Bursa (il)

Türkiye'nin Marmara Bölgesi'nde bir il
22 Eylül 2024 tarihinde kontrol edilmiş kararlı sürüm gösterilmektedir. İnceleme bekleyen 1 değişiklik bulunmaktadır.

Bursa, Türkiye'nin bir ilidir. Merkezi Bursa olan il, 2023 sonu itibarıyla 3.214.571[3] nüfusa sahiptir. Bu nüfusuyla İstanbul, Ankara ve İzmir'den sonra Türkiye'nin 4. Büyük kentidir. Aynı zamanda Marmara Bölgesi'nin İstanbul'dan sonraki en büyük ikinci şehridir.

Bursa
İlin Türkiye'deki konumu
İlin Türkiye'deki konumu
Harita
İl sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
Coğrafi bölgeMarmara Bölgesi
İl merkeziBursa
İdare
 • ValiMahmut Demirtaş[1]
Yüzölçümü
 • Toplam10.882 km²
Nüfus
 • Toplam2.787.539
 • Kır
-
 • Şehir
2787539
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu224
İl plaka kodu16
Resmî site
Bursa Valiliği

Bursa, Marmara Bölgesi'nin Güney Marmara Bölümü'nde, 40° kuzey enlem ve 29° doğu boylam daireleri arasında yer alır. Eski adı Hüdavendigâr'dır. Kuzeyinde Marmara Denizi ve Yalova, kuzeydoğuda Kocaeli ve Sakarya, doğuda Bilecik, güneyde Kütahya ve batıda Balıkesir illeri ile çevrilidir.

Güncel Nüfus Değerleri (TÜİK 6 Şubat 2024 verileri[4])

Bursa İl Nüfusu: 3.214.571 (2023 sonu). İlin yüzölçümü 10.811 km2'dir. İlde km2'ye 297 kişi düşmektedir. (Yoğunluğun en fazla olduğu ilçe: 5950 kişi ile Yıldırım'dır.)

İlde yıllık nüfus artış oranı %0,62 olmuştur. Nüfus artış oranı en yüksek ve en düşük ilçeler: Büyükorhan (%14,40)- Osmangazi(-%0,67)

6 Şubat 2024 TÜİK verilerine göre 17 ilçe ve belediye, bu belediyelerde toplam 1061 mahalle bulunmaktadır.

