Boynuzlu engerek

Boynuzlu engerek
Korunma durumu
	; Asgari endişe altında (IUCN 2.3)
Biyolojik sınıflandırma
Üst âlem:	Eukaryota;
Âlem:	Animalia;
Alt âlem:	Eumetazoa;
(Grup)	Bilateria;
Üst şube:	Deuterostomia;
Şube:	Chordata;
Alt şube:	Vertebrata;
İnfa şube:	Gnathostomata;
Üst sınıf:	Tetrapoda;
Sınıf:	Reptilia;
Alt sınıf:	Diapsida;
İnfra sınıf:	Lepidosauromorpha;
Üst takım:	Lepidosauria;
Takım:	Squamata;
Alt takım:	Serpentes;
Familya:	Viperidae (Engerekgiller);
Alt familya:	Viperinae;
Cins:	Vipera;
Tür:	V. ammodytes;
İkili adlandırma
	Vipera ammodytes; Linnaeus, 1758
	; Vipera ammodytes ve alt türlerinin dağılımı

Boynuzlu engerek (Vipera ammodytes), engerekgiller (Viperidae) familyasından sırt bölgesinin rengi genel olarak gri, sarı ve kahverengi renkli engerek türü.

Özellikleri değiştir

Boynuzlu engerek yılanının baş tarafında küçük yapıda boynuza benzer bir yapıları vardır ve bu nedenle bu ismi almışlardır. Küçük hayvan grubu ile beslenirler hatta diğer yılan türlerini bile yerler. Yaz ortalarında 10 - 14 kadar yavru doğururlar ve boyları takriben 1m kadar olur. Tehlikede olduklarını hissetiklerinde saldırırlar. "Boynuzlu" denmesinin nedeni burun ucunun gergedan boynuzu gibi küçük ve yukarıya doğru olmasından dolayıdır. Sırtta ayrıca koyu kahverengi, baklava deseni benzeri zikzak desenler bulunur. beneklerin ortası kenarlara göre daha açık olur. Kuyruğun uç kısımları genç bireylerde sarımsı pembe renkli olur. Başın üst kısmında küçük ve belirgin benekler bulunur. Karın bölgesi sarımsı beyaz ve küçük benekli olur. Hareketleri oldukça yavaştır. Eylül-Ekim'den Mart-Nisan'a kadar kış uykusuna yatarlar. Boyları genel olarak 50–60 cm (erkekler en fazla 90 cm) kadar olur.

Üst çenelerinin ön tarafında, içi enjektör iğnesi gibi delik ve büyük zehir dişleri bulunur. Zehirleri insan için tehlikeli olabilir. Ancak üzerine basılmadıkça veya rahatsız edilmedikçe insanı ısırmazlar. Eğer sıkıştırılırlarsa başlarını havaya kaldırarak tıslarlar ve kendilerini çok tehlikede hissederlerse saldırabilirler. Tür adı olan "ammodytes" Yunanca'da kum anlamına gelen "ammos" ve gömülen anlamına gelen "dytes" kelimelerinin birleşmesinden oluşur.

Yaşam alanları değiştir

Türkiye'de kumlu yerlerden daha çok küçük boylu bitkilerin altlarında, orman açıklıklarında, çalılık ve taşlık yerlerde yaşarlar. Yüksekliği 2000 metreye kadar olan yerlerde bulunabilirler.

Avlanma ve beslenme değiştir

Yüksek ve serin yerlerde gündüz, sıcak bölgelerde gece avlanır. Bilhassa ay ışığında çok sayıda ortaya çıkarlar. Besinlerini küçük kemiriciler, kuşlar, yılan ve kertenkeleler teşkil eder. Küçük memeli türlerini önce ısırarak zehirlerler, sonra ölmesini bekler ve ondan sonra yutarlar. Kemiricilerle beslendikleri için yararlıdırlar.

Üreme değiştir

İlkbaharda çiftleşen dişiler, Ağustos ayında 5-14 kadar yavru doğururlar.

Kaynakça değiştir

^ Aram Agasyan; Aziz Avci; Boris Tuniyev; Jelka Crnobrnja Isailovic; Petros Lymberakis; Claes Andrén; Dan Cogalniceanu; John Wilkinson; Natalia Ananjeva; Nazan Üzüm (2009). "Vipera ammodytes". IUCN Kırmızı Listesi: e.T62255A12584303. doi:10.2305/IUCN.UK.2009.RLTS.T62255A12584303.en. 4 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2022.

[IUCN-1] Aram Agasyan; Aziz Avci; Boris Tuniyev; Jelka Crnobrnja Isailovic; Petros Lymberakis; Claes Andrén; Dan Cogalniceanu; John Wilkinson; Natalia Ananjeva; Nazan Üzüm (2009). "Vipera ammodytes". IUCN Kırmızı Listesi: e.T62255A12584303. doi:10.2305/IUCN.UK.2009.RLTS.T62255A12584303.en. 4 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2022.

[1]