Avrupa Devlet ve Hükûmet Başkanları Konseyi

Avrupa Devlet ve Hükûmet Başkanları Konseyi, Avrupa Birliği Liderler Zirvesi ya da kısaca Avrupa Zirvesi (İngilizce: European Council) Avrupa Birliği'nin en yüksek siyasi kurumudur.[1] İngilizcede European Council olarak anılan ve yalnızca Avrupa Birliği üyesi ülkeler ile ilgili olan bu kurum, kırk yedi üyeli Avrupa Konseyi (İngilizce: Council of Europe) ile karıştırılmamalıdır. Zirve, Avrupa Birliği üyesi devletlerin devlet ya da hükûmet başkanlarının ve Avrupa Komisyonu başkanının katılımlarıyla yürütülür. Zirveye Avrupa Birliği Konseyi'nin başkanı başkanlık eder.[2]

Avrupa Devlet ve Hükûmet Başkanları Konseyi
Kuruluş1961 (eski)
2009 (mevcut)
TürAB Kolektif Başkanlığı
MerkezEuropa binası, Brüksel
BaşkanAntónio Costa
Resmî siteEuropean Council

Avrupa Devlet ve Hükûmet Başkanları Konseyi, yasama ve yürütme gibi güçlere sahip değildir ancak Avrupa Birliği'nin önemli konularını ele alır. Zirve yılda en az iki kez toplanır. Toplantılar genellikle Avrupa Birliği Bakanlar Konseyi'nin de karargâhı olan Belçika'nın başkenti Brüksel'deki Justus Lipsius binasında yapılır.[3][4][5]

Geçmişi

değiştir

İlk Avrupa Zirveleri, 1961 yılının şubatında Paris'te, temmuzunda Bonn'da gerçekleştirildi. İlk yapılan toplantılar Avrupa Topluluğu'nun üyelerinin gayriresmî bir araya gelmesiydi. 1969 yılına dek düzensiz periyotlarda bir dizi zirve düzenlendiyse de gerçek anlamda ilk zirve bu yıl geldi. 1969 Lahey Zirvesi'nde üye ülkelerin başkanları Birleşik Krallık'ın topluluğa kabulü üzerine görüş birliğine vardılar ve [Avrupa Politik İşbirliği]'ni oluşturdular.[1][6]

Zirveler, 1974 yılına gelindiğinde resmiyete döküldü ve zirvelerin o dönemki Fransa cumhurbaşkanı Valéry Giscard d'Estaing tarafından yapılan bir öneri üzerine düzenli olarak yapılması kararına varıldı. 1987 yılında Avrupa Tek Senedi imzalanarak uygulamaya koyuldu ve Maastricht Antlaşması uyarınca tanımlanan bir role sahip oldu. İlk başlarda yılda yalnızca iki zirve düzenlenirken bu sayı günümüzde dörttür. Dönem başkanlığını yürüten her ülke iki kez bu toplantılara ev sahipliği yapar. Olağan zirvelerin yanı sıra, özel ya da olağanüstü zirveler de düzenlenebilir.[1][6]

Bu zirveler pek çok kişi tarafından Avrupa Birliği tarihinde dönüm noktası olan olayların yaşandığı yer olarak görülmektedir. Örneğin:[1]

Gücü ve işlevi

değiştir

Avrupa Devlet ve Hükûmet Başkanları Konseyi, Avrupa Birliği'nin yaptığı pek çok antlaşmada "birliğin gelişmesi için gerekli yardımı yapacak" bir birim olarak anılsa da Avrupa Birliği'nin resmî kurumlarından biri değildir. Avrupa Zirevlerinde Avrupa Birliği'nin dış politikası belirlenir ve bu nedenle Avrupa entegrasyonunun motor gücü olarak tanımlanmaktadır. Bunu yaparken resmî herhangi bir dayanağı olmayan kurumun etkisi Avrupa Birliği üyesi ülkelerin devlet ve hükûmet başkanlarından oluşuyor olmasındandır.[1][4]

Ulusal liderlerden oluştuğu için üye ülkelerin yürütme güçlerini bir araya getiren zirve, Ortak dişişleri ve güvenlik politikası ile Güvenlik güçleri ve adalet alanında iş birliği programlarında olduğu gibi Avrupa Topluluğu dışında da etkili bir güce sahiptir.

Liderler zirvesi çoğu zaman belirli bir liderinin olmamasından, zayıf yapısından, yılda dört kez iki gün süreyle toplanmasından ve bir personel kadrosunun olmamasından dolayı sık sık eleştirilmektedir.[7]

 
Avrupa Konseyi'ndeki parti bağlantıları

Resmî olarak Avrupa Devlet ve Hükûmet Başkanları Konseyi üye ülkelerin devlet ya da hükûmet başkanlarından ve Avrupa Komisyonu'nun başkanından oluşur. Komisyon başkanının oy kullanma yetkisi yoktur. Toplantıların düzenlendiği ülkenin dişişleri bakanı da toplantılara katılır. Avrupa Komisyonu başkanınına da bir başka komisyon üyesi eşlik edebilir.[1][4][5] Avrupa Konseyi Genel Sekreteri ya da onun temsilcisi de düzenki katılımcılardandır. Bu görev son zamanlarda Genel Sekreterin zirveleri düzenlemedeki etkin rolü nedeniyle bir hayli önem kazanmıştır. Toplantılar başlamadan önce Avrupa Parlamentosu başkanı da bir açılış konuşması yapar.[1][4][5]

Ancak zirveler sırasındaki görüşmelerde sahne arkasında da pek çok görevli çalışır. Ancak ülke başına 2 temsilci dışında bu görevliler toplantı salonlarına giremez. Her üye ülkenin temsilcisi kendi dilinde konuşma hakkına sahip olduğu için çoğu zaman toplantı salonunda metinleri diğer temsilcilere çevirmek amacıyla çevirmenler de bulunur.[1]