2023 yılı sonunda Bursa ili ve ilçelerinin yerleşim yeri ve nüfusla ilgili sayısal bilgileri
İlçe Nüfus 2022 Nüfus 2023 Fark Nüfus Artışı % Mah.Say. Alanı  km2[5] Yoğunluk
Büyükorhan 8.940 10.325 1.385 14,40 43 505 20
Gemlik 120.245 122.171 1.926 1,59 35 401 305
Gürsu 102.601 103.770 1.169 1,13 16 106 979
Harmancık 5.979 6.334 355 5,77 31 400 16
İnegöl 294.485 299.203 4.718 1,59 116 1118 268
İznik 44.236 44.988 752 1,69 46 753 60
Karacabey 84.907 85.765 858 1,01 85 1158 74
Keles 10.955 11.321 366 3,29 42 617 18
Kestel 74.109 75.954 1.845 2,46 36 396 192
Mudanya 108.011 109.964 1.953 1,79 47 369 298
Mustafakemalpaşa 102.284 103.944 1.660 1,61 131 1641 63
Nilüfer 536.365 543.934 7.569 1,40 64 552 985
Orhaneli 18.543 19.527 984 5,17 61 838 23
Orhangazi 81.110 81.862 752 0,92 31 506 162
Osmangazi 891.250 885.273 -5.977 -0,67 137 621 1426
Yenişehir 54.844 55.745 901 1,63 71 720 77
Yıldırım 655.856 654.491 -1.365 -0,21 69 110 5950
Bursa 3.194.720 3.214.571 19.851 0,62 1.061 10.811 297
Bursa il nüfus bilgileri
Yıl Toplam Sıra Fark Şehir - Kır
1927[6] 401.595 6
  %29     114.741
286.854     %71  
1935[7] 442.760 6 %10  
  %30     133.699
309.061     %70  
1940[8] 461.648 7 %4  
  %31     141.189
320.459     %69  
1945[9] 491.899 6 %7  
  %31     154.727
337.172     %69  
1950[10] 545.919 6 %11  
  %33     179.016
366.903     %67  
1955[11] 598.898 7 %10  
  %36     215.428
383.470     %64  
1960[12] 693.894 6 %16  
  %38     262.362
431.532     %62  
1965[13] 755.504 7 %9  
  %44     335.048
420.456     %56  
1970[14] 847.884 6 %12  
  %49     416.662
431.222     %51  
1975[15] 961.639 6 %13  
  %53     507.106
454.533     %47  
1980[16] 1.148.492 6 %19  
  %55     636.910
511.582     %45  
1985[17] 1.324.015 6 %15  
  %63     840.094
483.921     %37  
1990[18] 1.603.137 6 %21  
  %72     1.157.805
445.332     %28  
2000[19] 2.125.140 5 %33  
  %77     1.630.940
494.200     %23  
2007[20] 2.439.876 4 %15  
  %81     1.979.999
459.877     %19  
2008[21] 2.507.963 4 %3  
  %88     2.204.874
303.089     %12  
2009[22] 2.550.645 4 %2  
  %88     2.249.974
300.671     %12  
2010[23] 2.605.495 4 %2  
  %89     2.308.574
296.921     %11  
2011[24] 2.652.126 4 %2  
  %89     2.359.804
292.322     %11  
2012[25] 2.688.171 4 %1  
  %89     2.402.012
286.159     %11  
2013[26] 2.740.970 4 %2   Şehir ve kır ayrımı kaldırılmıştır.
2014[27] 2.787.539 4 %2  
2015[28] 2.842.547 4 %2  
2016[28] 2.901.396 4 %2  
2017[28] 2.936.803 4 %1  
2018[28] 2.994.521 4 %2  
2019[28] 3.056.120 4 %2  
2020[28] 3.101.833 4 %1  
2021[28] 3.147.818 4 %1  
2022[28] 3.194.720 4 %1  
2023[28] 3.214.571 4 %1  


 
Bursa panoraması

Arkeolojik sit alanları

değiştir

Antik dönemde Bursa, Misya ve Bitinya bölgeleri sınırları içinde kalmaktadır.

Antik kentler

değiştir

Höyükler

değiştir
  • Aktopraklık Höyüğü, (Nilüfer-Akçalar)
  • Ilıpınar Höyüğü, (Orhangazi)
  • Kurşunlu Höyüğü, (İnegöl)
Hanlar
Köprüler
 
Bursa Irgandı Köprüsü
Kaplıcalar
  • Ağaçhisar Kaplıcası
  • Yeni Kaplıca
  • Armutlu Kaplıcası
  • Bademli Bahçe Kaplıcası
  • Tümbüldek Kaplıcaları
  • Gemlik (Terme) Kaplıcası
  • Ilıcaksu Kaplıcası
  • Orhangazi Keramet Kaplıcası
  • Oylat Kaplıcası
  • Sadağ Kaplıcası
  • Vakıfbahçe (Çekirge) Kaplıcası
Kültür merkezleri
Konum Bilgileri
İlçe Kuruluş Yılı[29] Önceden bağlı olduğu ilçe Alanı km²[30] Rakım mt. Merkeze Uzaklık km[31] Ulaşan Yollar[31]
Büyükorhan 1987 Orhaneli 505 799 87 D.200 => 16.51 => 16.52
Gemlik Cumh.önce 401 7 29  /  ,D.575
Gürsu 1990 Merkez 106 112 11 D.200
Harmancık 1987 Orhaneli 400 689 96 D.230, 16.28, 16.51
İnegöl Cumh.önce 1.118 294 45  /D.200,D.595
İznik 1930 Yenişehir 753 103 77 D.595
Karacabey Cumh.önce 1.158 15 71   /  /D.200,D.573
Keles 1953 Orhaneli 617 1.026 64 D.200 => 16.51 => 16.50
Kestel 1990 Merkez 396 122 12 D.200
Mudanya Cumh.önce 369 5 28 D.575,16.77, 16.80
Mustafakemalpaşa Cumh.önce 1.641 60 87   / D.573 => 16.58, 16.57
Nilüfer 1987 Merkez 552 121 8  /  , D.575, /D.200
Orhaneli Cumh.önce 838 491 58 D.200 => 16.51
Orhangazi Cumh.önce 506 115 47  /  , D.575,D.150
Osmangazi 1987 Merkez 621 173 0  /  , D.575,D.200
Yenişehir Cumh.önce 720 229 54 D.160,D.595
Yıldırım 1987 Merkez 110 160 5 D.200
BURSA Cumh.önce 10.813 238

