Bir Bisikletlinin Ölümü
Bir Bisikletlinin Ölümü[1] 1955 İspanya - İtalya ortak yapımı dramatik filmdir. Özgün adı Muerte de un Ciclista olan film uluslararası festivallerde Death of a Cyclist adıyla gösterime sunulmuştur. Çevrildikten üç yıl sonra ABD'de gösterim şansı bulan film, bu ülke sinemalarında "Age of Infidelity" (İhanet Çağı) adıyla gösterilmiştir.
| Muerte de un ciclista | |
 "Bir Bisikletlinin Ölümü" (Muerte de un ciclista) filminin Arjantin'de basılmış İspanyolca sinema afişi | |
| Yönetmen | Juan Antonio Bardem |
|---|---|
| Yapımcı | Georges de Beauregard Manuel J. Goyanes |
| Senarist | Juan Antonio Bardem Luis Fernando de Igoa (Hikâye) |
| Oyuncular | Lucia Bosé Alberto Closas Bruna Corrà Carlos Casaravilla |
| Müzik | Isidro B. Maiztegui |
| Görüntü yönetmeni | Alfredo Fraile |
| Kurgu | Margarita de Ochoa |
| Dağıtıcı | Suevia Films Janus Films (ABD) The Criterion Collection (DVD) |
| Cinsi | Sinema filmi |
| Türü | Psikolojik dram, suç |
| Renk | Siyah-beyaz |
| Yapım yılı | 1955 |
| Çıkış tarih(ler)i | 9 Mayıs 1955, Cannes Film Festivali, Fransa 18 Ağustos 1958, New York |
| Süre | 88 dakika |
| Ülke |  İspanya İtalya ortak yapımı |
| Dil | İspanyolca |
| Diğer adları | Bir Bisikletlinin Ölümü (Türkiye) Death of a Cyclist (Uluslararası) Age of Infidelity (ABD) Mort d'un cycliste (Fransa) Gli egoisti (İtalya) Muerte de un ciclista (İspanya) Der Tod eines Radfahrers (Doğu Almanya) |
Senaryosunu Luis Fernando de Igoa'nın bir kısa hikâyesinden Juan Antonio Bardem'in yazıp yönettiği filmin başlıca rollerinde Lucia Bosé, Alberto Closas, Bruna Corrà, Carlos Casaravilla ve Otello Toso oynamışlardır. Filmin olağanüstü güzellikteki siyah beyaz görüntülerini Alfredo Fraile çekmiştir. Cannes ve Berlin Film festivallerinde jüri üyeliği de yapmış olan yönetmen Juan Antonio Bardem, tanınmış aktör Javier Bardem'in amcasıdır. Ömrü boyunca Komünist Partisi'nin bir üyesi olarak kalmış olan Juan Antonio Bardem (1922 - 2002), İspanyol sinemasının uluslararası alanda tanınmasında öncü bir rol oynamıştır.[2]
Otomobille ıssız bir taşra yolunda seyrederken bir bisikletliye çarpan üst sınıftan bir çiftin, yasak ilişkilerinin ortaya çıkabileceğinden çekinerek yaralı adama yardım etmeden oradan uzaklaşıp onu ölüme terk etmeleri ve bunu takip eden günlerde bir yandan pişmanlık duyguları ile kıvranırken, diğer yandan da bir tanıdıklarının şantajları ile hayatlarının altüst olması anlatılmaktadır.
Sosyetedeki gönül ilişkilerini ele alışı açısından Bardem'in bu filmi Jean Renoir'ın Oyunun Kuralı (La Règle du Jeu) filminin İspanyol versiyonu gibi durmaktadır.[2] Aynı zamanda İspanya'da fakirlerle zenginlerin yaşam tarzları arasındaki büyük uçuruma da dikkati çeken ve büyük ölçüde İtalyan Yeni Gerçekçiliği' nden etkilenmiş olan "Bir Bisikletlinin Ölümü" filminin çekimleri, baskıcı Franco rejimi sırasında büyük güçlüklerle gerçekleştirilmiştir. Örneğin rejimin sansür kurulu, zina yapan bir kadının filmin sonunda mutlaka cezasını bulması ve trajik bir şekilde ölmesi gerektiğinde ısrar ediyordu.[3]
9 Mayıs 1955'te filmin ilk gösteriminin yapıldığı Cannes Film Festivali'nde Juan Antonio Bardem'e "Uluslararası Film Eleştirmenleri Ödülü" (FIPRESCI) verildi. Yönetmen Bardem bu ödülünü almaya Fransa'ya gidemedi, çünkü o sırada politik nedenlerle Franco tarafından hapse attırılmıştı.[3]
Konusu değiştir
Kasvetli bir kış gününde, hava kararmak üzereyken ücra ve bomboş bir taşra yolunda seyreden lüks bir otomobil, yoluna çıkan bir bisikletliye çarpar. Duran otomobilden çıkan adam ve kadın çarptıkları bisikletlinin yanına koşarlar. Adam kadına bisiklet sürücüsünün halâ yaşadığını söyler, ancak kadın ısrarla oradan uzaklaşmak ister. Yaralı kazazedeyi olay yerinde bırakan çift arabalarına binerek hızla yollarına devam ederler. Hava karardığında şehre varan çiftin birbiriyle evli olmadıkları ve bir kaçamaktan geldikleri anlaşılır. Yasak ilişkilerinin ortaya çıkabileceğinden korktukları için yaralı adama yardım etmemişlerdir.
