Balmumcu

Beşiktaş, İstanbul, Türkiye'de mahalle

Balmumcu, İstanbul'un Beşiktaş ilçesinde bulunan bir mahalle, semt. Barbaros Bulvarı'nın doğusunda, Yıldız'la Zincirlikuyu kavşağı arasında yer alır. Konumu itibarıyla, ticari işletmelerin yoğun olduğu mahallenin özellikle 1990-1997 yılları arasında iş yerlerinin sayısının hızla artması nedeniyle, 7000 üzerindeki yerleşik nüfusu 3000'lere gerilemiştir.

Balmumcu
Barbaros Bulvarı, Balmumcu Kavşağı
Harita
Mahalle idari sınırları
ÜlkeTürkiye Türkiye
BölgeMarmara
İlİstanbul
İlçeBeşiktaş
Nüfus
 (2014)
 • Toplam3,399 [1]
Zaman dilimiUTC+03.00 (UDAS)
Posta kodu
34349
Alan kodu212
Plaka kodu34

Tarihi değiştir

Bugünkü Balmumcu Mahallesi'nin bulunduğu yerde II. Mahmut döneminde (hükümdarlığı 1808-1839) aynı adla anılan bir çiftlik bulunuyordu. Balmumcu Kasrı denilen köşk daha sonra Abdülaziz döneminde yapılmıştı.

1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'ndaki (93 Harbi) yenilginin yarattığı göç dalgasının İstanbul'daki etkisinin bir sonucu olarak bir göçmen mahallesi olarak oluşmaya başlamıştır. Onu 20. yy başında Balmumcu Çiftliği'nin bir bölümünün iskanâ açılmasıyla oluşan Balmumcu Mahallesi izlemiştir.

Beşiktaş'ın mesirelerinden olan çiftlik, meyve bahçeleri ve çavuşüzümü bağlarıyla ünlüydü. Reşat Ekrem Koçu'ya göre, çiftliğe Balmumcu Çiftliği adı verilmesinin nedeni, II. Mahmut döneminde sokak ve bahçelerin mumlarla aydınlatılmaya başlanmasından sonra, burada mum imalatı yapılmasıdır. II. Mahmut'un çok sevdiği ve biraz ilerisindeki Zincirlikuyu Kasrı'na her geldiğinde uğramadan edemediği Balmumcu Çiftliği'nin, hanedan mülklerinden olduğu, İkinci Meşrutiyet'ten sonra Hazine-i Hassa malları Maliye Hazinesi'ne devredilirken de makama bağlı olarak bırakılan "Emlâk-i hakaniye" denilen mülkler grubunda bulunduğu bilinmektedir. II. Abdülhamid zamanında Çiftlik Veliaht Mehmed Reşad Efendi'ye tahsis edilmişti.

II. Meşrutiyet'te V. Mehmed (Reşad) tahta çıktıktan sonra Balmumcu Çiftliği'ni halka mesire olarak açtırdı. I. Dünya Savaşı'na kadar süren dönemde, Balmumcu Çiftliği mesiresine gelen halka çiftliğin meyvelerinden tabla tabla ikram edildiği anlatılır.

1918 yılında Sultan Reşad'ın ölümünden sonra Balmumcu Çiftliği ve Kasrı Seniye Sultan'a verilmiştir. 1923'te köşkte savaşta şehit düşenlerin çocukları için açılan Balmumcu Darüleytamı 1928'de lağvedilmiştir. Daha sonra çiftlik arazisi ve içindeki binalar askeriyeye verilmiş, Balmumcu köşkü 3. Jandarma Tugay Komutanlığı olmuş, köşkün müştemilatına da Jandarma Er Okulu yerleşmiştir. 27 Mayıs 1960'taki askerî harekâttan sonra Balmumcu Kışlası bir süre gözaltı ve tutukevi olarak kullanılmıştır. Seniye Sultan Kasrı ise 20 Nisan 1975'te yanmıştır.

Bölgenin çehresinin tümden değişmeye başlaması, Barbaros Bulvarı'nın açılmasından sonraya, 1960'lara rastlar. Bu yıllardan sonra bölgede yoğun yapılaşma başlamıştır. Levazım mahallesi 1990'ların başına kadar Balmumcu'ya bağlıydı.

Kaynakça değiştir