Birmingham

İngiltere'de bir şehir

Birmingham ([ˈbɜːmɪŋəm]), Birleşik Krallık içinde; İngiltere'nin West Midlands bölgesinde "metropolitan borough" statülü bir büyükşehirdir.

Birmingham
Birmingham city centre from the south
Library of Birmingham
Birmingham Town Hall
St Philip's Cathedral
University of Birmingham
St Martin's church and Selfridges department store in the Bull Ring
Birmingham bayrağı
Bayrak
Birmingham arması
Arma
İngiltere üzerinde Birmingham
Birmingham
Birmingham
Birleşik Krallık üzerinde Birmingham
Birmingham
Birmingham
Birmingham (Birleşik Krallık)
Avrupa üzerinde Birmingham
Birmingham
Birmingham
Birmingham (Avrupa)
ÜlkeBirleşik Krallık Birleşik Krallık
Kurucu Ülkeİngiltere İngiltere
BölgeBatı Midlands
KontlukWest Midlands
Yüzölçümü
 • Şehir267.77 km²
 • Kent
598,9 km² (2.312 mil²)
Rakım140 m
Nüfus
 (2019)
 • Şehir1.141.816
 • Yoğunluk4102/km²
 • Kent
2.897.303
 • Metropol
4.332.629
Zaman dilimiUTC±00.00 (BAS)
 • Yaz (YSU)UTC+01.00 (BAYS)
Alan kodu0121

Tarihçe değiştir

Birmingham Orta Çağlarda orta büyüklükte olan bir pazar kurulan şehirlerden biri idi. Birmingham İngiltere'nin "Orta İç Bölgesi"'nin tam merkezi olması dolayısıyla, bu bölgenin önce iktisaden birden parlaması ve bundan sonra Sanayi Devrimi ortaya çıkması dolayısıyla uluslararası önem kazandı. Birmingham modern sanayi cemiyeti oluşmasında öncülük etti. Şehirde bir seri yenilikler getirilmesi ile birlikte; bilim, teknolojik ilerleme ve ekonomik gelişme alanlarında uluslararası alanda hissedilir hızla değişmesi suretiyle Birmingham'da modern sanayi cemiyeti oluşmasının temelleri kuruldu. 1791 yılına erişildiği zaman şehir "dünyada birinci olarak ortaya çıkan imalat sanayi şehri" olarak anılmakta idi. Birmingham çok iyi seçilebilir şekilde yeni bir ekonomik profil göstermekte idi. Şehirde binlerce küçük imalat atölyesi bulunmakta idi; bunlar çok geniş alanlarda çok spesialize olmuşlardı ve çok beceri ve ustalık gerektiren sanayi üretimi yapmakta idiler. Bu gelişme çok istisnai yaratıcılık ve yenilik getiricilik yeteneklerine dayanmakta idi. Şehrin sanayi alanında zenginliği ve bunun getirdiği refah bu iktisadi bünyenin çok geniş alanlara yayılmasına yol açıp; şehre iktisadi darbelere karşı dayanıklı olan bir ekonomik temel sağlamakta idi. Bu özel üstün ekonomik nitelik 20. yüzyılın son çeyreğine kadar Birmingham şehrinin refahına büyük etkisi oldu.[1]

Birmingham'ın bu devam eden refahlı gelişmesi şehirde geniş kapsamlı bir radikal politika kültürünün gelişmesine de neden oldu. Thomas Attwood, Joseph Chamberlain ve benzer radikal düşünceli Birmingham yörel ve yerel politikacılar Birleşik Krallık iktisadi, sosyal ve politik yapısına, Londra dışında, Britanya'de paraleli ve misli görülmemiş radikal kökene bağlı politik etkiler yapabildiler. O zamandan günümüze kadar, modern Britanya tarihinde hiçbir taşra bölge ve şehrinin Britanya demokrasisine ve Britanya ülkesinin merkezi devlet idaresine Birmingham şehri kadar tesir yaptığı görülmemiştir.[2]

Coğrafya değiştir

 
Birmingham ve etrafındaki şehirsel bölgesinin güneybatıdan akşam zamanı ISS yapay uydusundan görüntüsü.

