184. PMC 7827791 $2. PMID 33510981.
- ^ Anseeuw, Kurt; Sabbe, Marc B.; Legrand, Annemie (April 2008). "Methanol poisoning: the duality between 'fast and cheap' and 'slow and expensive'". European Journal of Emergency Medicine. 15 (2): 107-109. doi:10.1097/MEJ.0b013e3282f3c13b. ISSN 0969-9546. PMID 18446077. 26 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2022.
- ^ "Alcohol Content in Common Preparations" (PDF). Medical Society of the State of New York. 26 Mart 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2019.
- ^ Adams KE, Rans TS (December 2013). "Adverse reactions to alcohol and alcoholic beverages". Annals of Allergy, Asthma & Immunology. 111 (6): 439-445. doi:10.1016/j.anai.2013.09.016. PMID 24267355.
- ^ Zuccotti GV, Fabiano V (July 2011). "Safety issues with ethanol as an excipient in drugs intended for pediatric use". Expert Opinion on Drug Safety. 10 (4): 499-502. doi:10.1517/14740338.2011.565328. PMID 21417862.
Dış bağlantılar değiştir
- International Chemical Safety Card 0044 19 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards 22 Mayıs 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Coordinates of the ethanol molecule on Computational Chemistry Wiki. 8 Eylül 2005.
- Molview from bluerhinos.co.uk See Ethanol in 3D
- Ethimex is specialised in the world-wide trading of bulk ethanol of beverage, industrial, raw and fuel grades. 19 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- NIST Chemistry WebBook page for ethanol16 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Biofuels: Think Outside The Barrel20 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.—Google talk on ethanol by Vinod Khosla, a Silicon Valley billionaire
- Ethyl Alcohol (Ethanol) Distributor in ISO tanks and drums