Crocus speciosus veya çayır çiğdemi, Süsengiller ailesinin Crocus (Çiğdem) cinsinin üyesi olan çiçekli bir bitki türüdür. Bitki; Türkiye'nin orta ve kuzey kesimlerine, Kafkasya'ya, kuzey İran'a ve Kırım'a özgüdür.[1] Alt türler[1]

  1. Crocus speciosus ilgazensis; B. Mathew: Ilgaz çiğdemi, Türkiye'ye özgü bir alt türdür.
  2. Crocus speciosus speciosus: Çayır çiğdemi; Türkiye, İran, Kafkasya, Kırım'da görülmektedir.
  3. Crocus speciosus xantholaimos; B. Mathew: Boğaz çiğdemi; Türkiye'nin Sinop ilinde görülmektedir, endemiktir.
  4. Crocus speciosus ibrahimii; J. Rukšāns: İbrahim çiğdemi; İlk kez 2013 yılında saptanmıştır ve ilk örnekleri İstanbul, Çatalca'dan derlenmiştir.[2][3]
Crocus speciosus
C. speciosus'un çiçeğinin boyuncuğu görülmekte
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Plantae
Klad Angiospermae (Kapalı tohumlular)
Klad Monokotiledonlar (Tek çenekliler)
Takım: Asparagales
Familya: Iridaceae (Süsengiller)
Alt familya: Crocoideae
Cins: Crocus
Tür: C. speciosus
Crocus speciosus
M. Bieb.

Betimleme değiştir

Crocus speciosus, 10-15 santimetre uzunluğuna ulaşabilen soğanlı çok yıllık bir bitkidir.

Soluk renkli boğazları ve koyu damarları olan leylak renkli çiçekleri sonbaharda görülür. Turuncu boyuncuğu çok parçaya bölünmüştür. Hızla çoğaldığı gibi bu tür, otluk-çimlik yerlere yerleşmeye yatkındır.[4]

Latince tür adındaki speciosus sözcüğü "gösterişli" anlamına gelmektedir.[5]

Yetiştirme değiştir

Crocus speciosus, süs bitkisi olarak yetiştirilmektedir.

Bu bitki türü[6] ve beyaz kültür bitkisi 'Albus',[7] Birleşik Krallık Kraliyet Bahçe Bitkileri Derneğinin Bahçe Liyakati Ödülünü kazanmıştır.

Kaynakça değiştir

  1. ^ a b Kew World Checklist of Selected Plant Families
  2. ^ "Holotype of Crocus speciosus M. Bieb. ssp. ibrahimii Ruksans [family IRIDACEAE]". JSTOR, Global Plants. 23 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020. 
  3. ^ Osman Erol; Levent Şık. "İstanbul İlinde Yayılış Gösteren Crocus L. (Iridaceae) Taksonları Üzerine Bir Çalışma". Celal Bayar Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi. 11 (2). ss. 307-310. doi:10.18466/cbujos.77455. 
  4. ^ RHS A-Z encyclopedia of garden plants. United Kingdom: Dorling Kindersley. 2008. ISBN 1405332964. 
  5. ^ Harrison, Lorraine (2012). RHS Latin for gardeners. Birleşik Krallık: Mitchell Beazley. ISBN 9781845337315. 
  6. ^ "RHS Plant Selector - Crocus speciosus". 2 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2013. 
  7. ^ "RHS Plant Selector - Crocus speciosus 'Albus'". 6 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2013.