Birmingham Birleşik Krallık, İngiltere ülkesinin West Midlands Bölgesi'nde "Birmingham Platosu"'nda konumlanmış bir kentsel bölgedir. "Birmingham Platosu" deniz yüzeyinden rakımı 150 m ile 300 m arasından bulunan nispeten yüksekçe bir arazidir. Bu plato Britanya adasını ikiz su havzasına bölmekte ve kuzeyinde kuzeye yönelik Trent Nehri havzası; güneyinde ise güneye yönelik Severn Nehri havzası bulunmaktadır. Şehrin güney-batısında nispeten düşük rakımlı "Lickey Tepeleri", "Clent Tepeleri" ve "Walton Tepesi" bulunmakta; bunların rakımı maksimum 315 metreye yetişmekle beraber bu tepelerden şehrin geniş manzaralı görülebilmektedir.

Birmingham şehri arazisinde bulunan akarsular sadece küçük debili dere ve çaylar olup bunlar "Tame Çayı" ve onun yan dalları ölen "Çöle Çayı" ve "Rea Çayı"'dir.

"Birmingham Şehri Yerel İdare Konseyi"'sine bağlı araziler genellikle özel ikemetgahlar ile kaplı kentsel araziler olup bu araziler etrafında diğer yerel idarelere bağlı kentsel varoş arazileri bulunmakta ve bunların tümüne "Batı Midlands Şehirsel Bölgesi" ismi verilmektedir. Bu kentsel varoş yerel idareleri güneydoğuda Solihull Metropoliten Brough'du, kuzeybatıda Wolverhampton ve etrafındaki "Black Country (Kara Araziler)"'i oluşturan sanayi kentler ve kasabaları olup bu arazilerinin yüzölçümü yaklaşık 600 km2 olmaktadır. "Batı Midlands Şehirsel Bölgesi" arazilerinin etrafında bu Birmingham metropoliten bölgesine iktisaden yakın ekonomik ilişkileri (örneğin ev ile çalışma iş merkezi için günlük seyahat ilişkileri) bulunan bir diğer şehirleşmiş bölge bulunmaktadır. Bu bölgede kuzeyde antik tarihsel Mercia Krallığı'nın merkezi bulunan Tamworth kenti ve Staffordshire Kontluğu'na bağlı eski katedral kenti olan Litchfield; doğuda sanayi kenti olan Coventry ve Warwickshire Kontluğu'na dahil olan Nuneaton, Warwick ve Leamington Spa küçük kentleri ve güney batıda Worcestershire Kontluğu'na bağlı Redditch ve Bromsgrove küçük kentleri bulunmaktadır.[3]

Birmingham şehri ve varoşlarının günümüzde bulunduğu arazilerin büyük bir alanı antik çağlarda antik Arden Ormanı ile kaplı idi. Bu eski ormandan kalan nişaneler şehir alanında bulunan çok sayıda ve yoğunca meşe ağaçlıklı araziler ve "Eski İngilizce"'de kullanılan ve o dilde ormandan kazanılmış arazi anlamına gelen "-ley (Eski İngilizcede "-leah")" takısı olan isimleri taşıyan mevkilerdir; örneğin "Meseley", "Saltley", "Yardley", "Strichley" ve "Hockley".[4]

Jeoloji değiştir

Jeoloji bakımından önemli olarak, Birmingham şehrinin üzerinde kurulduğu arazi üzerinde "Birmingham Kırığı" adı verilen ve şehrin güneydoğusundaki "Lickey Tepeleri"nden başlayıp diyagonal olarak"Edbaston" semtini; şehir merkezi "Bull Ring"i, "Erdington"'u katedip kuzeydoğuda "Sutton Coldfield"de sona eren bir jeolojik kırık bulunmaktadır. Bu jeolojik kırığın güneyinde ve doğusunda toprak genellikle "Mercia Çamurtaşları" ve "Bunter Tipi Çakıltaşları" ile kaplı olup nispeten yumuşak niteliklidir. Bu arazi üzerinden "Tame Çayı", "Rea Çayı" ve "Cole Çayı" ve bunlara katılan dereler geçmektedir.[5] Bu kırığın kuzeyinde ve batısında yakınındaki şehir merkezi arazisinden 45–180 m. daha yüksek rakımı olan daha sert "keuper Kumtaşı"" ile kaplı bir tepe sırtı vardır.[6] Birmingham şehrinin altında bulunan ana taban kayaları Permiyen ve Trias Devri jeolojik zaman diliminde araziye yayılmışlardır.

