Büyük Çin ya da Büyük Çin Bölgesi (Basitleştirilmiş Çince: 大中华地区; Geleneksel Çince: 大中華地區; pinyin: Dà Zhōnghuá Dìqū; İngilizce: Greater China); Çin anakarası, Hong Kong, Makao ve Tayvan'ı kolektif olarak kastetmek için kullanılan bir terimdir.[1] Terim birçok çeşitli bağlamda kullanılmaktadır ve politik anlam taşıması gerekmeden sırf ticari ya da kültürel faaliyetlere atfetmek için de kullanılır. Bu coğrafi alanların paylaştığı bağlantılar, ör. Çince televizyon programları, filmler ve müzik, "Büyük Çin"in kültürel boyutuyla bağdaşlaştırılır.[2][3] Terim ayrıca ticari/ekonomik kalkınmaya atıf olarak kullanılır, ör. "Büyük Çin Bölgesi'nde ekonomik entegrasyon."[4] Terimin kullanımı ayrıca tam olarak kastettiği coğrafi bölgelere göre değişim gösterebilir. "Büyük Çin" terimi, egemenliği kastetmemektedir, ancak yine siyasi çağrışımları önlemek için bunun yerine "Çince konuşan dünya" (Çince: 中文世界; pinyin: Zhōngwén shìjiè) terimi kullanılır.

Günümüz "Büyük Çin" kavramının kapsamına giren topraklar: Çin anakarası, Hong Kong, Makao ve Tayvan.

Tarih değiştir

 
1944 Amerikan yapımı The Battle of China propaganda filmindeki "Çin" haritası. O dönemde "Büyük Çin"'i oluşturan çeşitli bölgelerin arasında ayrım yaparak bölgeleri şu şekilde göstermektedir: "İç Çin" ('China proper'), Mançurya ('Manchuria'), "Moğolistan" ('Mongolia'; yani günümüz Moğolistan ülkesi, İç Moğolistan ve Tuva), günümüz Xinjiang ('Sinkiang') ve Tibet.

İngilizcede "Büyük Çin" ("Greater China") teriminin kullanımı, 1930'larda İç Çin'den ziyade tüm Çin İmparatorluğu topraklarını kastetmek için Amerikan akademisyen George Cressey tarafından kullanılmasına kadar dayanır.[5] 1940'larda Amerika Birleşik Devletleri hükûmet haritalarında "Büyük Çin"in siyasi terim olarak kullanımı, eski imparatorluğun parçası olup Çin Cumhuriyeti'nin talep ettiği toprakları ya da tamamen Çin sınırları içerisinde bulunmayan topografik özellikleri kapsadı.[5] 1970'lerin sonlarında "Büyük Çin" kavramı Çince kaynaklarda tekrar ortaya çıkmaya başladı; bunlar Çin anakarası ile Hong Kong arasında büyüyen ticari bağlar ve bunların Tayvan'a genişletilme olasılığı hakkında idi ve bunların belki ilk örneği 1979 yılında Tayvan'da yayımlanan Changqiao dergisinde ortaya çıktı.[5] Bölgelerin arasındaki büyüyen ekonomik bağlara ve bölgelerin siyasi açıdan yeniden birleşmesi olasılığının büyümesine atfetmek İngilizce terim, 1980'lerde tekrar kullanıma girdi.[5] "Büyük Çin", Avrupa Birliği ya da ASEAN gibi kurumsallaşmış bir varlık değil. Birbiriyle yakın bağları olan çeşitli pazarlara atfetmek için kullanılan bir genelleme ve herhangi bir siyasi varlığın bütün Büyük Çin bölgeleri üzerinde egemen olduğunu varsaymamaktadır.[6]

Ayrıca bakınız değiştir

Kaynakça değiştir

  1. ^ "Apple overtakes Lenovo in China sales". Financial Times. 18 Ağustos 2011. 11 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2011. 
  2. ^ MTV Channels In Southeast Asia and Greater China To Exclusively Air The Youth Inaugural Ball 22 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - MTV Asia
  3. ^ June 1, 2008, Universal Music Group realigns presence in Greater China[ölü/kırık bağlantı], Television Asia (Article archive at Newser)
  4. ^ "Pact row could harm Greater China economic integration: ANZ" (İngilizce). Focus Taiwan. 2 Nisan 2014. 3 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2017. Economic integration in the Greater China region 
  5. ^ a b c d Harding, Harry (Dec 1993). "The Concept of 'Greater China': Themes, Variations and Reservations". The China Quarterly, 136, Special Issue: Greater China. s. 660. 
  6. ^ Aretz, Tilman (2007). The greater China factbook. Taipei: Taiwan Elite Press. ISBN 978-986-7762-97-9. OCLC 264977502. 31 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2017.