Azerbaycan'daki Dünya Mirasları listesi

Azerbaycan'da üç tane UNESCO Dünya Mirası bulunmaktadır.^[1] İlk olarak 2000'de Şirvanşahlar Sarayı ve Kız Kulesi ile birlikte İçerişehir, son olarak da 2019'da Şeki Hanları Sarayı ile birlikte Şeki'nin tarihî merkezi listeye dâhil edildi. Listedeki tüm varlıklar kültürel alandır.

Bakü

Kobustan

Şeki

Azerbaycan'daki Dünya Mirasları: kültürel alanlar kırmızı ile gösterilmektedir.

1945'te kurulan Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü'nün (UNESCO) yasaları, bir yıl sonra 26 ülke tarafından kabul edildi. Azerbaycan, 1972'de imzalanan Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme'ye 1993'te taraf oldu.^[2]

Dünya MiraslarıDüzenle

Aşağıdaki tablo her bir Dünya Mirası hakkındaki bilgileri listeler:

Ad; Dünya Miras Komitesi tarafından listelendiği şekliyle

Yer; bulunduğu yer ve koordinatlar

Tarih; öneme sahip olduğu veya inşa edildiği zaman dilimi

UNESCO verileri; referans numarası, seçildiği yıl ve sağladığı kriterler

Açıklamalar; alan hakkında kısa açıklama

Renkler; kültürel alan, doğal alan, karma alan

Ad	Yer	Tarih	UNESCO verileri	Açıklamalar
Şirvanşahlar Sarayı ve Kız Kulesi ile Birlikte Surlarla Çevrili Bakü Şehri	Bakü !Bakü 40°21′58.9″K 49°50′07.0″D / 40.366361°K 49.835278°D / 40.366361; 49.835278	12. yüzyıl	0958 !958; 2000; iv	2003-2009 yılları arasında Tehlike altındaki Dünya Mirasları listesi'nde yer aldı.^[3]
Kobustan Kaya Sanatı Kültürel Peyzaj Alanı	Bakü !Bakü 40°07′30.8″K 49°22′30.2″D / 40.125222°K 49.375056°D / 40.125222; 49.375056	Üst Paleolitik	1076 !1076; 2007; iii
Şeki Hanları Sarayı ile Birlikte Şeki'nin Tarihî Merkezi	Şeki !Şeki 41°12′16.1″K 47°11′54.9″D / 41.204472°K 47.198583°D / 41.204472; 47.198583	18. yüzyıl	1549 !1549; 2019; ii, v	2001'de geçici listeye girmişti.^[4]

Geçici ListeDüzenle

Azerbaycan'ın Dünya Mirası Geçici Listesi'nde on tane varlığı bulunmaktadır. Bunlardan altısı kültürel, dördü doğal alandır. Liste en son 26 Ekim 2020'de güncellendi.^[5]

Ad	Yer	Tarih	UNESCO verileri	Açıklamalar
Ateşgah	Bakü !Bakü 40°24′55.7″K 50°00′31.0″D / 40.415472°K 50.008611°D / 40.415472; 50.008611	17. yüzyıl	1172 !1172; 1998; i, iii
Nahçıvan Türbeleri	Nahçıvan !Nahçıvan	12. yüzyıl	1173 !1173; 1998; i, iv	Dört ögesi vardır: 1) Gülüstan Türbesi, 2) Karabağlar Türbesi, 3) Mümine Hatun Türbesi, 4) İldenizliler Mimarlık Kompleksi
Binegedi Dördüncü Dönem Fauna ve Flora Mezarlığı	Bakü !Bakü 40°28′04.0″K 49°48′04.0″D / 40.467778°K 49.801111°D / 40.467778; 49.801111	Pliyosen Çağ	1175 !1175; 1998; viii, ix
Lökbatan Çamur Volkanı	Bakü !Bakü 40°18′16.1″K 49°42′29.2″D / 40.304472°K 49.708111°D / 40.304472; 49.708111	Pliyosen Çağ	1176 !1176; 1998; vii, viii, ix
Bakü Dağ Merhelesi	Bakü !Bakü 40°18′45.5″K 49°48′47.5″D / 40.312639°K 49.813194°D / 40.312639; 49.813194		1177 !1177; 1998; viii, ix
Hazar Kıyısındaki Savunma Yapıları	Bakü, Kah, Kuba, Siyezen, Şabran !Bakü, Kah, Kuba, Siyezen, Şabran	5.-20. yüzyıllar	1573 !1573; 2001; ?
Şuşa Tarihî ve Mimari Koruma Alanı	Şuşa !Şuşa 39°45′57.2″K 46°45′02.6″D / 39.765889°K 46.750722°D / 39.765889; 46.750722	18. yüzyıl	1574 !1574; 2001; i, iv, v, vi
Ordubad Tarihî ve Mimari Koruma Alanı	Ordubad !Ordubad 38°54′35.8″K 46°01′19.9″D / 38.909944°K 46.022194°D / 38.909944; 46.022194	17. yüzyıl	1575 !1575; 2001; i, iv, v
Kınalık	Kuba !Kuba 41°10′46″K 48°07′36″D / 41.17944°K 48.12667°D / 41.17944; 48.12667	Tunç Çağı	6480 !6480; 2020; iii, iv, v
Hirkan Ormanları	Astara, Lenkeran !Astara, Lenkeran 38°30′34.0″K 48°45′50.0″D / 38.509444°K 48.763889°D / 38.509444; 48.763889	2004	6490 !6490; 2020; ix, x	İlk olarak 1998'de geçici listeye girmişti.^[6]

KonumlarDüzenle

Azerbaycan'ın Dünya Mirası Geçici Listesi'ndeki varlıkları: kültürel alanlar kırmızı, doğal alanlar sarı ile gösterilmektedir. Varlıkların tam adları haritaya sığmadığı için kısa adları kullanıldı. Nahçıvan Türbeleri, Hazar Kıyısındaki Savunma Yapıları birden fazla varlığı kapsadığı için haritada gösterilemedi.

KaynakçaDüzenle

^ "Azerbaijan - UNESCO World Heritage Centre". UNESCO. 11 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2016.
^ "Application of the World Heritage Convention by the States Parties - Azerbaijan" (PDF). UNESCO. 25 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Haziran 2016.
^ "World Heritage Committee removes Baku from Danger List welcoming improvements in the ancient city's preservation". UNESCO. 25 Haziran 2009. 21 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2016.
^ "Sheki, the Khan's Palace" (İngilizce). UNESCO. 16 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2019.
^ "UNESCO World Heritage Centre - Tentative Lists". UNESCO. 27 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2020.
^ "Hyrkan State Reservation". UNESCO. 10 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.

Dış bağlantılarDüzenle

UNESCO - Azerbaycan 12 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

[1] "Azerbaijan - UNESCO World Heritage Centre". UNESCO. 11 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2016.

[2] "Application of the World Heritage Convention by the States Parties - Azerbaijan" (PDF). UNESCO. 25 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Haziran 2016.

[3] "World Heritage Committee removes Baku from Danger List welcoming improvements in the ancient city's preservation". UNESCO. 25 Haziran 2009. 21 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2016.

[4] "Sheki, the Khan's Palace" (İngilizce). UNESCO. 16 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2019.

[5] "UNESCO World Heritage Centre - Tentative Lists". UNESCO. 27 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2020.

[6] "Hyrkan State Reservation". UNESCO. 10 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]