Esma Sultan (Abdülaziz'in kızı)
Esma Sultan (d. 21 Mart 1873 - ö. 7 Mayıs 1899) Osmanlı padişahı Abdülaziz'in kızıdır.
| Esma Sultan | |
|---|---|
| Doğum | 21 Mart 1873 Dolmabahçe Sarayı, İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 7 Mayıs 1899 (26 yaşında) İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Defin | Cedid Havatin Türbesi, Fatih, İstanbul |
| Eş(ler)i | Çerkes Mehmed Paşa |
| Hanedan | Osmanlı Hanedanı |
| Babası | Abdülaziz |
| Annesi | Gevheri Kadınefendi |
| Dini | İslam |
İlk yılları değiştir
Esma Sultan, 21 Mart 1873'te Dolmabahçe Sarayı 'nda doğdu.[1][2] Babası Sultan Abdülaziz ve annesi Gevheri Kadınefendi, [3] Salih Svanba ve Şaziye Tsamba'nın kızı.[4] Babasının en küçük kızı ve annesinin en büyük çocuğuydu. Mehmed Seyfeddin Efendi'nin ablasıydı.[5][6]
Babası Abdülaziz 30 Mayıs 1876'da bakanları tarafından görevden alındı, yeğeni V. Murad Sultan oldu.[7] Sonraki Feriye Sarayı'a transfer edildi gün.[8] Abdulaziz'in mahallesi Dolmabahçe Sarayı'ndan ayrılmak istemedi. Böylece elle tutuldular ve Feriye Sarayı'na gönderildiler. Bu süreçte baştan ayağa arandılar ve değerden her şey onlardan alındı.[9] 4 Haziran 1876'da[10] Abdulaziz gizemli koşullar altında öldü.[11]
O sırada üç yaşında olan Esma Sultan, ağabeyi Yusuf İzzeddin Efendi üvey erkek kardeşi gözetiminde büyüdü. Uzun boylu, meyilli kaşları, büyük siyah gözleri, uzun yüzü, beyaz tenleri ve kısa saçları vardı.[6]
Evlilik değiştir
1889'da Sultan II. Abdülhamid, iki kız kardeşi, prensesleri Saliha Sultan ve Nazime Sultan ile kendi kızını Zekiye Sultan. [12]
20 Nisan 1889'da on altı yaşındayken, Yıldız Sarayı'nda Kabasakal Çerkes Mehmed Paşa ile evlendi. Sultan Abdülmecid 'in kızının Naile Sultan dul kadınıydı. Mehmed Paşa ve Naile Sultan'ın daha önce yaşadığı "Esma Sultan Yalısı olarak bilinen sarayına taşındı. [13]
Evlilikten bir yıl sonra 1890'da ikiz oğulları Sultanzade Hasan Bedreddin Bey ve Sultanzade Hüseyin Hayreddin Bey'i doğurdu. 1894'te genç vefat eden Fatma Sıdıka Hanımsultan'ı doğurdu. Bir yıl sonra 14 Haziran 1895'te Sultanzade Mehmed Saadeddin Bey'i dünyaya getirdi.[14]
Esma Sultan Yalısı, Cumhuriyet döneminde tütün deposu, daha sonra da depo ve marangoz atölyesi olarak kullanıldı. Saffet Baştimar tarafından 1952 yılında satın alındı. 1 Mart 1975'te sahipleri tarafından satışa çıkarıldığı zaman yandı. Esma Sultan Sarayı, 10 yıl önce yapılan restorasyondan sonra turizm amaçlı kullanılıyor. [15]
Ölüm değiştir
Esma Sultan, son çocuğu Sultanzade Abdullah Bey'in doğumu sırasında öldü, oğlu da 7 Mayıs 1899'da aynı gün öldü ve Cami deki emperyal bayanlar türbesine gömüldü. Yeni Camii Türbesi, Eminönü, İstanbul. [16][17][3]
Çocukları değiştir
Mehmed Paşa ile birlikte Esma'nın dört oğlu ve bir kızı vardı:
- Sultanzade Hasan Bedreddin Bey (İstanbul, y. 1890 - 29 Ocak 1909);
- Sultanzade Hüseyin Hayreddin Bey (İstanbul, y. 1890 - İstanbul, Türkiye y. 1956);
- Fatma Sıdıka Hanımsultan (İstanbul, y. 1894 - y. 1894);
- Sultanzade Saadeddin Mehmed Bey (İstanbul, 14 Haziran 1895 - Beyrut, Lübnan, y. 1976);
- Sultanzade Abdullah Bey (İstanbul, 7 Mayıs 1899 - 7 Mayıs 1899);
Kaynakça değiştir
- ^ ' 'Encyclopædia Britannica' ', Cilt 7, Editör Hugh Chisholm, (1911), 3; Konstantinopolis, Türk İmparatorluğu'nun başkenti ...
- ^ Britannica, İstanbul: Cumhuriyet 1923 yılında kuruldu, başkent Ankara'ya taşındı ve Konstantinopolis 1930'da resmen İstanbul olarak yeniden adlandırıldı.
- ^ a b Brookes 2010, s. 281.
- ^ Açba, Harun (2007). Kadın efendiler: 1839-1924. Profil. s. 94. ISBN 978-9-759-96109-1.
- ^ Uluçay 2011, s. 233.
- ^ a b Sakaoğlu 2008, s. 645.
- ^ Zürcher, Erik J. (15 Ekim 2004). Türkiye: Modern Tarih, Revize Edilmiş Baskı. IBTauris. s. 73. ISBN 978-1-850-43399-6.
- ^ Shaw, Stanford J.; Shaw, Ezel Kural (1976). Osmanlı İmparatorluğu ve Modern Türkiye Tarihi: Cilt 2, Reform, Devrim ve Cumhuriyet: Modern Türkiye'nin Yükselişi 1808-1975, Cilt 11. Cambridge Üniversitesi Yayınları. s. 164. ISBN 978-0-521 -29166-8.
- ^ Brookes 2010, s. 40.
- ^ Davison, Roderic H (8 Aralık 2015). Osmanlı İmparatorluğu'nda Reform, 1856-1876. Princeton University Press. s. 341. 978-1-400-87876-5.
- ^ Brookes 2010, s. 43.
- ^ Brookes 2010, s. 159.
- ^ Sakaoğlu 2008, s. 645-6.
- ^ Adra, Jamil (2005). İmparatorluk Osmanlı Ailesi Şecere 2005. ss. 16-17.
- ^ Atalan 2017, s. 88.
- ^ Sakaoğlu 2008, s. 646.
- ^ Uluçay 2011, s. 236.
Dış bağlantılar değiştir
- M. Cağatay, Uluçay (2011). Padişahların kadınları ve kızları. Ankara: Oğlak Yayınları.
- Necdet, Sakaoğlu (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayınları. 978-9-753-29623-6.
- The Concubine, the Princess, and the Teacher: Voices from the Ottoman Harem. University of Texas Press. 2010. 978-0-292-78335-5.
Popüler kültürdeki yeri değiştir
Esma Sultan, Amin Maalouf'un Doğunun Limanları adlı kitabında kahramanın büyükannesi olarak yer almıştır. Kitaba göre babası Abdülaziz'i intihar ettiğinde kanlar içinde görmüştür. Bu olaydan sonra bir daha konuştuğunu duyan olmamıştır.