İklim değiştir

Birmingham'da, Britanya adasının çoğunluğunda olduğu gibi ılıman okyanusal iklim bulunmaktadır. Ortalama maksimum sıcaklık yaz için Temmuz'da yaklaşık 21.3 °C ve kış için Ocak'ta yaklaşık 6.7 °C. olmaktadır.[7]

1971-2000 döneminden gözlemlenen en yüksek ısıların ortalaması 28.8 °C olmuştur.[8] Tipik olarak en soğuk gece ısı -9.0 °C olarak gözlemlenmiştir.[9] Ortalama olarak her yıl isi 11.2 gün 25.1 °C'yi aşmıştır ve ortalama 51.6 gece hava ısısı donma derecesi göstermiştir.[10] Bu dönemde gözlemlenen en yüksek ısı derecesi 8 Ağustos 1990'da 34.9 °C olarak kaydedilmiştir.[11]

Diğer büyük metropoliten şehirler gibi Birmingham kenti de yerel iklime kentsel ısı adası etkisi yapmaktadır. 14 Ocak 2077'de Birmingham'da gözlemlenen en düşük ısı olayi sırasında, şehir dışında konumlu olan Birmingham Havaalanı gözlem evindeki ısı kaydı -20.8 °C iken, Birmingham şehir merkezi yakınındaki Edgebaston semtindeki meteoroloji gözlem evinde ısı kaydı -12.9 °C olmuştu.[12]

Birmingham Birleşik Krallık'ta bulunan diğer büyük şehirsel bölgelere kıyasla, konum mevkinin nispeten denizden daha uzak kara içinde bulunduğu ve nispeten yüksekçe rakımlı olduğu için, daha fazla kar yağışı almaktadır.[12] 1961-1990 dönemindeki meteorolojik gözlemlere göre Birmingham Havaalanı ortalama 13.0 gün kar yağışı altında kalmıştır; buna kıyasla İngiltere'nin en büyük havaalanı olan Londra Heathrow Havalanı'nda yıllık karlı gün ortalaması 5.33 gündür.[13] Birmingham platosuna kar fırtınalarının hemen çoğunluğu kuzeybatıdan gelen hava akımlarıyle Cheshire Ovası'ndan gelmektedir; ama bazen de bu kar fırtınaları kuzeydoğudan hava akımları ile Kuzey Denizi sahillerinden de gelmektedir.[12]

Birmingham'da olağanüstü iklim ve hava şartları ile gayet nadir karşılaşılmıştır. Fakat tarihte gayet nadir olarak şehirde ve yakınlarında hortum olayı ortaya çıktığı belgelenmiştir. Şehirde gözlemlenen hortum olayına en son örnek Temmuz 2005'te şehrin güneyinde ortaya çıkan ve oraya yakın mevkilerde geçtiği güzergâh boyunca ikametgâhlara ve iş yerlerine büyük maddi zarar veren hortum olayıdır.[14]

Şu tablo Birmingham şehri (Elmdon gözlemevi) için en yüksek ve en düşük ısı ve yağış gözlemlerini vermektedir:


