Cumhuriyet Müzesi

II. TBMM Binası (1924–1960)

Cumhuriyet Müzesi veya II. TBMM Binası, TBMM'nin 1924-1960 yılları arasında faaliyetlerinin gerçekleştirildiği Ankara'nın Altındağ ilçesindeki tarihî yapı.

Cumhuriyet Müzesi
Harita
Açılış18 Ekim 1924 (II. Meclis binası)
30 Ekim 1981(Müze)
Kapanış27 Mayıs 1960 (Meclis olarak)
KonumUlus, Altındağ, Ankara
Koordinatlar39°56′28″K 32°51′06″D / 39.94111°K 32.85167°D / 39.94111; 32.85167
TürTarih müzesi
Koleksiyon boyutu2.275[1] (2019)
Ziyaretçi377.507[1] (2019)
Toplu ulaşımEGO
Line M1 (Ulus)
Otopark?Yok
Ankara İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü bünyesindeki diğer müzeler
29 Kasım 1928 tarihli Servet-i Fünun dergisinde İkinci Meclis Binası
29 Kasım 1928 tarihli Servet-i Fünun dergisinde İkinci Meclis Binasında Gazi'nin çalışma odası.

1923 yılında inşa edilen yapı, mimar Vedat Tek'in eseridir. 1981'de müzeye dönüştürülerek ziyarete açılmıştır. Günümüzde Ankara Cumhuriyet Müzesi Müdürlüğü'ne bağlı olarak hizmet vermektedir.

Tarihçe

değiştir

Cumhuriyet Halk Fırkası binası olarak inşa edildi.[2] I. Türkiye Büyük Millet Meclisi binasının (TBMM) yetersiz gelince 1924 tarihinde II. Türkiye Büyük Millet Meclisi olarak kullanılmaya başlanmıştır. 27 Mayıs 1960 Askerî Darbesi'ne kadar meclis olarak kullanıldı.

TBMM'nin 1961'de tamamlanan modern binasına taşınması üzerine yapı, CENTO Genel Merkezi olarak kullanılmak üzere tahsis edildi. CENTO'nun kaldırılması üzerine Kültür Bakanlığı'na devredilmdi. Binanın ön tarafının Cumhuriyet Müzesi olarak düzenlenmesi, arka tarafının ise Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü'nün hizmet binası olarak kullanılmasına karar verildi.

Restorasyonlar sonrasında 30 Ekim 1981'de Cumhuriyet Müzesi adıyla ziyarete açıldı. 1985'te ziyarete kapatılarak teşhir çalışmaları başlatıldı. Müze, Ocak 1992'de tekrar ziyarete açıldı.

Ağustos 2001'de tekrar ziyarete kapatılan müze, restorasyon ve teşhir düzenlemeleri yapıldıktan sonra 29 Ekim 2008'de yeniden ziyarete açılmıştır.[3] Ankara Cumhuriyet Müzesi Müdürlüğü'ne bağlı olarak hizmet vermektedir.[4]

1924 ile 1960 arasında, Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurul Salonu olarak kullanılan bu salon, çeşitli seçim dönemlerinde 610 milletvekiline kadar ev sahipliği yapmıştır. Toplamda 116 milletvekili koltuğuna sahip olan salon, Atatürk ilke ve devrimlerinin gerçekleştirildiği, çağdaş yasaların çıkarıldığı, önemli antlaşmaların yapıldığı ve çok partili sisteme geçişin sağlandığı bir mekân olarak önem taşır. Atatürk, 15-20 Ekim 1927 tarihleri arasında 6 gün boyunca 36 saat 33 dakika süren "Büyük Nutuk"u bu salonda okumuştur.[5]

Müzede, Türkiye'nin ilk üç Cumhurbaşkanı olan Mustafa Kemal Atatürk, Celal Bayar ve İsmet İnönü dönemlerine ait olaylar, hikayeler ve fotoğrafların yanı sıra, cumhurbaşkanlarının kişisel eşyaları ve o döneme ait Meclis kararları ile kanunlarına dair bilgiler sunulmaktadır. Ayrıca, eserler ve arşiv materyalleri de sergilenmektedir.[6]

Mimar Vedat Tek tarafından bodrum kat üzerine iki kat olarak kesme taştan inşa edilmiştir. Tavanı Selçuklu ve Osmanlı motifleriyle örülmüştür ve kemerler, saçaklar ve çiniler de Cumhuriyet dönemini yansıtır.

Müze teşhir düzeni

değiştir

Girişin sağındaki odalarda ilk üç cumhurbaşkanına, Mustafa Kemal Atatürk, İsmet İnönü, Celal Bayar'a, ait eşyalar ve mecliste kullanılan eşyalar sergilenmektedir. Müzenin giriş kapısının karşısında bulunan Genel Kurul salonunda 116 tane milletvekili sırasının bulunur.

Dış Mekan

değiştir

İç Mekan

değiştir
Meclis Salonu
değiştir
Giriş holü ve merdivenler
değiştir
Tavan işçilikleri
değiştir

Dış bağlantılar

değiştir

Kaynakça

değiştir
  1. ^ a b "2019 Yıl Sonu İl Brifingi". Ankara İl Kültür ve Turizm Başkanlığı. 6 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2020. 
  2. ^ "Cumhuriyet Müzesi". T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. 29 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2024. 
  3. ^ "Cumhuriyet Müzesi". T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. 29 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2024. 
  4. ^ "Ankara Cumhuriyet Müzesi Müdürlüğü". kvmgm.ktb.gov.tr. 4 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2023. 
  5. ^ "CUMHURİYET MÜZESİ | Kültür Portalı". web.archive.org. 27 Mart 2023. 27 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2023. 
  6. ^ "Cumhuriyet Müzesi". T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. 29 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2023.