Yönetim

değiştir

Merkezi Yönetim

değiştir

Büyükşehir illerinde Merkezi yönetim Vali, İl Müdürleri ve İl Danışma Kurulundan oluşur.

Bursa, bir ‘büyükşehir'dir. Bu özelliğine göre yönetimi belirlenmiştir. Protokolde ilk sırada yer alan Vali, merkezi yönetimi temsil eder ve Cumhurbaşkanı tarafından atanır.

Büyükşehir yapılan illerde, İl Genel Meclisi, yetki ve görevlerini Büyükşehir Belediye Meclisi'ne devretmiş ve kaldırılmıştır.

Bursa Valisi 1965-Çiçekdağı doğumlu Mahmut DEMİRTAŞ, Ağustos 2023'te Mardin Valisi iken atanmıştır.

Vali ve Kaymakamlara ait bilgiler Bursa'nın ilçeleri sayfasında gösterilmiştir.

Yerel yönetim

değiştir

Büyükşehir belediyelerinde yerel yönetim, Büyükşehir Belediye Başkanı, Büyükşehir Belediye Meclisi ve Büyükşehir Belediye Encümeni'nden oluşur.

Yerel yönetimi temsil eden Büyükşehir Belediye Başkanı', ildeki tüm seçmenlerin oy çokluğu ile seçilir. Yerel seçimlerde İlçe Belediye Başkanı ve İlçe Belediye Meclisi için de oy kullanılarak ilçelerin belediye meclisleri oluşur. İlçe Belediye meclislerinden alınan üyelerle (başkan kontenjanı, ilçe nüfusu ve parti oy oranına göre) de Büyükşehir Belediye Meclisi oluşur. Bu mecliste ilçe belediye başkanları da yer alır.[32][33] Meclisin başkanı Büyükşehir Belediye Başkanı'dır.

Büyükşehir belediye encümeni, belediye başkanının başkanlığında, belediye meclisinin kendi üyeleri arasından bir yıl için gizli oyla seçeceği beş üye ile biri genel sekreter, biri malî hizmetler birim amiri olmak üzere belediye başkanının her yıl birim amirleri arasından seçeceği beş üyeden oluşur. (5216 sayılı kanun 16. madde)

Büyükşehir yapılan illerde, İl Genel Meclisi, yetki ve görevlerini Büyükşehir Belediye Meclisi'ne devretmiş ve kaldırılmıştır.

Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı, 1962-Nilüfer doğumlu Mustafa Bozbey (Cumhuriyet Halk Partisi), 31 Mart 2024 seçimlerinde %47,62 oy oranıyla seçilmiştir.[34]

İlçe belediyeleri, 2024 Türkiye yerel seçimleri sonuçlarına göre, üç değişik parti tarafından yönetilmektedir. AK Parti 9, CHP 6 ve İYİ Parti 2 ilçe belediyesi kazanmıştır.[35]

'Bursa Büyükşehir Belediye Meclisi üye sayısı 102'dir (Büyükşehir Belediye Başkanı, 17 ilçe belediye başkanı ve 84 üye). AK Parti 49, CHP 41, MHP 8, İYİ Parti 6 ve YRP ve BBP birer üyeye sahiptir.[36]

Büyükşehir ve ilçe belediye başkanlarına ait bilgiler Bursa'nın ilçeleri sayfasında gösterilmiştir.