  Birmingham iklimi  
Aylar Oca Şub Mar Nis May Haz Tem Ağu Eyl Eki Kas Ara Yıl
En yüksek sıcaklık (°C) 15,0 18,1 23,7 25,5 26,7 31,6 35,0 34,9 28,4 28,0 18,1 15,7 35,0
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) 6,6 7,0 9,7 12,1 15,8 18,6 21,4 21,0 17,8 13,7 9,5 7,3 13,4
Ortalama sıcaklık (°C) 3,9 4,0 6,1 7,8 11,0 13,9 16,5 16,1 13,5 10,0 6,5 4,7 9,5
Ortalama en düşük sıcaklık (°C) 1,1 0,9 2,4 3,5 6,2 9,2 11,5 11,2 9,1 6,3 3,4 2,0 5,5
En düşük sıcaklık (°C) −20,8 −13,6 −11,6 −6,6 −3,8 −0,8 1,2 2,2 −1,8 −6,8 −8,6 −18,5 −20,8
Ortalama yağış (mm) 64,2 48,4 49,8 44,3 50,3 59,9 46,4 60,2 56,0 54,8 58,9 67,0 662,7
Kaynak: KNMI (1971-2000)[15]


Doğa ve çevre değiştir

Nüfus değiştir

Birmingham Birleşik Krallık en büyük nüfuslu kentleri listesinde bulunmaktadır ve Londra kentinden sonra 2012 tahminlerine göre 1,085,400 kişi nüfusu ile Birleşik Krallık'ta ikinci sırayı almaktadır.[16]

Birmingham şehrinin nüfusunun 1651-2011 arasında tarihsel büyümesi Birleşik Krallık 10 yıllık nüfus sayımları verilerine şu grafikte açıkça görülmektedir:[17]

 
Birmingham şehri nüfusunun 1651-2011 arasında tarihsel büyümesi

Birmingham şehrinin nüfusu 2001 ile 2011 ulusal nüfus sayımları arasında 88,400 kişilik bir nüfus artışı göstermiş ve bu nüfus artışı Britanya yerel idare birimleri arasında en yüksek gözlemlenen nüfus artışı olmuştur.[18]

Birmingham şehrinin nüfus yoğunluğu (2011 Nüfus Sayımı itibarıyla) 4,102 kişi/km2 olup bu İngiltere ülkesinin tümü için nüfus yoğunluğu olan 377.2 kişi/km2'nin çok üstündedir.

2011 verileri ile yapılan on yıllık projeksiyonlara göre Birmingham şehrinin nüfusu 2021'de %8.0 artışla 1,160,100 kişi olacağı tahmin edilmektedir. Bu 2001-2011 döneminde gerçekleşen %9.1 büyüme haddinin altındadır.[19]

Birmingham Metropoliten bölgesi gelince değişik standart bazlar bulunmaktadır. "Batı Midlands Nüfus Toplanma Bölgesi (Conurbation)" Birleşik Krallık metropoliten bölgeleri arasında (2011 nüfus tahmini itibarıyla) nüfus büyüklüğü bakımdan ikinci sırayı almaktadır ve bu nüfus 2,441,00 kişidir. Diğer bir baz "Batı Midlands Kontluğu" sınırları içinde nüfus olup (2012 tahminine göre) bu nüfus 2,762,700 kişidir. Üçüncü bir standart baz olarak Eurastat "Büyük Şehirsel Bölge (LUZ)" alınabilir ve bu hemen hemen yerel idare birimlerinden oluşan bir şehir-bölgesi için nüfus tahminini vermektedir. Eurostat'a göre Birmingham LUZ nüfusu 2004 itibarıyla 2,357,100 kişidir. Birmingham LUZ'u Birmingham Şehri Konseyi arazisi yanında Dudley, Sandwell, Solihull ve Walsall Metropoliten Borough konseyleri arazilerini ve Lichfield, Tamworth, Staffordshire, North Warwickshire ve Bromsgrove "District Borouhgh" Konsey arazilerini ihtiva etmektedir.

