Ayfer Feray
Ayfer Feray (27 Nisan 1931, İzmir - 14 Temmuz 1994, Bodrum), Türk tiyatro ve sinema oyuncusu.[1]
Ayfer Feray | |
|---|---|
 | |
| Doğum | Ayfer Adsay 27 Nisan 1931 İzmir, Türkiye |
| Ölüm | 14 Temmuz 1994 (63 yaşında) Bodrum, Muğla, Türkiye |
| Defin yeri | Türbe Mezarlığı |
| Milliyet | Türk |
| Meslek | Oyuncu |
| Etkin yıllar | 1951-1984 |
| Evlilik | Samim Tara |
| Çocuk(lar) | (2) Ali Tara |
Hayatı
değiştir1931 yılında İzmir'de dünyaya geldi. Yetmişin üzerinde filmde oynamış ve kendi adını taşıyan bir tiyatro kurmuştur. Bornova'da bulunan Ayfer Feray Açıkhava Tiyatrosuna adı verilmiştir. Özellikle sinemadaki yardımcı rolleriyle tanınır. Bu rollerin en bilinenlerinden biri, Vesikalı Yarim'de oynadığı Müjgan'dır.
Sinema filmlerinin yanı sıra, tiyatroya da yoğun emek verdi. Şahane Züğürtler, Yedi Kocalı Hürmüz gibi oyunlarda oynadı. Bir süre Dormen Tiyatrosu kadrosunda yer aldı, daha sonra buradan ayrıldı. Ayfer Feray - Nisa Serezli Topluluğu ve Çevre Tiyatrosunun kurucularından biri oldu. Bu topluluk da daha sonra dağıldı ve oyuncu, Ayfer Feray Tiyatrosunu kurdu.[2] Tiyatronun oyuncuları arasında Osman Alyanak, Ferhan Şensoy, Şevket Altuğ, Kemal Sunal, Hadi Çaman ve Ahmet Gülhan gibi önemli isimler yer aldı.
1952 yılında Yönetmen Metin Erksan'ın ilk çektiği film olan Karanlık Dünya (Aşık Veysel'in Hayatı) adını verdiği senaryosunu Bedri Rahmi Eyüboğlu'nun yazdığı film çekimine başlanır. Tam bitmek üzereyken, filmin oyuncu kadrosundan Ayfer Feray, Aclan Sayılgan ve Kemal Bekir'in'de aralarında bulunduğu bir grup Komünist tevkifatından gözaltına alınarak tutuklanırlar.[3]
1966 yılında Çingene filmi çekimleri sırasında bir set kazası sonucu elleri ve yüzünün bir kısmı yandı. Feray, Londra'da bir klinikte tedavi gördü.
Kendisi gibi oyuncu olan Günfer Feray'ın ablasıdır. Bir dönem adı Metin Oktay ile çıkan Feray, gazeteci Samim Tara'yla dünya evine girdi. Bu evlilikten, ünlü bir reklam yönetmeni oğlu Ali Tara (1949-2004) ve Süeda Tara adlı bir kızı dünyaya geldi.
63 yaşında, Bodrum'da öldü. Mezarı da Muğla ilinin Bodrum ilçesindedir. İzmir'de, Bornova Büyükpark'ın içinde bulunan açıkhava tiyatrosuna, oyuncunun anısına, "Ayfer Feray Açıkhava Tiyatrosu" adı verildi.