Bursa'da 2'si devlet, 1'i vakıf olmak üzere 3 üniversite bulunmaktadır. Ayrıca kapanan Orhangazi Üniversitesi'nin yerleşkesi şu an Bursa Teknik Üniversitesi tarafından kullanılmaktadır.

  • Mudanya Üniversitesi, 2022 yılında Bursa'da kurulmuştur. Bursa Eğitim ve Kültür Vakfı tarafından 11.03.2022 tarihinde kurulmuştur. Bursa'nın Mudanya ilçesinde yer alan üniversite, yüksek standartlarda donanıma sahip, yeşillikler arasında şehrin gürültüsünden izole; ancak şehre yakın kampüsü ile öğrencilerin ihtiyacı olan her türlü imkanı sunuyor.
  • Uludağ Üniversitesi, 1975 yılında Bursa Üniversitesi adıyla kurulup 1982 yılında adı resmen Uludağ Üniversitesi olan, Bursa'nın ilk üniversitesi olma özelliğiyle birlikte Türkiye'nin önde gelen eğitim kurumlarından biridir. Merkez yerleşke olan Görükle Yerleşkesi'ne araç ile 5 dakika uzaklıktaki Görükle yerleşimi, barındırdığı çeşitli seçenekler sunan çok sayıda apart, özel yurt ve özellikle öğrenci odaklı kiralık daireler ile ideal konaklama merkezidir. Diğer yerleşkeleri İnegöl, Gemlik Suni ipek Asım Kocabıyık, Ali Osman Sönmez, Mudanya, Yenişehir İbrahim Orhan, İznik, Mustafakemalpaşa, Karacabey, Orhangazi, Orhaneli, Keles, Harmancık ve Büyükorhan'dır.
  • Bursa Teknik Üniversitesi, 2010 yılında yasal olarak kabul edilerek kurulmuştur. Şu anda Yıldırım Yerleşkesi ve Osmangazi Yerleşkesi'nde hizmet vermektedir. Doğa Bilimleri Fakültesi, Mimarlık ve Mühendislik Fakültesi, Denizcilik Fakültesi, İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Orman Fakültesi, İletişim Fakültesi, Sanat ve Tasarım Fakültesi, Yabancı Diller Yüksekokulu, Sosyal Bilimler Enstitüsü ve Fen Bilimleri Enstitüsü'nden oluşan bölümler bulunmaktadır.
  • Bursa Orhangazi Üniversitesi, Bursa'nın ilk vakıf üniversitesiydi. 2012-2013 eğitim-öğretim yılında öğrenci kabulüne başlamıştır. Bünyesinde İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Mühendislik Fakültesi, Mimarlık ve Tasarım Fakültesi, Yabancı Diller Yüksekokulu, Sosyal Bilimler Enstitüsü ve Fen Bilimleri Enstitüsü'nden bulunmaktadır.[37] Üniversite 23 Temmuz 2016 tarihinde, Olağanüstü Hal (OHAL) Kapsamında Alınan Tedbirlere İlişkin Kanun Hükmünde Kararname'yle üniversite kapatılmıştır.[38]
  • Faruk Saraç Tasarım Meslek Yüksekokulu, Fabrika-i Hümayun adlı eski ipek fabrikasında hizmet vermektedir.
  • Bahçeşehir Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Merkezi
  • İstanbul Ticaret Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Merkezi
  • Okan Üniversitesi, Bursa Sürekli Eğitim Merkezi
  • İstanbul Bilgi Üniversitesi, Bursa Sürekli Eğitim Merkezi
  • Plato Meslek Yüksekokulu, Bursa Sürekli Eğitim Merkezi
Halk eğitim merkezleri

