Edip Akbayram

Ahmet Edip Akbayram (29 Aralık 1950, Gaziantep - 2 Mart 2025, İstanbul), Türk müzisyen.

Edip Akbayram
2019'da Edip Akbayram
Genel bilgiler
Doğum	Ahmet Edip Akbayram 29 Aralık 1950(1950-12-29) Gaziantep, Türkiye
Ölüm	2 Mart 2025 (74 yaşında) Üsküdar, İstanbul, Türkiye
Tarzlar	Anadolu rock, Türk halk müziği, protest müzik
Etkin yıllar	1970-2025
Müzik şirketi	Bayşu Müzik (1988-1996) Emre Plak (1996-1998) Prestij Müzik (1998-2001) Müyada Müzik (2001-2002) Mod Müzik (2002-2008) Seyhan Müzik (2012)
Eş	Ayten Akbayram (e. 1979)
Çocukları	2

İlk yılları ve eğitimi

Ahmet Edip Akbayram, 29 Aralık 1950'de Gaziantep'te doğdu. Henüz dokuz aylıkken çocuk felcine yakalandı. Çocukluğunu bu hastalığın pençesinde geçiren Edip Akbayram'ın müziğe tutkusu da çocukluk yıllarında başladı. Akbayram o yıllar için "Haftalığımdan biriktirdiğim paralarla ünlü pop şarkıcılarının konserlerine gider, eve döndüğümde aynanın karşısında onların taklitlerini yapardım." demiştir. Çocukluk yıllarında bir orkestra kurdu ve amatör olarak evlerinin yakınındaki bir düğün salonunda çalıştı.

Lisede kurdukları orkestrada Pir Sultan'ın, Karacaoğlan'ın deyişleri üzerine yaptıkları besteleri çalıp söylediler. İlk plağı Kendim Ettim Kendim Buldum'u da lise yıllarında yaptı. İlk plağını çıkardığı grubun adı Siyah Örümcekler idi. Plak da "Siyah Örümcekler-Gaziantep Orkestrası" ve "Edip Akbayram ve Siyah Örümcekler" başlıkları altında iki farklı baskıyla çıktı. Gaziantep'ten sonra Adana ikinci adresi oldu. Adana, Akbayram'ın kurduğu orkestrayla ilk kez sahneye çıktığı kenttir. Daha sonra burada "Beyaz Saray" adlı bir gazinoda çalışmaya başladı.

1968 yılında liseyi bitirip İstanbul'a gitti. Liseyi bitirdiği zaman hep öğrenmeyi istediği mesleğin, doktorluğun eğitimini almak için üniversite sınavlarına girdi ve diş hekimliğini kazandı. Fakat müzik tutkusu yoğunlaştı ve bu meslekten vazgeçerek kendini müziğe yöneltti.

Müzik kariyeri

İstanbul'a geldikten sonra 1971'de Altın Mikrofon Yarışması'na katıldı. Âşık Veysel'in bir şiirinden esinlenerek gerçekleştirdiği ilk bestesi olan "Kükredi Çimenler" ile birinci oldu. 1974'te Dostlar Orkestrası'nı kurdu ve Anadolu pop müziğinin önde gelen isimlerinden biri oldu. Daha sonra "Kara Kuzu", "Deniz Üstü Köpürür" ve "Garip" adlı 45'liklerle ödüller aldı ve ünü yurt çapında duyulan bir sanatçı oldu. "Aldırma Gönül" ve "Eşkıya Dünyaya Hükümdar Olmaz" adlı parçalarıyla satış rekorları kıran ve Altın Plak kazanan sanatçının çeşitli kuruluşlar tarafından verilen 250 kadar ödülü mevcuttur.

80'ler Edip Akbayram ve benzeri müzik yapanlar için zor yıllardı. 1981-88 arasında bestelerinin TRT'de çalınması yasaklandı. Ama 90'ların ortasından itibaren, özellikle Türküler Yanmaz albümüyle yeni bir çıkış yaptı ve kendi çizgisinde sapmadan yürümeye devam ettiğini gösterdi. Akbayram bu albümü Sivas Katliamı'nda ölenlere ithaf etmiştir. Bu albümde Can Yücel'in, Oktay Rifat'ın, Ahmed Arif'in ve Vedat Türkali'nin yapıtlarından bestelediği şarkılar vardı.

