Betobetosan (べとべとさん) Japon yōkailerinin bir türüdür ve söylentiye göre geceleri yolda yürüyen insanları takip eder. Uda-gun, Nara vilayetinde, geceleri karanlık bir yolda[1] veya Shizuoka vilayetinde, küçük bir dağdan aşağı inerseniz onunla karşılaşacağınız söylenir.[2]

Genel bakış değiştir

Yalnızca ayak seslerini duymanın insanlara zarar vermediği söylenir[3], ancak ayak seslerini ürkütücü bulursanız yolun bir tarafında durup, "Betobetosan, önden buyurun[1] " (Nara vilayeti) "Devam edin[2] " (Shizuoka vilayeti) "Lütfen devam edin " (Aynı vilayet) gibi şeyler söylerseniz, sizi takip edenlerden kurtulmuş olursunuz. Ünlü bir manga serisi olan “Gegege no Kitaro”nun yaratıcısı mangaka Shigeru Mizuki yōkai benzeri bir varlıkla karşılaştığını söylüyor.[4] Mizuki'nin memleketi Batı Japonya’da, JR Batı Demiryolunun sınır hattında yer alan olan Yoneko Havaalanı İstasyonu, "Betobetosan İstasyonu” olarak adlandırılmıştır.

Sanat Eserlerinde Görülen Betobetosan değiştir

Tottori Eyaleti, Sakai şehrinde Mizuki Shigeru Yolu üzerine yapılan, ağzına bozuk para atılmış bronz "Betobetosan" heykeli. Betobetosan aslında yalnızca sesten ibaret olup bedeni görünmezdir. Shigeru Mizuki'nin "Gegege no Kitaro", "Nonnonba Ato Ore" ve "Comic Showashi" adlı mangalarında yer alır. Bu eserlerde Betobetosan’ın yuvarlak başından çıkan bacakları ve gülümsüyormuş gibi duran sevimli bir ağzı vardır. Mizuki, bu şekilde resmettiği figürü geleneğe göre hayal etmiş olmakla birlikte, aslen bir manga karakteri olarak değil; Resimli Yōkai Derlemesi (Yōkai Gashū) için çizmiş ve tanımlamıştır. Bu figür ayrıca televizyon dizisi "Kitaro" animesinin 6. sezonu, canlı aksiyon serisi "Kitaro" nun ilkinde ve yine bir TV dizisi olan "Gegege no Nyobo"da yer almıştır. Mizuki'nin kendisinin de çocukken bir "Betobetosan" deneyimi yaşamış olması; korkup arkasına bakamadığını söylemesi, ona yōkailer hakkında çeşitli şeyler öğreten "Nonnon Teyze" (Gerçek adı: Fusa Kageyama 本名・景山ふさ ) tarafından anlatılanların gerçek hayatta karşısına çıkması üzerine bunlarla nasıl başa çıktığı gibi konular, yazdığı yōkai sözlüğünde ve mangalarında anlatılmaktadır. Mizuki'nin şahsi tecrübeleri ve Nonnon Teyze'den duyduklarının tasvir ve mangalarındaki stili şekillendirdiği söylenir. Betobetosan, kaybolurken yaptığı hareketlerin ve görünüşünün insanlar tarafından sevimli bulunması nedeniyle en popüler yōkailerden biri olmuştur.

Tottori vilayeti, Sakai şehrindeki Mizuki Shigeru Yolu'nda aynı tasarıma sahip bronz bir heykel bulunmaktadır ve bazı kadınlar bu heykele "sevimli" diyerek seslenirken bazı turistlerin de tapınak ziyareti yapıyormuşçasına ağzına bozuk para koydukları görülmektedir.[5] Aynı şehrin Turizm Derneği tarafından 2007’de düzenlenen "Yōkai Popülerlik Yarışması"nın 1.'sinde 9. sırada,[6] 2009’da gerçekleşen 2. yarışmada ise 7. sırada yer almıştır.[7]

Showa döneminde olduğu gibi Heisei döneminden sonra da, “insanlar vs. yōkailer” gibi bir temadan ziyade, insanlar ile yōkailerin bir arada varoluşu temalı birçok eser ortaya çıkmıştır. Örneğin, 2004'te yayınlanan bir bilimkurgu romanı ve anime olan "Petopetosan" daki güzel kız karakter "Petoko" Betobetosan'ın soyundan gelmektedir. Yōkai benzeri acayip görünen varlıkların, bazen "Moe" nin hedefi olabilecek karakterlere örnek teşkil ettikleri de görülür.[8]

Benzer Hikayeler değiştir

Fukui vilayeti Sakaigun’da (Günümüzde Sakai ilçesi) anlatılan "Bishagatsuki" hikâyelerinde, kış geceleri karanlık bir yolda yürüyen insanların; arkalarında görünmeyen varlıkların yürüme sesine benzer sesler duydukları aktarılır[1] ve bunun  Betobetosan’a benzeyen bir canavar olduğu söylenir.[9]

Son yıllarda adını sık duyduğumuz "Teketeke" ise, ayak sesinden ibaret bir yōkai olsa da tamamen bir korku unsuru olarak kullanılan bir varlıktır.  

Dipnotlar değiştir

  1. ^ a b c 大藤他 1955, ss. 1303-1390
  2. ^ a b 千葉 1995
  3. ^ 多田 1990
  4. ^ 水木しげる (1994). 図説 日本妖怪大全. 講談社+α文庫. 講談社. s. 425. ISBN 978-4-06-256049-8. 
  5. ^ "ロードの"人気もん"は誰? 妖怪ブロンズ像 撮影ランキング". furusato.sanin.jp/. 中海・宍道湖・大山圏域観光連携事業推進協議会. 1 Nisan 2008. 5 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2010. 
  6. ^ "第1回妖怪人気投票 ベスト10結果発表". さかなと鬼太郎のまち 境港市観光ガイド. 境港市観光協会. 2007. 13 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2010. 
  7. ^ "第2回 妖怪人気投票結果発表!!". さかなと鬼太郎のまち 境港市観光ガイド. 2009. 11 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2014. 
  8. ^ 京極夏彦他 (2009). 兵庫県立歴史博物館京都国際マンガミュージアム編 (Ed.). 図説 妖怪画の系譜. ふくろうの本. 河出書房新社. ss. 134-137. ISBN 978-4-309-76125-1. 
  9. ^ 茂木徳郎 (1987). "妖怪変化". 渡辺波光・岩間初郎編 (Ed.). 宮城県史. 21. ぎょうせい. s. 444. NCID BN01968323. 

Dış bağlantılar değiştir