Diyarbekir Vilayeti

Osmanlı İmparatorluğu'nun birinci düzey idari bölümü
ولايت دياربكر
Vilâyet-i Diyâr-ı Bekr
Osmanlı İmparatorluğu Vilayeti

1867–1922
Diyâr-ı Bekr Vilayeti harita üzerinde
Diyâr-ı Bekr Vilayeti harita üzerinde
Diyarbekir Vilayeti (1908)
Merkez Diyarbekir
Tarih
 - Kuruluş 1867
 - Kaldırılış 1922
Nüfus
 - Müslüman, 1914[1] 492.101 
 - Rum, 1914[1] 1.935 
 - Ermeni, 1914[1] 65.850 
 - Yahudi, 1914[1] 2.085 

Diyarbekir Vilayeti, 1867 yılında kurulan Osmanlı Devleti vilayeti. Vilayetin merkezi Diyarbekirdir.

1867 yılında kabul edilen Teşkil-i Vilâyet Nizamnâmesi ile Diyarbekir Eyaleti kaldırılmış yerine Diyarbekir Vilayeti kurulmuştur. 1867'de vilayetteki sancaklar şöyleydi:

  • Diyar-ı Bekr
  • Mamüret-ül Aziz (Elazığ)
  • Mardin
  • Siirt

1876'de Mamüret-ül Aziz sancağına bağlı olan Malatya kazası Akçadağ, Behisni, Hısn-ı Mansur (Adıyaman) ve Kahta kazalarını içine alan bir sancağa dönüştü. 1879'da Mamüret-ül Aziz sancağı, Malatya sancağı ve Erzurum Vilayeti'ne bağlı Dersim sancağı yeni teşkil edilen Mamüret-ül Aziz Vilayetine bağlandı.

1883'te Siirt Sancağı Bitlis Vilayetine bağlanmış, Diyarbekir sancağına bağlı Ergani Madeni kazası sancak olmuştur.[2]

1908'de Diyarbekir sancağına bağlı olan Siverek kazası sancak olmuştur.[3]

Sancakları

değiştir
 
Osmanlı alfabesiyle yazılmış Diyarbekir Vilayetin 1907 haritası

1909'da Diyarbekirin sancakları, kazaları ve nahiyeleri :

DİYARBEKİR VİLAYETİ
Diyarbekir Sancağı
Kaza Nahiye
Diyarbekir
Beşiri
Derik
Lice
Silvan
Ergani Madeni Sancağı
Kaza Nahiye
Ergani Madeni
Palu
Mardin Sancağı
Kaza Nahiye
Mardin
Cizre
Midyat
Nusaybin
Savur
Siverek Sancağı
Kaza Nahiye
Siverek
Çermik
Viranşehir
Nüfus
Diyâr-ı Bekr
Yıl Nüfus
1864 708.300
1884 305.300
1890 471.500
1891 475.200
1900 468.500
1910 425.000
1920 554.600
Y & G
Diyarbekir Vilayeti 1914 nüfusu[4]
Kaza Müslüman Ermeni Katolik Ermeni Protestan Süryani Keldani Toplam
Diyarbekir 52.285 13.970 1.269 1.228 4.116 1.245 75.089
Lice 23.595 4.151 207 - 468 - 28.722
Silvan 26.330 12.756 - 327 932 891 41.743
Derik 21.189 415 436 - 269 - 22.668
Beşiri 11.015 3.369 58 - 1.393 - 16.068
Diyarbekir Sancağı 134.414 34.661 1.970 1.555 7.178 2.136 184.290
Mardin 51.116 4 6.974 917 12.085 861 71.969
Cizre 17.022 268 - 90 3.149 2.753 24.538
Midyat 42.607 67 - 1.385 13.921 73 58.777
Savur 39.928 5 96 931 1.396 - 42.356
Nusaybin 12.842 - - 2.766 - 75 17.006
Mardin Sancağı 163.515 344 7.070 6.089 30.551 3.762 214.646
Siverek 50.435 2.455 126 - 638 - 54.062
Çermik 19.226 784 - 37 - - 20.231
Viranşehir 15.477 521 53 - 722 96 17.655
Siverek Sancağı 85.138 3.760 179 37 1.360 96 91.948
Maden 71.493 8.901 473 - - - 83.010
Palu 37.541 8.224 - 166 - - 45.931
Erganimadeni Sancağı 109.034 17.125 473 166 - - 128.941
Diyarbekir Vilayeti 492.101 55.890 9.960 7.376 42.109 5.994 619.825

Kaynakça

değiştir
  1. ^ a b c d "1914 Census Statistics" (PDF). Turkish General Staff. ss. 605-606. 7 Ekim 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2011. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2017. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2017. 
  4. ^ Karpat, Kemal (1985). Ottoman Population, 1830-1914: Demographic and Social Characteristics. University of Wisconsin Press. ss. 176-177. ISBN 9780299091606. 14 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2013.