Cezâyir-i Garp vali ve hükümdarları listesi
Cezâyir-i Garp beylerbeyi, paşa ve dayı listesi aşağıdadır:
Beylerbeyleri (1517-1576)Değiştir
- Oruç Reis 1517-1518
- Barbaros Hayreddin Paşa 1518-1545
- Hasan Ağa 1535-1543
- Hadji Pacha 1543-1544
- Kara Hasan Paşa 1545-1552 (Barbaros Hayreddin Paşa'nın oğlu)
- Caïd Saffa 1551 (yedi ay)
- Salih Reis 1552-1556
- Hasan Corso 1556
- Muhammad Kurdogli 1556
- Yusuf I 1556
- Yahyia Pasha 1557
- Kara Hasan Paşa (ikinci kez) 1557-1561
- Ahmed Bostandji 1561-1562
- Kara Hasan Paşa (üçüncü kez) 1562-1566
- Muhammad I Pasha 1566-1568 (Salih Reis'in oğlu)
- Kılıç Ali Paşa 1568-1571
- Arap Ahmed Paşa 1571-1573
- Ramdan Pasha 1573-1576
Paşalar (1576-1659)Değiştir
- III. Hasan 1576-1580
- Djafar Pasha 1580-1581
- III. Hasan (ikinci kez) 1581-1584
- Mami Muhammad Pasha 1584-1586
- Dali Ahmed Pasha 1586
- III. Hasan (üçüncü kez) 1586-1588
- Hızır Pasha 1588-1591
- Hadji Shaban Pasha 1591-1593
- Mustapha Pasha 1593-1594
- Kader Pasha (ikinci kez) 1594-1595
- Mustapha II Pasha 1596-1599
- Daly Hassan Pasha 1599-1601
- Somiman Pasha 1601-1603
- Muhammad II the eunuch 1605-1607
- Mustapha III Pasha 1607
- Redwan Pasha 1607-1610
- Kussa Mustapha 1610-1614
- Hasan IV 1614-1616
- Mustapha IV Pasha 1616-1619
- Kassan Kaid Kussa 1619-1621
- Kader Pasha 1621-1626
- Hassan Khodja 1626-1634
- Yusuf II 1634-1645
- Ali Bitchin 1645 (tartışmalı)
- Mahmud Brusali Pasha 1645-1647
- Yusef Pasha 1647-1650
- Mehmed Pasha 1650-1653
- Ahmed Pasha (İlk kez) 1653-1655
- Ibrahim Pasha (İlk kez) 1655-1656
- Ahmed Pasha (İkinci kez) 1656-1657
- Ibrahim Pasha (İkinci kez) 1657-1659
- Ahmed Pasha (Üçüncü kez) 1658-1659
Ağalar (1659-1671)Değiştir
- 1659-1660: Khalil Agha
- 1660-1661: Ramadan Agha
- 1661-1665: Chabane Agha
- 1665-1671: Ali Agha
DayılarDeğiştir
No.Değiştir
Koyu mor: Reislerin tayfaları tarafından başa geçirilen dayılar
Kırmızı: Garp ocakları tarafından başa geçirilen dayılar
Pembe: Cezayir divanı tarafından seçilen dayılar
PortreDeğiştir
Varsa Dayı'nın portresi veya tasviri.
Hüküm tarihiDeğiştir
Dayı'nın hüküm sürdüğü yıllar
KökeniDeğiştir
Dayı'nın etnik kökeni yatık yazılmıştır.
Cezayirliler = Cezayir şehrinde doğduğu bilinmektedir. Bu onların etnik kökenlerine atıfta bulunmuyor, ancak muhtemelen Kuloğlu veya Cezayirli oldukları anlamına geliyor. Dayıların kökeni hakkında bilgi az olduğu için, hakkında hiçbir kaynağımız olmayan bazı dayıların Cezayir'de doğmuş olabileceğini unutmayın.
Bir Kuloğlu, Yeniçeri bir baba ve Cezayirli bir anne aracılığıyla karışık bir kökene sahip biridir. Yeniçerilerin çoğu Yunanlı, Sırp, Arnavut ve Bulgar'dı ve Garp ocakları yalnızca veya çoğunlukla Türklerden oluşmuyordu.[1]
ListeDeğiştir
No. | Portre | İsim | Hüküm tarihi | Kökeni | Diğer unvanları | Notlar, olan bitenler | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Muhammed Trik | 1671 | 1682 | Bilinmiyor | Sultan of El-Djazaïr[2] | Cezayir'in ilk dayısıdır. Osmanlı otoritesini törensel bir role indirgedi ve Yeniçeri ağalarını devirdi.[3] | |
- | |||||||
2 | Baba Hasan | 1682 | 1683 | Bilinmiyor | Sultan of El-Djazaïr | Cezayir'in bağımsızlığını kendi egemenliği altında tuttu. Fransa Krallığı'na savaş ilan ederek Jijel seferini ve Cezayir'in birinci ve ikinci bombardımanlarını kışkırttı. Osmanlılar tarafından dayatılan ve yerine Mezamorta Hüseyin Paşa'yı getiren bir barış anlaşmasını kabul etmek zorunda kaldı. | |
- | |||||||
3 | Mezamorta Hüseyin Paşa | 1683 | 1688 | İspanyol[4] ya da |
Sultan of El-Djazaïr | Baba Hassan'ı devirdikten sonra tekrar Fransa'ya savaş ilan etti. Bahsedilen bombardımanlar ve seferlerle savaşan oydu. Trik veya Hassan'ın aksine, o yalnızca yarı bağımsızdı. 1687'de Osmanlılar, İsmail Paşa'yı Cezayir'e karaya çıkarmaları için göndererek Cezayir üzerindeki tam kontrolü yeniden sağlamaya çalıştılar, ancak Mezzomorto ona izin vermeyi reddetti. 1688'de yerel bir isyanla devrildi. Tunus'a kaçtıktan sonra Osmanlı İmparatorluğu'nda Kaptan-ı Derya atandı. | |
- | |||||||
4 | Hadj Chabane[6] | 1688 | 1695 | Bilinmiyor | Sultan of El-Djazaïr | Fransa ile ilişkileri geliştirmek için Versay'a gitti. Başarılı bir şekilde Fas ve Tunus'u Cezayir'e bağladı, ancak Yeniçeri milisleri tarafından boğularak öldürüldü. Osmanlı karşıtı bir yerli isyanı tarafından görevlendirildi, bu yüzden kendisi de bir yerli olabilir, ancak bu belirtilmemiştir. | |
- | |||||||
5 | Hadj Ahmed | 1695 | 1698 | Bilinmiyor | Sultan of El-Djazaïr | Yeniçeriler tarafından seçilmemesine rağmen, gücünü korumak için onlara yoğun bir şekilde hizmet etti. Yeniçerilerle anlaşamadığı için öldürüldü.[7] | |
- | |||||||
6 | Hassen Chaouch | 1699 | 1700 | Bilinmiyor | Sultan of El-Djazaïr | Tunus ile girdiği savaşta aldığı ağır yenilginin ardından istifa etmek zorunda kaldı. | |
- | |||||||
7 | Hadj Moustapha | 1700 | 1705 | Bilinmiyor | Sultan of El-Djazaïr | Skikda yakınlarındaki Tunus kuvvetlerine karşı kesin bir zafer kazandı ve Muluya nehri yakınında İsmail İbn Şerif'in saldırısını durdurdu. 1705'te Tunus'u ele geçiremedi ve geri çekildi, ancak Collo yakınlarında yeniçerileri tarafından yakalandı ve öldürüldü. | |
- | |||||||
8 | Hussein Khodja | 1705 | 1707 | Bilinmiyor | Sultan of El-Djazaïr | Hükümdarlığında mali sorunlar yaşanmıştır. | |
- | |||||||
9 | Mohamed Bektach | 1707 | 1710 | Bilinmiyor | Sultan of El-Djazaïr | Yeniçeriler tarafından suikasta uğramıştır. | |
- | |||||||
10 | Dely Ibrahim Dey | 1710 | 1710 | Bilinmiyor | Sultan of El-Djazaïr | Sadece 5 aylık iktidardan sonra suikasta kurban gitti. | |
- | |||||||
11 | Baba Ali | 1710 | 1718 | Muhtemelen
(Cezayirli) |
Dey of El-Djazaïr (Resmi unvanı sultandı.) | Binden fazla Yeniçeriyi ortadan kaldırdı. Bâb-ı Âli'den gönderilen Paşa'yı kabul etmeyip bağımsızlığını işaret etti. Ayrıca, o andan itibaren Cezayir Dayılarını seçen divanda reform yaptı. | |
- | |||||||
12 | Mohamed Ben Hassen | 1718 | 1724 | Mısırlı[8] | Sultan of El-Djazaïr | Özellikle kabileler ve korsanlarla iç zorluklarla karşılaştı. Dış politika konusunda Osmanlı emirlerini kabul etmeyi reddederek selefinin bağımsızlık politikasını sürdürdü. Yeniçerileri kayırmakla suçlayan korsanların isyanı sırasında korsanlar tarafından öldürüldü.[9] | |
- | |||||||
13 | Baba Abdi(also known as curd abdi) | 1724 | 1732 | Bilinmiyor | Sultan of El-Djazaïr | Korsanların çıkarlarının ve faaliyetlerinin büyük bir savunucusuydu. Bâb-ı Âli tarafından atanan Paşa'yı içeri almayı reddederek, seleflerinin Osmanlı İmparatorluğu konusundaki kararlılığını sürdürdü.[9] | |
- | |||||||
15 | Baba Ibrahim Dey | 1732 | 1745 | Bilinmiyor | Sultan of El-Djazaïr | Oran'ı İspanyollardan geri almayı başaramadı, ancak Tunus'u haraca bağladı. | |
- | |||||||
16 | Ibrahim Kouchouk | 1745 | 1748 | Bilinmiyor | Sultan of El-Djazaïr | Hükümdarlığında çeşitli isyanlar yaşanmıştır. | |
- | |||||||
17 | Mohamed Ibn Bekir | 1748 | 1754 | Bilinmiyor
(Algiers) |
Sultan of El-Djazaïr | O da birçok isyanla yüzleşmek zorunda kaldı. Yeniçerilerin gücünü sınırlayan bir ferman yayınladı (Ahad Aman) | |
- | |||||||
18 | Baba Ali Bou Sebâa | 1754 | 1766 | Bilinmiyor
(Algiers) |
Sultan of El-Djazaïr | Selefinin çıkardığı ferman sayesinde biri Tlemcen yakınlarında, diğeri Konstantin'de olmak üzere Yeniçerilerin 2 isyanıyla yüzleşmek zorunda kaldı.[9] | |
- | |||||||
19 | Muhammad V ben Othman | 1766 | 1791 | Muhtemelen
Türk[10] |
Sultan of El-Djazaïr | Nispeten uzun bir hükümdarlığı vardı. Hükümdarlığı boyunca kendini gösteren çok milliyetçiydi. Haraç ödemeyi reddeden milletlerin gemilerini avladı, 1772'de Danimarka'yı, 1785'te İspanya'yı yendi. İspanyollar, ölümünden 1 yıl sonra terk ettikleri Oran'da geri çekilmeye başlıyorlardı. Ayrıca, Salah Bey adında enerjik bir vali atadığı Konstantin bölgesinde çeşitli isyanlarla karşı karşıya kaldı.[9] | |
- | |||||||
20 | Sidi Hassan | 1791 | 1798 | Bilinmiyor | Sultan of El-Djazaïr | V. Muhammed'in amcasıydı ve Dayı seçilmeden önce birkaç bakanlık görevinde bulundu. Oran'ı 1792'de İspanya'dan geri aldı. | |
- | |||||||
21 | Mustapha | 1798 | 1805 | Bilinmiyor | Sultan of El-Djazaïr | ||
- | |||||||
22 | Ahmed bin Ali Khodja | 1805 | 1808 | Bilinmiyor | Sultan of El-Djazaïr | ||
- | |||||||
23 | Ali III ben Mohamed | 1808 | 1809 | Bilinmiyor | Sultan of El-Djazaïr | ||
- | |||||||
24 | Hadj Ali Dey | 1809 | 1815 | Bilinmiyor | Sultan of El-Djazaïr | Onun yönetimi, otoriterlik ve zulüm ile tanınır. Oran Beyi ona isyan etti ve Miliana'ya kadar yürüdü, ancak ordusundaki Şeyhler ona ihanet etti ve bu nedenle Hacı Ali'yi deviremedi. Titteri Beyi, yönetimi altındaki Sahra kabileleri tarafından kararlı bir şekilde yenilgiye uğratıldı ve Dayılık, sonraki birkaç yıl boyunca Sahra üzerinde herhangi bir kontrol sağlamayı başaramadı. Onun yönetiminde ayrıca Kabîliye, Tlemcen bölgesi ve Aurès Dağları'ndaki birkaç isyan da olmuştur. Banyo yaparken öldürüldü. | |
- | |||||||
25 | Hadj Mohamed | 1815 | 1815 | Bilinmiyor | Sultan of El-Djazaïr | Selefinin altında gelişen Yeniçerilerin yolsuzluğunu fark etti ve onu durdurmaya çalıştı, ancak bunun yerine suikaste uğradı. | |
- | |||||||
26 | Ömer Ağa | 1815 | 1817 | Yunan | Sultan of El-Djazaïr | ||
- | |||||||
27 | Ali Hoca | 1817 | 1818 | Kuloğlu | Sultan of El-Djazaïr | ||
- | |||||||
28 | Hüseyin bin Hüseyin | 1818 | 1830 | Türk | Sultan of El-Djazaïr | Cezayir'in son dayısı. | |
- |
See alsoDeğiştir
KaynakçaDeğiştir
- Özel
- ^ Morell, John Reynell (1854). Algeria: The Topography and History, Political, Social, and Natural, of French Africa (İngilizce). N. Cooke.
- ^ Mahfoud Kaddache, L'Algérie des Algériens, p. 411.
- ^ Kaddache 2011, s. 415-416.
- ^ Imber, Colin (1 Mayıs 2010). "Daniel Panzac, La marine ottomane: de l'apogée à la chute de l'empire". Türk Historical Review. 1 (1): 123-124. doi:10.1163/187754610x495021. ISSN 1877-5454.
- ^ Birge, J. K. (18 Ocak 1948). "Izahi, Osmanli Tarihi Kronolojisi, Cilt I, by ISMAIL HAMI DANIŞMEND. Istanbul, Türkiye, Yaymevi, 1947; xiv, 531 pp., index; 10.00 Ltq". Oriens. 1 (1): 337. doi:10.1163/19606028_014_01-35. ISSN 0078-6527.
- ^ "Les cimetières des « esclaves turcs » des arsenaux de Marseille et de Toulon au XVIIIe siècle". 2 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2022.
- ^ Gaïd, Mouloud (1975). L'Algérie sous les Turcs (Fransızca). Maison tunisienne de l'édition. 11 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2022.
- ^ J. Morgan (1750). A Compleat History of the Piratical States of Barbary: Viz. Algiers, Tunis, Tripoli and Morocco. Containing the Origin, Revolutions, and Present State of These Kingdoms, Their Forces, Revenues, Policy, and Commerce. Illustrated with a Plan of Algiers, and a Map of Barbary. R. Griffiths. s. 182. 11 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2022.
- ^ a b c d Kaddache 2011, s. 436.
- ^ Clercq, Maurice Le (1888). Le tombeau des cinq deys d'Alger: légende algérienne (Fransızca). Imp. Daix.
- ^ Allioui, Youcef (2006). Les Archs, tribus berbères de Kabylie: histoire, résistance, culture et démocratie (Fransızca). L'Harmattan. ISBN 978-2-296-01363-6.
- Genel
- Kaddache, Mahfoud (2011). EDIF2000 (Ed.). L'Algérie des Algériens. s. 786. ISBN 978-9961-9662-1-1.