Dünya Snooker Şampiyonası, profesyonel snooker tarihinin en uzun soluklu ve en prestijli turnuvasıdır. Aynı zamanda en yüksek para ödülüne sahip olanıdır; 2023 yılında toplam ödül havuzu 2.395.000 sterlin olup, kazanana 500.000 sterlin verildi.[1] İlk kez 1927 yılında düzenlenen turnuva, günümüzde Birleşik Krallık Şampiyonası ve davetli oyunculara özel Masters turnuvası ile birlikte snooker'ın Üçlü Taç Serisi'ni oluşturan üç büyük turnuvadan biridir. Son dünya şampiyonu Kyren Wilson'dır.
Joe Davis, turnuvanın ilk yirmi yılında büyük bir üstünlük kurdu; ilk 15 dünya şampiyonluğunu kazanarak, 1946'daki son zaferinden sonra yenilgisiz şekilde emekli oldu. Üzerinde bir Yunan çoban kızını tasvir eden figür bulunan ayırt edici Dünya Şampiyonası kupası, Davis tarafından 1926 yılında 19 sterlin karşılığında satın alındı ve günümüzde hâlâ kullanılmaktadır.[2]İkinci Dünya Savaşı nedeniyle 1941 ile 1945 yılları arasında ve Profesyonel Bilardo Oyuncuları Birliği (PBPA) ile Bilardo Derneği ve Kontrol Konseyi (BACC) arasındaki bir anlaşmazlık nedeniyle 1952 ile 1963 yılları arasında turnuva düzenlenmedi. PBPA, 1952 ile 1957 yılları arasında resmî olmayan bir alternatif olan Dünya Profesyonel Maç Oyunu Şampiyonası'nı düzenledi. Resmî şampiyona ise 1964 yılında bir meydan okuma formatında yeniden başlatıldı.
Dünya Snooker Şampiyonası, 1969 yılında eleme usulü turnuva formatına geri döndü ve bu, günümüzde snooker'ın modern dönemi olarak bilinen süreci başlattı. O tarihten bu yana her yıl düzenlenmekte olup, 1977'den beri tüm şampiyonalar Sheffield'daki Crucible Tiyatrosu'nda düzenlenmektedir. 1982'den bu yana büyük ölçüde değişmeden kalan bir formata göre, her yıl 32 oyuncu Crucible'a ulaşır; dünya sıralamasında ilk 16'da yer alan oyuncular doğrudan katılım hakkı elde ederken, diğer 16 oyuncu ise bir eleme turnuvası yoluyla yer kazanır. Turnuvayı kazanan yalnızca üç eleme oyuncusu oldu. Bunlar, 1972'de Alex Higgins, 1979'da Terry Griffiths ve 2005'te Shaun Murphy'dir.
Stephen Hendry ve Ronnie O'Sullivan, yedişer kez kazanarak modern çağda en fazla dünya şampiyonluğu rekorunu ortaklaşa ellerinde bulundurmaktadır. Ray Reardon ve Steve Davis altışar; John Higgins ve Mark Selby dörder; John Spencer ve Mark Williams üçer; Alex Higgins ise iki kez şampiyon oldu. Hendry, 1990 yılında ilk şampiyonluğunu 21 yaş ve 106 günlükken kazanarak turnuva tarihinin en genç şampiyonu oldu. O'Sullivan ise 2022 yılında yedinci şampiyonluğunu 46 yaş ve 148 günlükken kazanarak en yaşlı şampiyon oldu. Ayrıca O'Sullivan, 1993 ile 2025 yılları arasında her yıl turnuvaya katılarak, toplam 33 kez Crucible'da yer alarak, en fazla katılım rekorunun da sahibidir. Turnuva tarihinde 11 farklı oyuncu tarafından toplamda 15 kez en yüksek seri yapıldı; bunların ilki Cliff Thorburn tarafından 1983'te, en sonuncusu ise Mark Allen tarafından 2025'te gerçekleştirildi. 2024 itibarıyla, Dünya Snooker Şampiyonası'nı 28 farklı oyuncu kazandı.