Bursa, yerel medya kuruluşlarının en fazla olduğu illerden biridir. Bursa'da 27'si merkezde olmak üzere toplam 38 yerel radyo kanalı, 6 yerel televizyon kanalı, 20'si merkezde toplam 46 yerel gazete bulunmaktadır. Bunun yanında kentin cemiyet hayatını ve gece yaşantısını anlatan magazin dergileri ve yerel ekonomi dergileri de Bursa'nın diğer yerel basın kuruluşlarıdır. Yerel basın kuruluşları haricinde tüm ulusal radyo ve TV kanalları da Bursa'da farklı frekanslarda yayın yapmaktadır. Şehirde ayrıca, Anadolu Ajansı, İhlas Haber Ajansı, Demirören Haber Ajansı gibi önemli haber ajanslarının büroları bulunmaktadır.

Yerel televizyon kanalları
  • Flash TV (1992-2000) (2000 yılından sonra stüdyolarını İstanbul'a taşımış 2019'da ise kapanmıştır. 2021'de tekrar açılmıştır.)
  • Olay TV (1994-2019) (2019 yılında kapandı. 2020 yılında tekrar yayına başlayacağı iddia edildi.[39] Tekrar yayına başladı ve kapandı. 2021 yılında tekrar yayına başlayacağı iddia edildi. Henüz başlamadı.)
  • Bursa AS TV (1995-Günümüz)
  • Line TV (2006-Günümüz)
  • Bursa TV (2011-Günümüz)
  • Köy TV (2010-Günümüz)
  • Kanal ON6 (İnegöl) (1995-Günümüz) (Eski adı: Kanal 16)
  • Süper Kanal TV (İnegöl) (1993-Günümüz)

Bursa'da yayın yapıp kapanan yerel TV kanalları

değiştir
Yerel radyo kanalları
Yerel gazeteler

Altyapı

değiştir

Ulaşım

değiştir
 
T3: Zafer Plaza-Çınarönü hattında çalışan bir tramvay.

Şehir içi ulaşım 1998'e kadar taksi, dolmuş ve belediye otobüsü gibi klasik sistemlerle karşılanıyordu. 1998'de BursaRay'ın temeli atıldı ve 2002'de işletmeye açıldı. Bursa ile Uludağ arasında ulaşımın sağlanması amacıyla bir teleferik hattı kullanılmaktadır.[43] Bu teleferik hattı, Türkiye'nin ilk ve en uzun teleferik hattıdır.

Heykel - Kent Meydanı arasında T1 tramvay hattı ve Cumhuriyet Caddesi - İncirli Caddesi üzerinde bir tramvay hattı bulunmaktadır. Bursa tramvay hatlarında Durmazlar tarafından üretilen ve Türkiye'de üretilen ilk tramvay olan İpekböceği, 2013'ten beri işlemektedir.[44] Kara yolu Bursa, İstanbul ve İzmir illeri arasında bir köprü gibidir. Bu köprü   otoyolu ve D.200 karayoludur. Bursa'daki otoyollar   ve   'dir. Şehir içi ulaşım ise BURULAŞ'a aittir. Bursa'da çok sayıda belediye otobüsü, halk otobüsü minibüs, dolmuş ve taksi bulunur. Otobüs, tramvay ve metroda ücretler Bursakart adı verilen manyetik kartla tahsil edilir. 75 dk. içinde metro-otobüs aktarmalarında ücretlendirmede indirim olur.