Birmingham halkı çeşitli etnik gruplardan oluşur:

Birmingham'da yaşayan nüfusun etnik dağılımı, 2011
Beyaz
  
%57.9
Asya asıllı
  
%26.6
Afro-Karaipli asıllı
  
%8.9
Karışık
  
%4.4
Diğer
  
%1.2
Arap
  
%1.0

2011 Nüfus Sayımına göre çoğunluk %57.9 ile beyaz ırktandır. Bunu %26.6 ile uzakdoğulu Asya asıllılar. %8.9'lük Afro-Karaipli asıllılar ve %4.4 karışık asıllı nüfus izler. İlkokul öğrencilerinin %57'sı ve ikinci derecedeki okul öğrencilerinin %52'sı Beyaz Britanyalı olmayan aileler asıllıdır.[20]

Birmingham şehrinde yaşayanlardan 238,313 kişi Britanya dışında doğmuşlardır ve bunlardan 193,682 kişisi Britanya'da 10 yıldan daha az yıl yaşamışlardır. 2001'den itibaren Birmingham'da yaşayan doğumları yabancı ülke olanların asıllarına göre yapılan sınıflandırmada ismi verilen yabancı ülkeler arasına yeniden İran, Zimbabve, Filipinler ve Nijerya katılmışlardır. Şehir yerel seçim semtlerinin hemen hepsiondne uzun zaman bu semtte yaşamış yabancı ülke doğumluları yeni göçenleden daha fazladır ama bun istisna Edgbaston, Ladywood, Nechells ve Selly Oak yerel seçim semtleri bulunmaktadır.

Birmingham'da yaşayan hanehalklarının %25.9'u yaşadıkları ikametgâhlarına tümden sahiptirler; %29.3'u ise ikametgâhlarına uzun vadeli ev borcu "mortgage" ile sahiptirler. Bu veriler İngiltere ülkesinin tümü için ortalama verilerin altındadır.[21]

Şehir 150 ila 300 metrelik bir rakımda kuruludur.

Ekonomi değiştir

Yıllar geçtikçe 20. yüzyıl içinde Birmingham'ın özel ekonomik niteliği gerilemiş ve sonunda kaybolmuştur. Günümüzde şehrin ekonomisinde en önemli iktisadi sektör hizmet sektörüdür.[22] Günümüzde şehir büyük bir uluslararası ticaret merkezi hâline gelmiştir. Birmingham "Globalleşme ve Dünya Şehirleri Araştırma Ağı" tarafından bir "Beta Dünya Şehri" olarak sınıflandırılmıştır.[23] Şehir Britanya'da önemli bir ulaşım, perakende alışveriş, toplantı, konferans ve özel etkinlik merkezidir. Şehrin metropoliten ekonomisinin yıllık bölgesel "Gayrisafi Bölgesel Hasıla" değeri (2012 tahminine göre) $114.3 milyarı aşmaktadır.

Yüksek eğitim değiştir

Ev sahipliği yaptığı beş üniversite ile Birmingham Birleşik Krallık'ta Londra'dan sonra en büyük yüksek eğitim merkezidir.[24] Şehirdeki üniversiteler Birmingham Üniversitesi, Birmingham City FC Üniversitesi, Aston Üniversitesi, University College Birmingham ve Newman Üniversitesi'dir.

Kültür değiştir

Birmingham şehrinde bulunan birçok önemli kültürel kurum uluslararası ünle tanınmaktadırlar. Bunların başında City of Birmingham Senfoni Orkestrası, Birmingham Kraliyet Balesi, Birmingham Repertuvar Tiyatrosu, Birmingham Kütüphanesi ve Barner Güzel Sanatlar Enstitüsü gelmektedir. Şehirde kökleri yerel ve yörel halka inmiş, ama ulusal etkileri olan güzel sanatlar, popüler müzik, edebiyat eserleri üretenler ve onlarla gayet yakından ilgilenen ve onları destekleyen bir sanatsever kitlesi bulunmaktadır.

Birleşik Krallık'ta en çok turist çeken dördüncü şehirdir.[25] 1998 yılında G8 zirvesine ev sahipliği de yapmıştır.

Kentte konuşulan İngilizce standart İngilizceden farklı ses ve sözcük dağarcığı özellikleri gösterir.

