Denge ve Denetleme Ağı

Denge ve Denetleme Ağı, (DDA) Türkiye’de denge ve denetleme sisteminin güçlendirilmesi için çalışan bir sivil toplum ağı.

Temmuz 2012’den itibaren katılımcı ve çoğulcu demokrasinin güçlenmesi amacıyla çalışmalar yapmaktadır; 2014 yılında bir ağ haline gelmiştir. Ağ, toplumun çeşitli kesimleri ile farklı siyasi görüşlerden 2022 itibarıyla ülke çapında 300’e yakın sivil toplum örgütünden oluşmaktadır.

Öncelikli olarak, demokratik denge ve denetleme sistemini kuvvetlendirmek, çoğulcu demokrasiyi tesis etmek ve aktif vatandaşlık bilincinin yerleşmesine katkı vermek amacıyla izleme, politika üretimi, kamuoyu oluşturma ve savunuculuk yöntemleri ile faaliyetlerini gerçekleştirmektedir. Denge ve Denetleme Ağı yasama, yürütme, yargı, medya, yerel yönetimler, sivil toplum ve aktif vatandaşlık başlıklarındaki reform grupları ile çalışmalarını yürütmektedir.^[1]

Tarihçe değiştir

2011 -2013 Kuruluş

Daha güçlü bir denge ve denetleme sistemi için savunuculuk yapmak üzere bir sivil toplum ağı kurulması fikri bu dönemde doğdu. Bu dönemde Ulusal Demokrasi Enstitüsü (NDI) ve İstanbul Politikalar Merkezi (İPM) tarafından güçlendirilmiş bir denge ve denetleme sistemi için gereken anayasal değişiklikleri tartışmak üzere düzenlenecek çalışmalara dair görüş alışverişinde bulunmak ve çalışmalara katılım sağlamak amacıyla üst düzey hükümet ve siyasi parti yetkilileriyle görüşüldü. 120 farklı siyasi, sivil, akademi ve medya aktörleri İstanbul’da büyük bir çalıştayda bir araya geldiler. Bu çalıştayda 108 öneri üzerinde fikir birliğine varmasını sağlayan müzakereler yürütüldü. “Anayasal Reform Aracılığıyla Türkiye’nin Denge ve Denetleme Sisteminin Güçlendirilmesi” (108 öneri) raporu yayınlandı.

2014 -2015

DDA, 2014 yılında katılımcı bir yapı kurarak ağ oldu ve “farklı düşünüyoruz, bir arada çözüyoruz” sloganıyla çalışmalarına başladı. Bu dönemde DDA üye sayısını 100’den 283’e çıkardı. Bu dönemde ağ, hem coğrafi hem de üye sayısı olarak genişledi; yedi bölgede ve Adana, Bursa, Diyarbakır, Erzurum, İzmir, Kayseri, Samsun bölge merkezlerinde yerel gönüllü denge ve denetleme yapıları oluşturuldu. Belirli alanlarda çalışmalar yürütmek üzere altı çalışma grubu ve genel koordinasyonu sağlamak için üst bir yapıdan oluşan Koordinasyon Grubu yapısı kuruldu.

2016 -2017 Reform odaklı çalışma dönemi

DDA, reform önceliklerine odaklı yeni bir organizasyon yapısı uygulamaya başladı. Denge ve denetleme sisteminin bileşenlerini oluşturan yedi reform grubu kuruldu: anayasa, yasama, yürütme, yargı, medya, sivil toplum ve yerel yönetimler. Reform Grupları, İstanbul’da yaklaşık 100 kişinin katılımı ile gerçekleşen birinci genel kurulda ilk toplantılarını gerçekleştirdi ve önceliklerini belirledi.

Oylama ile birlikte üyeler, Reform Grupları, Koordinasyon Grubu, Ağ Temsilcileri, İç Değerlendirme Grubu, İletişim Grubu, Özel Çalışma Grupları ve profesyonel ekibi içeren yeni yapıyı yürürlüğe soktu. DDA, mecliste.org programını başlattı.

2018-2020 Aktif vatandaş katılımını sağlama dönemi

İsveç Uluslararası Kalkınma Ajansı (SİDA) mali işbirliği ile “Etkin Vatandaş Katımını Sağlama Projesi” hayata geçirildi. Bir diğer yandan üç yıllık stratejik plan uygulanmaya başlandı. Stratejik planın ana odak noktaları; vatandaşlara objektif bilgi ve analiz sunmak, vatandaşların demokratik konseptleri daha iyi anlamasını sağlamak, vatandaşların görüşlerinin ifade edebilmeleri ve müzakere edebilmelerini sağlayan mekanizma ve ortamlar oluşturmak ve DDA’nın sürdürebilirliği ve yönetişimini sağlamak oldu. 200’e yakın üyenin katılımı ile Genel Kurul yapıldı ve DDA’nın karar verici mekanizmaları seçildi.

2021-2024 Aktif Vatandaşlar aracılığı ile etkili kamuoyu oluşturma dönemi

Ağ üyelerinden başlamak üzere demokrasi, denge ve denetleme kavramlarının içselleştirilmesi, demokratik sivil siyasal kültürün güçlendirilmesi, vatandaşlar tarafından içselleştirilmesi ve günlük hayatta da karşılık bulması, kutuplaşmanın karşısında kamusal alanlar oluşturarak müzakere alanlarının açılması ve birlikte yaşamın desteklenmesi için hedefler belirlendi. SİDA mali işbirliği ile “Demokratik ve Aktif Vatandaş Katılımını Güçlendirme Projesi-II Dönem” hayata geçirildi. Aktif vatandaşlık çalışmaları ve yerelleşme hız kazandı.

Tüzel kişilik değiştir

Sabancı Üniversitesi İstanbul Politikalar Merkezi; DDA’nın tüzel kişiliğini üstlenmiştir. DDA profesyonel ekibi; DDA çalışmalarının yürütücü ekibidir. Merkez ofisi Ankara’dır.

Yapısı değiştir

Genel Kurul: DDA’nın tüm üyelerini kapsamaktadır.

Koordinasyon Grubu: Ağın karar verici mekanizmasıdır. Temsilcileri genel kurulda seçilir.

Ağ Temsilcileri: Ağın temsil ve sözcü grubudur.

Reform Grupları: DDA’nın çalışma alanları doğrultusunda kurulmuş çalışma gruplarıdır. Anayasa, yasama, yürütme, yargı, medya, sivil toplum, yerel yönetimler alanlarında faaliyet gösterirler.

İç Değerlendirme Grubu: Ağın iç denetim mekanizmasıdır. Temsilcileri genel kurulda seçilir.

İletişim Grubu: Ağın itibar ve görünürlük çalışmalarının yürütür. Temsilcileri genel kurulda seçilir.

Kampanyalar değiştir

2015 yılında, vatandaşların katılımıyla "Gör Bak Bizi Anayasa Kavuşturacak" kampanyası düzenlendi.^[2]
2015 yılında, finansmanın şeffaflığı hakkında farkındalık geliştirmek amacıyla “Aramızda Paranın Lafı Olsun” kampanyası gerçekleştirildi.^[3]
2017 yılında, "1 Türkiye Hayali" kampanyası başlatıldı.^[4]
2020-2021 yıllarında “1 Şehir Hayali” kampanyası düzenlendi.
14 Mayıs 2023 Cumhurbaşkanlığı ve Milletvekilliği Genel Seçimleri kapsamında demokrasi talebinin güçlendirilmesi hedefiyle “Gözümüz Demokraside” kampanyası başlatıldı.^[5]