İlk şampiyona, Profesyonel Snooker Şampiyonası adıyla 1927 yılında düzenlenmiştir. İngiliz Amatör Şampiyonası 1916'dan beri düzenlenmesine rağmen bu ilk profesyonel snooker turnuvasıydı. Önde gelen İngiliz bilardo oyuncularından on profesyonel katıldı. Maçlar 15 frame üzerinden, yarı finaller 23 frame üzerinden ve final 31 frame üzerinden yapıldı. İlk maç Melbourne Inman ve Tom Newman arasında Londra'da Leicester Meydanı'daki Thurston's Hall'da oynandı. Snooker, iki hafta boyunca oynanan bir bilardo maçı olan ana etkinliğe ek olarak oynandı. Maç 29 Kasım 1926 Pazartesi günü başladı ve her seansın sonunda bir frame snooker oynandı. Joe Davis ve Tom Dennis arasındaki final, Mayıs ayı başında Birmingham'daki Camkin's Hall'da dört gün boyunca oynandı. Davis ilk yedi frame'i kazandı, üçüncü gün 16-7 öne geçti, sonunda 20-11 kazandı. Turnuvanın en yüksek serisi, yarı finalde Albert Cope tarafından yapılan 60 sayıydı.[3]
1928 Şampiyonası mücadele esasına göre oynandı ve diğer altı katılımcı finalde Davis ile mücadele etme hakkı için play-off oynadı. Fred Lawrence finale kadar ilerledi, ancak 13-16 kaybetti. 1929 Şampiyonası'nda mücadele sistemi kaldırıldı. Davis, Dennis'in memleketi Nottingham'da oynanan finalde Dennis ile karşılaştı. Davis, 19-14'lük galibiyete giden yolda 61'lik seri ile yeni bir rekor kırdı. Aynı ikili 1930 Şampiyonası'nda Londra'daki Thurston's Hall'da ilk kez oynanan finalde karşılaştı ve Davis bir gün kala 25-12 kazandı ve 79'luk serisi ile yeni bir rekor kırdı. Çok az başarı ve çok az maddi kazanç nedeniyle 1931 Şampiyonası'na sadece iki katılım oldu. Davis ve Tom Dennis, Nottingham'da oynanan etkinlikte dördüncü kez karşılaştı. Dennis bir aşamada 19-16 öndeydi, ancak Davis sonraki on bir karenin dokuzunu kazanarak Şampiyonayı 25-21 aldı.
1932'deki turnuvaya üç kişi katıldı. Clark McConachy, Thurston's Hall'da oynanan finalde Davis ile karşılaştı. Davis 30-19'luk galibiyetin ardından şampiyon oldu ve 99'luk serisiyle yeni rekor kırdı. Yüzlük seriyi ise kendi kendine yaptığı snooker ile kaçırdı. 1933'te beş katılım vardı, ilk kez katılan Willie Smith finalde Davis ile karşılaştı, ancak 18-25 kaybetti. 1934'te sadece iki katılımcı vardı ve Davis'in karşısında altı kez Dünya Bilardo Şampiyonu olan Tom Newman vardı. Maç kısmen Nottingham'da yapıldıktan sonra Kettering'de sona erdi[4] ve Davis 25-22 kazandı.[5]
^Turner, Chris. "World Professional Championship". cajt.pwp.blueyonder.co.uk. Chris Turner's Snooker Archive. 16 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2011.
^Due to a disagreement with the Billiards Association ve Control Club ve the Professional Billiards Players' Association (PBPA), Lindrum ve McConachy were the only players to compete, with most professional players playing in the World Professional Match-play Championship instead. As a result, Lindrum's title win is sometimes ignored, with Cliff Thorburn (CAN), Ken Doherty (IRL) ve Neil Robertson (AUS) usually regarded as the only non-United Kingdom winners.[9]
^Due to lack of interest there was no championship organised between 1957 ve 1964. It was agreed between the Professional Billiard Players Association ve the BACC that the championship would be contested by having the reigning champion play in challenge matches. This was the case until the 1969 Championship.[12] The agreement in 1964 was that there should be a stake by both parties of £50 (Şablon:İnflation) involved, that matches could be of any duration agreed by both participants ve that the challenger would be responsible for finding a suitable venue.[13]
^abThe title was decided over a series of matches rather than frames.[14]
Luca Brecel