Kadın, Maria José de Castro (Lucia Bosé) zengin ve hatırlı bir iş adamı olan Miguel de Castro (Otello Toso)'nun karısıdır. Sevgilisi Juan (Alberto Closas) ise akademide matematik dersleri veren bir öğretim üyesidir. Aynı zamanda Miguel'in uzaktan akrabası da olan Juan, akademideki görevini de onun sayesinde almıştır. Maria ve Juan çocukluklarından beri birlikte büyümüş oldukları için Maria'nın kocası Miguel onların birbirlerine olan yakın davranışlarından kuşku duymaz.
Ertesi gün gazetelerden, çarptıkları adamın ölmüş olduğunu öğrenirler. Vicdanen rahatsız olan Juan akademideki işlerini aksatmaya başlar. Kendisini gazeteci gibi göstererek ölen adamın yaşadığı mahalleye gider, geride kalan ailesinin ne kadar perişan olduğunu görünce daha da üzülür ve onlara gizlice para yardımı yapmayı planlarlar. Dertleri bu kadarla da kalmaz, Rafa (Carlos Casaravilla) adındaki dalavereci bir sanat eleştirmeni onları arabanın içinde birlikteyken görmüştür. Başkalarının işine burnunu sokmaktan özel bir haz duyan bu sosyete asalağı, Maria'ya şantaj yapmaya başlar. Ancak Maria, Rafa'nın imalı ve dolambaçlı konuşmalarından, sadece aldatma olayından mı haberdar olduğu, yoksa aynı zamanda bisikletli adamın ölümüne de sebep olduklarını bilip bilmediğinden pek emin olamaz.
İçini büyük bir vicdan azabının kemirdiği Juan, derste Matilde (Bruna Corrà) ismindeki bir kız öğrenciyi haksız yere rencide edince öğrenciler arasında bir infial başgösterir. Ayaklanmaya dönüşen protesto gösterilerini haklı bulan Juan istifa mektubunu okul idaresine iletmesi için, önceleri kendisine kızan ama sonra onu anlayıp affeden Matilde'ye teslim eder. Sonra da sevgilisi María'yı da arayarak birlikte polise teslim olmayı teklif eder.
Miguel'in ise Rafa'nın dedikodularına pek kulak asmadığı anlaşılmaktadır, yine de karısıyla birlikte yurt dışında uzun bir seyahate çıkmaya hazırlanır. Karısına kararını vermesi için birkaç saatlik bir süre tanır. Rahat hayatından vazgeçemeyeceğini anlayan ve polise gitme fikrinden de pek hoşlanmayan María, tekrar kaza yerine birlikte gittikleri Juan'ın üzerine arabayı sürerek onu öldürür. Hava kararmıştır ve kocasına söz verdiği saatte yetişmek için arabayı son sürat kullanırken garip bir tesadüfle yoluna çıkan bir başka bisikletliye çarpmamak için direksiyonu kırar ve köprüden aşağıya uçarak o da ölür.
Oyuncu kadrosu değiştir
| Aktör/Aktris | Rolü |
|---|---|
| Lucia Bosé | María José de Castro |
| Alberto Closas | Juan Fernandez Soler |
| Bruna Corrà | Matilde Luque Carvajal |
| Carlos Casaravilla | Rafael "Rafa" Sandoval |
| Otello Toso | Miguel Castro |
| Alicia Romay | |
| Julia Delgado Caro | Doña Maria |
| Matilde Muñoz Sampedro | Ölen bisikletlinin komşusu |
| Mercedes Albert | |
| José Sepúlveda | |
| José Prada | |
| Fernando Sancho | Trafik polisi |
| Manuel Alexandre | Kazaya yol açan diğer bisikletli |
| Jacinto San Emeterio | |
| Manuel Arbó |
Filmin DVD'si değiştir
ABD'de The Criterion Collection firması, 22 Nisan 2008 tarihinde filmin restorasyondan geçirilmiş bir kopyasını yüksek dijital transfer yoluyla DVD'ye aktararak 427 sırt numarasıyla piyasaya verdi. DVD'de filmin yanı sıra yönetmen Juan Antonio Bardem'in yaşamı ve sanatıyla ilgili 40 dakikalık bir belgesel olan Calle Bardem (2005) de yer almaktadır.[4][5]
Kaynakça değiştir
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2009.
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 17 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2009.
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 6 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2009.