Feray, kendisine özgü güçlü oyunculuğuyla seyircilerin zihninde yer etti. Oynadığı yetmişi aşkın filmde, Türk sinemasının güçlü ve önemli kadın karakterlerini canlandırdı. Murathan Mungan, oyuncunun Türk sinemasındaki yerini ve değerinin yeterince bilinmemiş olmasını bir söyleşisinde, "Fransız olsaydı şimdiye ikondu." sözleriyle vurguladı.[4]
Filmografisi
değiştir- 1951: O Adam Kim
- 1952: Bergama Sevdalıları
- 1952: Çakırcalı Mehmet Efe
- 1952: Efelerin Efesi
- 1952: Karanlık Dünya / Aşık Veysel'ın Hayatı
- 1952: Son Gece
- 1953: Bu Kadın Benimdir (Zavallı Necdet)
- 1953: Drakula İstanbul'da
- 1953: Vahşi İntikam
- 1955: Her Yerde Tehlike
- 1956: Sönen Yıldız
- 1959: Kırık Plak
- 1960: Ayşecik Şeytan Çekici
- 1960: Denize İnen Sokak
- 1961: Naylon Leyla
- 1961: Tatlı Bela
- 1961: Yaman Gazeteci
- 1962: Battı Balık
- 1962: Beş Kardeştiler
- 1962: Bir Gecelik Gelin
- 1963: Ayşecik Fakir Prenses
- 1963: Çapraz Delikanlı
- 1963: Genç Kızların Sevgilisi
- 1963: Ölümsüz Kadın
- 1963: Şahane Züğürtler
- 1964: Bücür
- 1964: Gel Barışalım
- 1965: Altay'dan Gelen Yiğit / Karaoğlan
- 1965: Bir Garip Adam
- 1965: Bitmeyen Yol
- 1965: Bozuk Düzen
- 1965: Dünkü Çocuk
- 1965: Güzel Bir Gün İçin
- 1965: Haremde Dört Kadın
- 1965: Kahreden Darbe
- 1965: Altay'dan Gelen Yiğit
- 1965: Konyakçı
- 1965: Murtaza
- 1965: Öfke Dağları Sardı
- 1965: Sevmek Seni
- 1965: Son Kuşlar
- 1965: Vahşi Gelin
- 1965: Yahya Peygamber
- 1966: Çingene
- 1966: Çirkin Kral
- 1966: Damgalı Adam
- 1966: Fatih'in Fedaisi
- 1966: İhtiras Kurbanları
- 1966: İntikam Ateşi
- 1966: Milyonerin Kızı / İntikam Hırsı
- 1966: Para Kadın Ve Silah
- 1966: Silahların Kanunu
- 1966: Soluk Gecelerin Aşk Hikâyeleri
- 1967: Aslan Yürekli Kabadayı
- 1967: Bana Kurşun İşlemez
- 1967: Kibar Haydut
- 1967: Krallar Ölmez
- 1967: Ölümsüz Kadın
- 1967: Ömrümce Ağladım
- 1967: Sen Benimsin
- 1967: Üvey Ana
- 1967: Yılmayan Adam
- 1967: Zehirli Çiçek
- 1968: Abbase Sultan
- 1968: Kahveci Güzeli
- 1968: Vesikalı Yarim
- 1969: Erkek Fatma
- 1972: Korkunç Tecavüz
- 1973: Acı Hayat
- 1974: Bir Yabancı
- 1975: Ah Bu Kadınlar
- 1975: Amigo Hüsnü
- 1975: Çapkın Hırsız
- 1975: Cemil
- 1975: Hayret 17
- 1975: Şaşkın Damat
- 1975: Yatak Hikâyemiz
- 1976: Aşk Dediğin Laf Değildir
- 1976: Devlerin Aşkı
- 1977: Bizim Kız
- 1977: Kızını Dövmeyen Dizini Döver
- 1977: Kördüğüm
- 1977: Liseli Kızlar
- 1977: Ölmeyen Şarkı
- 1977: Sakar Şakir
- 1978: Tatlı Nigâr
- 1984: Geçim Otobüsü
Ödüller
değiştir- 1953: TFDD I. Türk Film Festivali
- En iyi kadın oyuncu (Lale Oraloğlu ve Nedret Güvenç'le birlikte.)[6]
Konuyla ilgili yayınlar
değiştir- 2000: Ülkü Erakalın: Yeşilçam'dan Son Yapraklar, (Arıtan Yayınevi; ISBN 978-975-8716-74-6)
- 2002: Hadi Çaman: Güzeltmek (Can Yayınları; ISBN 975-07-0160-7)
Kaynakça
değiştir- ^ "TSA' da Ayfer Feray". tsa.org.tr. 3 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2023.
- ^ 1960-1970 Dönemi Tiyatro Hareketleri 9 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Gülayşe Erkoç, Tiyatro Araştırmaları Dergisi, Sayı: 13, Ankara, Haziran 2002. Erişim tarihi: 30.4.2008.
- ^ Bir Yudum İnsan, Nebil Özgentürk
- ^ "Dünyanın her yerinde entelektüeller korku nesnesidir." 30 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Murathan Mungan Söyleşisi, Altyazı Sinema Dergisi, Temmuz 2007. Erişim tarihi: 30.4.2008.
- ^ "Sinematürk' te Ayfer Feray". sinematurk.com. 8 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2023.
- ^ Türk Sinema Tarihi 1951-1960 9 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Türksineması.com. Erişim tarihi: 30.4.2008.
Dış bağlantılar
değiştir- Beyazperde'de Ayfer Feray
- IMDb'de Ayfer Feray
- Sinemalar.com'da Ayfer Feray
- SinemaTürk'te Ayfer Feray
- TSA'de Ayfer Feray 2 Temmuz 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.