Kardeş şehirler değiştir

[26]

Resimler değiştir

Lickey Tepeleri'nden Birmingham Panaroması

Kaynakça değiştir

  1. ^ Jacobs, Jane (1969). The economy of cities (İngilizce). New York: Random House. OCLC 5585. 
  2. ^ Briggs, Asa (1965). Victorian Cities. Harmondsworth: Penguin Books. ss. 185; 187-189. ISBN 0-14-013582-0. ; Jenkins, Roy (2004). Twelve cities: a personal memoir (İngilizce). Londra: Pan Macmillan. ISBN 0-330-49333-7. Erişim tarihi: 2 Ekim 2011. 
  3. ^ "British urban pattern: population data" (PDF). ESPON project 1.4.3 Study on Urban Functions (İngilizce). European Union - European Spatial Plannıng Observation Network. Mart 2007. ss. 119-120. 29 Mart 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2015. 
  4. ^ Hooke, Della (2005). "Mercia: Landscape and Environment". Brown, Michelle P.; Farr, Carol Ann (Ed.). Mercia: an Anglo-Saxon kingdom in Europe (İngilizce). Continuum. s. 167. ISBN 0-8264-7765-8. 
  5. ^ Skipp, Victor (1987). The History of Greater Birmingham - down to 1830 (İngilizce). Yardley, Birmingham: V. H. T. Skipp. s. 15. ISBN 0-9506998-0-2. 
  6. ^ "The Growth of the City, A History of the County of Warwick: Volume 7: The City of Birmingham" (İngilizce). British History Online. 1964. s. 4-25. 20 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2015. 
  7. ^ "71-00 Jan mean" (İngilizce). KNMI. 1 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2015. 
  8. ^ "average warmest day" (İngilizce). KNMİ. 8 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2015. 
  9. ^ "average coldest night". KNMI. 22 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2015. 
  10. ^ "71-00 Frost incidencey" (İngilizce). KNMİ. 3 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2015. 
  11. ^ "Ağustos 1990" (İngilizce). KNMİ. 1 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2015. 
  12. ^ a b c Dennis Wheeler; Julian Mayes (1997). Regional Climates of the British İşles (İngilizce). Routledge. ISBN 0-415-13930-9. 
  13. ^ "Snow mean" (İngilizce). KNMI. 7 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2015. 
  14. ^ "Birmingham Tornado 2005" (İngilizce). Birmingham City Council. Erişim tarihi: 4 Şubat 2021. 
  15. ^ "Indices Data - Birmingham Airport Station 2121". KNMI. Erişim tarihi: 15 Mart 2019. 
  16. ^ "Yerel İdare profili - Birmingham". NOMIS - Official Labour Market Statistics. Ulusal İstatistikler Ofisi (ONS). 2013. 3 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2013. 
  17. ^ "A Vision of Britain through time, Population Statistics, University of Portsmouth, Birmingham District through time: Total Population". 10 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2013. 
  18. ^ "2011 Census: Population and household estimates fact file, unrounded estimates, local authorities in England and Wales (Excel sheet 708Kb)" (xls). Office for National Statistics. 24 Eylül 2012. 15 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2014. 
  19. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2015. 
  20. ^ Graeme Paton (1 Ekim 2007). "Öne fıfth of children from ethnic minörities". The Daily Telegraph. Birleşik Krallık. 17 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2008. 
  21. ^ ""Millî İstatistik Ofizi (ONS) Semt-Köyler İstatistiklari"". 6 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2015. 
  22. ^ "Employee jobs (2012)". Nomis - official labour market statistics. Office for National Statistics. 19 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2014. 
  23. ^ "GaWC 2010'a Göre Dünya". Globalization and World Cities Research Network. 19 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2011. 
  24. ^ "Table 0 - All students by institution, mode of study, level of study and domicile 2008/09". Higher education Statistics Agency. 21 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2011. ; Aldred, Tom (2009). "University Challenge: Growing the Knowledge Economy in Birmingham" (PDF) (İngilizce). Londra: Centre for Cities. s. 12. 11 Kasım 2013 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2013. 
  25. ^ "Britain's most visited cities". The Telegraph. 14 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2017. 
  26. ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2022. 

Dış bağlantılar değiştir