Edip Akbayram başlangıçtan itibaren ne yapmak istediğini şöyle açıklıyordu: "Kalıcı bir şeyler yapmak istiyordum. Fikret Kızılok ve Cem Karaca'nın Anadolu ezgilerini pop çizgisinde söylemelerini örnek olarak aldım. Renk ve çizgide tamamen bir Edip Akbayram olarak geliştirdim. Toplumcu müzik yapmak istedim. Müziğimde geniş halk kitlelerinin yaşamı, sorunları olmalıydı. Ancak sivri, ucuz kahramanlıklardan da uzak durmaya çalıştım. İnançlarımdan, düşüncelerimden, politikamdan taviz vermeden, müzik tekniğinden yararlanarak, sorunlu, yoksul, geniş halk kitlelerine ulaşmak, daha çağdaş bir şeyler yapmak istiyordum."

Özel hayatı ve ölümü

1979 yılında Ayten Hanım ile evlenen sanatçının, bu evliliğinden Türkü ve Ozan adlarında bir kızı ve bir oğlu vardır. 2 Mart 2025 tarihinde zatürre tedavisi sonrası geçirdiği iç kanama nedeniyle 53 gün yoğun bakımda tedavi gördüğü Haydarpaşa Numune Hastanesi'nde, çoklu organ yetmezliği nedeniyle öldü. 4 Mart 2025'te Akbayram için Cemal Reşit Rey Konser Salonu'nda anma töreni düzenlendi. Daha sonra Teşvikiye Camii'nde kılınan cenaze namazının ardından Karacaahmet Mezarlığı'nda defnedildi.

Diskografi

Albümleri (LP/MC/CD)

• Mayıs (2012)
• Söyleyemediklerim (2008)
• Dün ve Bugün 3 (2005)
• Dün ve Bugün 2 (2004)
• 33'üncü (2002)
• Selam Olsun (2001)
• İlk Günkü Gibi (1999)
• Dün ve Bugün (1998)
• Yıllar (1997)
• Güzel Günler Göreceğiz (1996)
• Türküler Yanmaz (1994)
• Bir Şarkın Olsun Dudaklarında (1993)
• Unutamadıklarım (1992)
• Hava Nasıl Oralarda? (1991)
• Senden Haber Yok (1991)
• Şahdamar (1990)
• Özgürlük (1988)
• Yeni Gelen Güne Türkü (1986)
• Dostlar 1985 (1985)
• Dostlar 1984 (1984)
• Nice Yıllara Gülüm (1982)
• Nedir Ne Değildir? (1977)
• Edip Akbayram (1974)

45'likleri

• Kendim Ettim Kendim Buldum - Çiçeklerin Dili (Siyah Örümcekler) (1970)
• Kükredi Çimenler - Boşu Boşuna (1972)
• Anam Ağlar Başucumda Oturur - Sev Beni Beni
• Deniz Üstü Köpürür - Dumanli Dumanli Oy Bizim Eller (1973)
• Değmen benim Gamlı Yaslı Gönlüme - Yakar İnceden İnceden
• İnce İnce Bir Kar Yağar - Dağlar Dağladı Beni (1974)
• Garip - Kaşların Karasına
• Kolum Nerden Aldın Sen Bu Zinciri - Gam Üstüne Gam Yapılır (1975)
• Mehmet Emmi - Affetmem Seni (1976)
• Zalim Zalim - Kahpe Felek
• Aldırma Gönül - Sen Açtın Yarayı (1977)
• Analara Kıymayın Efendiler - Adiloş Bebe (1978)
• Eşkiya Dünyaya Hükümdar Olmaz - Gidenlerin Türküsü (1979)
• Bugün Bizde Bayram Var - Bu Yıl Benim Yeşil Bağım Kurudu (1981)
• Edip Akbayram 1971 yılında Barış Manço'nun Moğollar'la doldurduğu İşte Hendek İşte Deve - Katip Arzuhalim plağını Nejat Taylan Orkestrası ile kaydetti. Plak Nejat Taylan Orkestrası adına piyasaya sürüldü.

Dış bağlantılar

• Discogs'ta Edip Akbayram diskografisi
• IMDb'de Edip Akbayram
• Edip Akbayram'ın son röportajı (19 Aralık 2024)