Hava yolu

Bursa'da hava ulaşımı Bursa Yenişehir Havalimanı aracılığıyla yapılır. Anadolu da birçok merkeze Ankara aktarmalı sefer düzenlenmektedir. Havalimanı Yenişehir ilçesinde bulunur. Hava yolunun şehrin merkezinde bulunmamasının sebebi eskiden askeri amaçla kullanılan yedek hava meydanının sivilleştirilmiş olmasıdır. Ayrıca İstanbul'da bulunan Sabiha Gökçen Havalimanı'na BURULAŞ tarafından otobüs seferleri düzenlenmektedir.[45]

  • Anadolu Jet: Diyarbakır, Erzurum, Muş, Trabzon, Gaziantep, Ankara ve aktarmalı olarak diğer şehirler[46]
  • Burulaş tarafından İstanbul Haliç - Gemlik arası işletilen düzenli deniz uçağı faaliyeti zarar ettiği gerekçesiyle 17 Kasım 2017'de durdurulmuştur, ancak özel uçuşlar devam etmektedir.[47]
Deniz ulaşımı

Bursa Büyükşehir Belediyesi'nin İDO'ya karşı çıkarmış olduğu BUDO Mudanya'dan İstanbul'a deniz otobüsü seferleri yapmaktadır. İDO aracılığıyla da Güzelyalı, Mudanya'dan İstanbul'a deniz otobüsü ve feribot ulaşımı yapılır. Ayrıca BURULAŞ yaz aylarında körfez seferleri düzenlemektedir.

Demiryolu

Türkiye'de demiryolu ulaşımı ilk olarak 1892'de yapılan Mudanya demir yollarının 1931'de satın alınmasıyla gelişse de 10 Temmuz 1953'te Bursa-Mudanya demiryolu hattının kapatılması sonrasında TCDD tarafından Bursa'ya demiryolu ulaşımı, 1928-1932 arasında inşa edilen Kütahya-Balıkesir demiryolu kapsamında 1930'da açılan Harmancık istasyonu haricinde sağlanmamıştı. 30 Aralık 2011 tarihinde Bandırma-Osmaneli yüksek standartlı demiryolu hattının sözleşmesi imzalandı. Projenin 2015 yılına kadar bitmesi bekleniyordu.[48] Ancak inşaat çalışmaları hâlâ bitirilemedi.[49]

Bursa'da demiryolu ulaşımını BursaRay yapar. Yapımına 1998'de başlanmıştır. Bursa'nın merkez ilçe ve semtlerini çoğu noktada doğu-batı doğrultusunda birbirine bağlar. BURULAŞ isimli Bursa Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı şirket tarafından işletilmektedir. Belirli etaplar halinde yapıldığından henüz tamamen bitirilmemiş bir projedir. 2002'de ilk olarak iki hat halinde işletmeye açıldı. Şu anda bu hatlar Emek'ten başlanan ve Arabayatağı'nda sona eren 1 no'lu hat ve Uludağ Üniversitesi'nden başlayan ve Kestel'de sona eren 2 no'lu hattır. Toplam uzunluğu 51 km'dir.

Bursa Cumhuriyet Caddesinde Zafer Meydanı ile Çınarönü arasında nostaljik tramvaylar hizmet vermektedir. Hem ulaşım hem turizme katkı sağlayan 1,5 km'lik hat, 28 Mayıs 2011 günü törenle hizmete açılmıştır.[50] Nostaljik tramvayın ilgi görmesinden dolayı mevcut hatta ilave yapılmıştır. 20 Temmuz 2011 tarihinde başlayan inşaat çalışmasıyla nostaljik tramvay, Yıldırım'ın Davutkadı semtine uzatıldı. İlave hat, 5 Kasım 2011 günü törenle hizmete açılmıştır.[51] Hattın uzatılmasıyla birlikte hem nostaljik hem de normal tramvaylar hizmet vermektedir. Günde 7.000'den fazla yolcu bu hattı kullanmaktadır.[52]

T1 hat numaralı Heykel-Kent Meydanı tramvay hattının çalışmaları 07.08.2012 tarihinde başlamıştır. Stadyum Caddesi-Altıparmak Caddesi-Atatürk Caddesi-Heykel-İnönü Caddesi-Kıbrıs Şehitleri Caddesi-Kent Meydanı-Darmstad Caddesi güzergahında sefer yapacak olan tramvayda hat boyunca 13 İstasyonu bulunan T1 tramvay hattı 12 Ekim 2013 tarihinden itibaren yolculu seferlere başlayarak Heykel-Osmangazi-Darmstad Caddesi arasında ring sefer yapmaktadır.

 
Teleferik Sarıalan'da
Teleferik

Uludağ ile Bursa arasındaki ulaşımı kolaylaştıran bir sistemdir. Türkiye'nin en uzun teleferiği olan Uludağ Teleferiği, Bursa'dadır. Yıldırım'daki Teferrüç semti ile Uludağ'daki Sarıalan yaylası arasında 1963'te kurulmuştur. Kadıyayla istasyonundaki aktarma ile toplam 4766 metre uzunluğundadır. 374 metrelik rakımdan başlayan yolculuk, yaklaşık 20 dakika sonra 1634 metrelik rakımda sona erer. Bu teleferik aynı zamanda Türkiye'nin ilk teleferiğidir. 2014 yılı itibarı ile tamamen yenilenen teleferik Sarıalan'a 12 dakikada ulaştırmaktadır.[43] 2015 yılında oteller bölgesine açılan teleferikle Bursa teleferiği, Dünya çapında en uzun mesafeli teleferik hattı olmuştur.[53]

Sağlık

değiştir

Bursa sağlık açısından çok gelişmiş bir şehirdir. Çok sayıda özel ve devlet hastanesi barındırır. Hastanelerden bazıları aşağıdadır.[54] Kamu hastaneleri

Kaynakça

değiştir
  1. ^ https://www.hurriyet.com.tr/amp/yerel-haberler/bursa/merkez/bursa-valiligine-mahmut-demirtas-atandi-4231277[ölü/kırık bağlantı]
  2. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 16 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Şubat 2020. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2024. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 16 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Şubat 2020. 
  6. ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021. 
  7. ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  8. ^  . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016. 
  9. ^  . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  10. ^  . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  11. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  12. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  13. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  19. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  20. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  21. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  22. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  23. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  24. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  25. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  26. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  27. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  28. ^ a b c d e f g h i
    • "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Bursa Nüfusu". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Bursa Nüfusu". nufusune.com. 
    • "Bursa Nüfusu". nufusubu.com. 
  29. ^ İçişleri Bakanlığı- İller İdaresi Genel Müdürlüğü
  30. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; :0 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  31. ^ a b Karayolları Genel Müdürlüğü
  32. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 20 Eylül 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2020. 
  33. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 10 Eylül 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2020. 
  34. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2020. 
  35. ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2020. 
  36. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2020. 
  37. ^ "Bursa Orhangazi Üniversitesi". 18 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2020. 
  38. ^ "Üniversiteleri kapatılan öğrencilerin gideceği okullar". NTV. 8 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2021. 
  39. ^ http://bianet.org/bianet/medya/229528-olay-tv-yeniden-aciliyor [yalın URL]
  40. ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2024. 
  41. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2014. 
  42. ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2017. 
  43. ^ a b "Yeni teleferik seferlerine başladı". Bursa Büyükşehir Belediyesi. 7 Haziran 2014. 12 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2014. 
  44. ^ Simit, Kerem Oğuz; Arslan, Turan; Rizelioğlu, Mehmet. "Türkiye'nin İlk Yerli Tramvayı İpekböceği Hattı Üzerine Bir Analiz". Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, Cilt 21, Sayı 2, 2016. 1 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2017. 
  45. ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2020. 
  46. ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2020. 
  47. ^ "Deniz uçağı bilet satışları durduruldu". www.burulas.com.tr. 22 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2020. 
  48. ^ "Bursa Yüksek Hızlı Tren Sözleşmesi İmzalandı". T.C. Devlet Demiryolları. 13 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2013. 
  49. ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2020. 
  50. ^ "Bursa'da tarihi gün". Bursa Büyükşehir Belediyesi. 26 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2013. 
  51. ^ "Büyükşehir'den yıldırım bayram hediyesi". Bursa Büyükşehir Belediyesi. 25 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2013. 
  52. ^ [1][ölü/kırık bağlantı]
  53. ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2015. 
  54. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2020. 

Dış bağlantılar

değiştir