Blog haberciliği
Blog haberciliği, İnternet ortamı kullanılarak oluşturulan bloglar aracılığıyla habercilik yapılmasıdır. Bu habercilik biçimi kimi zaman profesyonel olmayan kişilerce kimi zaman da bir medya kuruluşundan bağımsız habercilik yapan gazeteciler tarafından da kullanılmaktadır.
Luke Goode’a göre yurttaş gazeteciliği, İnternet ortamında haber postalamak, fotoğraf ve video paylaşmak, hatta kimi geniş tanımlara göre daha önce yayınlanan haberleri yeniden paylaşmayı da kapsar.[1]
Gelişimi değiştir
Yurttaşların yaygın bir şekilde blog haberciliğine olan ilgisi ve kullanımının son yıllarda pek çok ülkede gerçekleşen terör olaylarından sonra arttığı söylenmektedir. Yaşanan hadiselerin merkezinde bulunan yurttaşların, haberi bloglarında paylaşması ile blog haberciliği artmıştır. Luke Goode, İnternet haberciliğinin "hiperlokal", yani her yerden yurttaşların yapılabileceği bir gazetecilik türü olduğunu vurgular.[1]
Mehmet Barlas’a göre Türkiye’de blog gazeteciliği yapan yurttaşlara ”pijamalı gazeteciler” adı da verilmektedir.[2] Bunun nedeni ise yurttaşların profesyonel bir kurum çatısı altında değil, çoğunlukla evlerinden ya da kendi mobil araçlarından haber paylaşımını gerçekleştirmeleridir.
Özellikleri değiştir
Geleneksel medyaya göre daha hızlıdır ve olaylar kısa sürede aktarılır. Mitchelstein ve Boczkowski’nin 2009 yılında yazdığı geleneksel gazetecilik ile yeni gazeteciliği kıyaslayan makalesine göre, gazetecilik mesleği her zaman dijital ve teknolojik değişimlerden etkilenmiştir. İnternet gazeteciliğine geçişte de bu etkileşim söz konusudur.[3] Telefon ve dijital kamera gibi cihazların taşınabilir hale gelmesi ile birlikte, sokakta haber niteliği taşıyan herhangi bir olay karşısında duyarsız kalmak istemeyen vatandaşlar, olay anını görüntüleyerek veya fotoğraflar çekerek İnternette kendi seslerini de duyurmaya başlamışlardır.
Blog haberciliğinin diğer önemli özellikleri ise; bedava olması, daha geniş kitlelere ulaşma imkânının olması, karşılıklı tartışma ortamı oluşturması ve geleneksel gazetelerdeki gibi sütun, satır gibi kısıtlamaların olmamasıdır.
Haber niteliğinin dışında, bu bloglar büyük firmalar tarafından okunarak, pazarlama planlarında ve stratejilerinde etkilidir. Aynı zamanda, pazarlama açısından, çok okunan haber bloglarının reklam mecrası olarak kullanıldığı da görülmektedir.
Pew Internet ve Buzz Metrics araştırma firmalarının raporlarına göre, haber blogları geleneksel medya için okunma oranı olarak henüz rakip değildir.[4] Bir diğer araştırma ise daha çok reklamcılık açısından önemli olup blogların reklam gelirlerinin geleneksel medyaya oranla daha az olduğunu bildirir.[5]
Reese, Rutigliano, Hyun ve Jeong’ın (2007) makalesine göre, haber bloglarının demokratikleşme ve çok sesliliğe katkısı bulunmaktadır.[5] Bazı blog yazarları, blog haberciliğini profesyonel bir meslek olarak görüp, haberlerin peşinde koşmaktadırlar. Aynı zamanda, geleneksel medya kadar yaptırım gücüne sahiptirler.
Geleneksel medyayla bütünleşme değiştir
Tüm bu gelişmeler karşısında, daha önceden İnternet ortamına taşınmış bulunan büyük medya kuruluşları, var olan fotoğraf ve video havuzundan faydalanmaya başlamışlardır. Bunun ilk örneği Amerika ve İngiltere’de görüldü. ABC, BBC ve CNN gibi kanalar kendi İnternet siteleri içerisinde blog habercilerine ve onlar tarafından İnternete yüklenen görüntü ve fotoğraflara yer vermeye başladılar. BBC ve CNN blog gazetecilerinin yüklediği görüntülerden oluşan fotoğraf havuzuna kendi kurumsal İnternet sitelerinde yer verirken, ABC ise İnternet sitesi içerisinde vatandaşların da üye olarak kendi haberlerini ve köşe yazılarını paylaşabilecekleri interaktif bir mecra oluşturdu.
Kişiler kendi bloglarını açmaktansa, geleneksel medyada kendine yer edinmiş bir gazetenin İnternet sitesinde yazmayı tercih etmektedirler. Bunun nedeni olarak, tıklanma oranlarının yüksek olması ve aynı zamanda haber yapan kişiye en baştan bir itibar kazandırması olarak gösterilmektedir.[6]
Bir diğer bütünleşme örneği olarak da, geleneksel medyada kariyer sahibi olmuş gazetecilerin yeni medyada da kendi blogları ile haber yapmaya başlamasını gösterilebilir. Geleneksel gazeteciliğin önem verdiği araştırmacılık, bir konu üzerinde odaklanma gibi hassasiyetler, yeni gazetecilik ve online gazetecilikle birlikte yerini anında haber yapabilme, birden fazla habere odaklanabilme gibi özelliklere bıraktı.[7] Bu konularda kendini geliştiren gazeteciler de kişisel web sitelerinde yurttaş ve online gazeteciliğe devam ettiler. Geleneksel medyada da kendine yer edinmiş gazeteci, ayrıca web sitesinde birlikte çalıştığı muhabirler ve yazarlar ile birlikte sansürsüz yayın yapabilmektedir.[8]
Eleştiriler değiştir
Yurttaş gazeteciliğine dair en büyük eleştiri etik kaygılar taşımadığı yönündedir. Geleneksel gazeteciliğin geçtiği öz disiplin ve denetleme gibi kurallara sahip olmayan yurttaş gazeteciler, bazen etik kaygılar taşımayabilirler. 2009 yılında yayınlanan blog yazarlarının etik konusuna bakışı üzerine yapılan araştırmaya göre, kişisel olmayan bloglarda olaylara karşı tutuma, dürüstlük ve zararsızlıktan daha çok önem verildiği saptanmıştır.[9]
Kaynakça değiştir
- ^ a b Goode, L.: "Social news, citizen journalism and democracy", New Media & Society 11(8), 2009.
- ^ http://www.sabah.com.tr/Yazarlar/barlas/2005/07/10/Yurttas_gazeteciler_bloggerler_ve_habercilik[yalın URL]
- ^ Mitchelstein^, E., Boczkowski, P.J.: Between tradition and change. Journalism, 10(562), 2009.
- ^ http://www.pewinternet.org 25 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 2005.
- ^ a b http://www.stateofthemedia.org/2010/printable_newspaper_chapter.htm 2 Mayıs 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 2010.
- ^ http://www.milliyet.com.tr/2007/09/16/pazar/paz02.html 27 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 2005.
- ^ ^Steensen, S.:"The shaping of an online feature journalist", Journalism 10(5), 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2020.
- ^ Cenite, D., Detenber, B.H., Koh, A.W.K., LIM, A.L.H., Soon, N.E.: "Doing the right thing online: a survey of bloggers’ ethical beliefs and practices" New Media & Society, 11(4), 2010.