Coelophysis

bazal teropod

Coelophysis, bundan yaklaşık 216 ila 196 milyon yıl önce yaşanan Triyas devrinin ikinci yarısında, günümüz Amerika Birleşik Devletleri'nin[5] güneybatısı ve ayrıca Güney Afrika ve Zimbabve'de[6] yaşamış, Coelophysidae ailesinden bir bazal teropod dinozor cinsidir.

Coelophysis
Yaşadığı dönem aralığı: 216-196 myö
Noriyen-Pliyensbahiyen 
Cleveland Museum of Natural History'de sergilenen iskeleti.
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Klad: Dinosauria
Klad: Saurischia
Klad: Theropoda
Familya: Coelophysidae
Cins: Coelophysis
Cope, 1889
Tip tür
Coelophysis bauri
Cope, 1887
Türler
Sinonimler
Cins sinonimi
Tür sinonimi (C. bauri)
  • Coelurus bauri
    Cope, 1887
  • Tanystropheus bauri
    Cope, 1887
  • Coelurus longicollis
    Cope, 1887
  • Tanystropheus longicollis
    Cope, 1887
  • Coelophysis longicollis
    Cope, 1887
  • Longosaurus longicollis
    Cope, 1887
  • Tanystropheus willistoni
    Cope, 1887
  • Coelophysis willistoni
    Cope, 1887
  • Rioarribasaurus colberti
    Hunt & Lucas, 1991

Coelophysis 3 metre uzunluğa kadar erişebilen küçük, ince yapılı ve karada yaşayan bipedal bir etçildi. Bilinen en eski dinozor cinsidir. Benzer hayvanlara ait dağınık numuneler dünya çapında bazı Geç Triyas ve Erken Jura oluşumlarında bulunmuştur.

C. bauri adlı tip tür, ilk olarak Edward Drinker Cope tarafından Coelurus cinsine verilmiştir. Daha sonra 1889 yılında tanımlanmıştır. Longosaurus ve Rioarribasaurus, Coelophysis ile sinonimdir. Başka bir dinozor cinsi olan Megapnosaurus da muhtemelen sinonimdir. Bu ilkel theropod, örnek bakımından en zengin dinozor cinslerinden biri olmasıyla bilinir.

Popüler kültürde değiştir

Coelophysis, Maiasaura'dan (STS-51-F) sonra uzaya gitmiş ikinci - kuş olmayan - dinozordu.[7] Carnegie Doğa Tarihi Müzesi'nden bir Coelophysis kafatası, 22 Ocak 1998'de atmosferi terk ettiğinde, STS- 89 görevini icra eden Endeavour Uzay Mekiği'nin içindeydi. Ayrıca Dünya'ya dönmeden önce Mir uzay istasyonuna götürüldü.[8]

Coelophysis, 100 yaşın üzerinde olduğu için edebiyatta en çok bilinen dinozorlardan biridir. 1981'de New Mexico'nun resmi eyalet fosili olarak belirlendi ve şimdi New Mexico Doğa Tarihi Müzesi'nin logosunda yer alıyor.[9][10]

Kaynakça değiştir

  1. ^ a b Bristowe, A. & M.A. Raath (2004). "A juvenile coelophysoid skull from the Early Jurassic of Zimbabwe, and the synonymy of Coelophysis and Syntarsus.(USA)". Palaeontologica Africana. 40 (40): 31-41. 
  2. ^ a b Carrano, Matthew T.; Benson, Roger B. J.; Sampson, Scott D. (2012). "The phylogeny of Tetanurae (Dinosauria: Theropoda)". Journal of Systematic Palaeontology. 10 (2): 211-300. doi:10.1080/14772019.2011.630927. 
  3. ^ Nesbitt, Sterling J.; Irmis, Randall B.; Parker, William G. (2007). "A critical re-evaluation of the Late Triassic dinosaur taxa of North America" (PDF). Journal of Paleontology. 5 (2): 209-243. doi:10.1017/s1477201907002040. 9 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Aralık 2020. 
  4. ^ Nesbitt, Irmis and Parker, 2007. A critical re-evaluation of the Late Triassic dinosaur taxa of North America. Journal of Systematic Palaeontology. 5(2), 209–243.
  5. ^ Gaines, Richard M. (2001). Coelophysis. ABDO Publishing Company. s. 4. ISBN 978-1-57765-488-9. 
  6. ^ Weishampel, David B; et al. (2004). "Dinosaur distribution (Early Jurassic, Africa)." In: Weishampel, David B.; Dodson, Peter; and Osmólska, Halszka (eds.): The Dinosauria, 2nd, Berkeley: University of California Press. Pp. 535–536. 0-520-24209-2.
  7. ^ "dino bones in space – was it a PR thing". Cleveland Museum of Natural History. 2009. 8 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2011. 
  8. ^ Dinosaurs: the complete guide to dinosaurs. Firefly Books. 2003. ISBN 978-1-55297-772-9. 
  9. ^ Colbert, E.H.; Charig, A.J.; Dodson, P.; Gillette, D.D.; Ostrom, J.H. & Weishampel, D.B. (1992). "Coelurus bauri Cope, 1887 (currently Coelophysis bauri; Reptilia, Saurischia): Proposed replacement of the lectotype by a neotype" (PDF). Bulletin of Zoological Nomenclature. 49 (4): 276-279. 26 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 2 Ocak 2021. 
  10. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 7 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 2 Ocak 2021. 

Dış bağlantılar değiştir

 
Vikitür'de konuyla ilgili taksonomik bilgiler bulunur: