Cautha
Catha (Cavatha, Cavtha, Cath, Cautha ve Kavtha) Etrüsk mitolojisinde ay veya güneş tanrıçasıdır. [1] Doğumla da ilişkilendirilir. Yeraltı dünyasıyla da bağlantısı olan Catha aynı zamanda İtalya'nın Pyrgi kentindeki güney kutsal alanının tanrıçasıdır [1] Sık sık bir kült paylaştığı Etrüsk tanrısı Śuri ile birlikte görülür. [2] Catha, sıklıkla Yunan tanrısı Dionysos'un muadili olan Etrüsk tanrısı Fufluns ve Roma tanrısı Bacchus'un muadili olan Pacha ile eşleştirilir. [3] Ayrıca, Pyrgi'de Catha, Yunan tanrısı Apollon'un muadili olan tanrı Aplu ile de bağlantılıdır. [4] Aplu, Etrüsk dinine dahil edildiğinde, Catha'nın bazı özelliklerini bile almış olabilir. [4] Giovanni Colonna, Catha'nın Yunan Persephone ile bağlantılı olduğunu, çünkü Catha'nın eşi Suri'nin Roma mitolojisindeki Dis Pater ile ilişkilendirdiğini öne sürdü. [5]
Yazıtlar değiştir
Catha ile ilgili bilgilerin çoğu, çoğunlukla Etrüsk eserleri üzerindeki yazıtlardan gelmektedir. Pyrgi'de Catha'nın önemini gösteren bir örnek, Catha'ya adanmış MÖ 530'dan 520'ye kadar uzanan altın küpelerin keşfidir. [6] Tarquinia'da MÖ 3. yüzyıla ait Laris Pulenas Lahiti, ölen kişinin diğer birçok unvanın yanı sıra bir Catha rahibi olduğunu belirten bir yazıya sahiptir. [3] Catha, ışıkların ve göklerin tanrılarının listelendiği sağ lobdaki Piacenza'da görülür. [3] Bu, Catha'nın bir kült tanrı olduğunu gösterir. Bazı yazıtlarda, Catha sadece "kız" olarak anılır, Martianus Capella'da ise "Güneşin Kızı" olarak anılır. [2] "Güneşin Gözü" olarak da yazıldığı görülmüştür. [7] Catha'nın Romalı Solis Filia'nın muadili olabileceğide düşünülmektedir. Ancak Solis Filia'nın yeraltı dünyasıyla bağlantısı yoktur. [5] Catha'nın yeraltı bağlantıları en iyi, San Cerbone'daki bir nekropolde bulunan, MÖ 5. yüzyıla tarihlenen, Catha'ya ithaf edildiğini belirten bir yazıt olan Attic skyphos'ta görülebilir. [5]
Görüntüler değiştir
Catha'nın bilinen bir tasviri olmamasına rağmen, Nancy de Grummondsanatta Catha'nın birkaç tasvirinin olduğunu savundu.[7] Pyrgi'de MÖ 4. yüzyıldan kalma bir pişmiş toprak kafa, şehirde çok önemli bir tanrıça olduğu için, Catha'nın potansiyel bir temsili olabilir. [7]
Tartışmalar değiştir
Nancy de Grummond ayrıca Catha'nın bir güneş tanrıçası aksine bir Ay tanrıçası olabileceğini savundu. Ona göre ''Güneş'in Kızı'' ismi mutlaka Güneş ile ilişkili olmak zorunda değildi, Yunan mitolojisindeki Selene gibi ay tanrıçaları bazen ''Güneş'in Kızı'' olarak adlandırılabilir. [7] Potansiyel olarak Catha'yı tasvir eden bazı resimler, tanrının Yunan, Roma ve Mısır mitolojileriyle tutarlı olan belirsiz bir cinsiyete sahip olduğunu gösterir. [7] Roma ve Yunan mitolojisinden sırasıyla Luna ve Selene, sanatta sıklıkla iki atlı araba sürerken gösterilmektedir. [7] De Grummond ayrıca, Śuri'nin bir güneş tanrısı ve eşi Catha olduğu için, partnerinin başka bir güneş ilahiliği yerine ay olmasının mantıklı olacağını öne sürdü. [7]
Kaynakça değiştir
- ^ a b Haynes 2000.
- ^ a b Simon 2006.
- ^ a b c Bonfante 2006.
- ^ a b Jannot 2005.
- ^ a b c de Grummond 2004.
- ^ Colonna 2006.
- ^ a b c d e f g de Grummond 2008.
Kaynakça değiştir
- Simon, E, (Ed.) (2006). "Etruscan Inscriptions and Etruscan Religion". The Religion of the Etruscans. University of Texas Press. ISBN 9780292782334. 14 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2021. r eksik
|soyadı1=(yardım)9780292782334 - Simon, E, (Ed.) (2006). "Sacred Architecture and the Religion of the Etruscans". The Religion of the Etruscans. University of Texas Press. ISBN 9780292782334. 14 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2021. r eksik
|soyadı1=(yardım)9780292782334 - de Grummond (2004). "For the Mother and for the Daughter: Some Thoughts on Dedications from Etruria and Praeneste". Hesperia Supplements (33): 351-370.
- de Grummond (2008). "Moon Over Pyrgi: Catha, an Etruscan Lunar Goddess?". American Journal of Archaeology. 112 (3): 419-428. doi:10.3764/aja.112.3.419.
- Etruscan Civilization: A Cultural History. Getty Publications. 2000. ISBN 9780892366002.9780892366002
- Religion in Ancient Etruria. University of Wisconsin Press. 2005. ISBN 9780299208448.9780299208448
- Simon, E, (Ed.) (2006). "Gods in Harmony: The Etruscan Pantheon". The Religion of the Etruscans. University of Texas Press. ISBN 9780292782334. 14 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2021. r eksik
|soyadı1=(yardım)9780292782334 - De Grummond, Nancy T. "Pyrgi Üzerindeki Ay: Catha, Etrüsk Ay Tanrıçası mı?" Amerikan Arkeoloji Dergisi 112, no. 3 (2008): 419-28. Erişim tarihi 10 Mayıs 2020. www.jstor.org/stable/20627480.
Dış bağlantılar değiştir
Wikimedia Commons'ta Catha (mythology) ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