Katılımcılar

değiştir
Temsilci Resim Üye Devlet Makam Siyasi Parti Üyelik
Michel, CharlesCharles Michel     Başkan
Oylanmadı
Başkan Avrupa Halk Partisi
Ulusal: Sivil Platform (PO)
1 Aralık 2019
Belçika Başbakanı: 2014-2019
von der Leyen, UrsulaUrsula von der Leyen     Komisyon
Oylanmadı
Başkan Avrupa Halk Partisi
Ulusal: Hristiyan Sosyal Halk Partisi (CSV)
1 Aralık 2019
Almanya Savunma Bakanı: 2013-2019
Nehammer, KarlKarl Nehammer     Avusturya Şansölye Avrupa Halk Partisi
Ulusal: Avusturya Halk Partisi
6 Aralık 2021
De Croo, AlexanderAlexander De Croo     Belçika Başbakan Renew Europe
Ulusal: Açık Flaman Liberalleri ve Demokratları (Open Vld)
1 Ekim 2020
Donev, GılıbGılıb Donev     Bulgaristan Başbakan Bağımsız 2 Ağustos 2022
Plenković, AndrejAndrej Plenković     Hırvatistan Başbakan Avrupa Halk Partisi
Ulusal: Hırvat Demokrat Birliği
19 Ekim 2016
Anastasiades, NikosNikos Anastasiades     Kıbrıs Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Avrupa Halk Partisi
Ulusal: Demokratik Seferberlik (DISY)
28 Şubat 2013
Fiala, PetrPetr Fiala     Çekya Başbakan Avrupa Muhafazakârlar ve Reformcular İttifakı
Ulusal: Sivil Demokrat Parti (ODS)
17 Aralık 2021
Frederiksen, MetteMette Frederiksen     Danimarka Başbakan Sosyalistler ve Demokratların İlerici İttifakı
Ulusal: Sosyal Demokratlar (A)
27 Haziran 2019
Kallas, KajaKaja Kallas     Estonya Başbakan Renew Europe
Ulusal: Estonya Reform Partisi
26 Ocak 2021
Marin, SannaSanna Marin     Finlandiya Başbakan Sosyalistler ve Demokratların İlerici İttifakı
Ulusal: Finlandiya Sosyal Demokrat Partisi (SDP)
10 Aralık 2019
Macron, EmmanuelEmmanuel Macron     Fransa Cumhurbaşkanı Renew Europe
Ulusal: La République en marche ! (LREM)
14 Mayıs 2017
Scholz, OlafOlaf Scholz     Almanya Şansölye Sosyalistler ve Demokratların İlerici İttifakı
Ulusal: Almanya Sosyal Demokrat Partisi (SPD)
8 Aralık 2021
Miçotakis, KiryakosKiryakos Miçotakis     Yunanistan Başbakan Avrupa Halk Partisi
Ulusal: Yeni Demokrasi (ND)
8 Temmuz 2019
Orbán, ViktorViktor Orbán     Macaristan Başbakan Bağımsız
Ulusal: Yurttaş Birliği (Fidesz)
29 Mayıs 2010
Önceki dönem: 1998-2002
2004'ten beri üye devlet
Martin, MicheálMicheál Martin     İrlanda Taoiseach[a 1] Renew Europe
Ulusal: Fianna Fáil
27 Haziran 2020
Draghi, MarioMario Draghi     İtalya Başbakan Bağımsız 13 Şubat 2021
Krišjānis Kariņš, ArtursArturs Krišjānis Kariņš     Letonya Başbakan Avrupa Halk Partisi
Ulusal: Birlik (V)
23 Ocak 2019
Nausėda, GitanasGitanas Nausėda     Litvanya Cumhurbaşkanı Bağımsız 12 Temmuz 2019
Bettel, XavierXavier Bettel     Lüksemburg Başbakan Renew Europe
Ulusal: Demokrat Parti (DP)
4 Aralık 2013
Abela, RobertRobert Abela     Malta Başbakan Sosyalistler ve Demokratların İlerici İttifakı
Ulusal: İşçi Partisi (PL)
13 Ocak 2020
Rutte, MarkMark Rutte     Hollanda Başbakan Renew Europe
Ulusal: Özgürlük ve Demokrasi için Halk Partisi (VVD)
14 Ekim 2010
Morawiecki, MateuszMateusz Morawiecki     Polonya Başbakan Avrupa Muhafazakârlar ve Reformcular İttifakı
Ulusal: Hukuk ve Adalet (PiS)
11 Aralık 2017
Costa, AntónioAntónio Costa     Portekiz Başbakan Sosyalistler ve Demokratların İlerici İttifakı
Ulusal: Sosyalist Parti (PS)
26 Kasım 2015
Iohannis, KlausKlaus Iohannis     Romanya Cumhurbaşkanı Avrupa Halk Partisi[a 2]
Ulusal: Bağımsız[a 3]
21 Aralık 2014
Heger, EduardEduard Heger     Slovakya Başbakan Avrupa Halk Partisi
Ulusal: Sıradan İnsanlar ve Bağımsız Kişiler (OĽaNO)
1 Nisan 2021
Golob, RobertRobert Golob     Slovenya Başbakan Renew Europe
Ulusal: Özgürlük Hareketi (GS)
1 Haziran 2022
Sánchez, PedroPedro Sánchez     İspanya Başbakan Sosyalistler ve Demokratların İlerici İttifakı
Ulusal: İspanyol Sosyalist İşçi Partisi (PSOE)
2 Haziran 2018
Andersson, MagdalenaMagdalena Andersson     İsveç Başbakan Sosyalistler ve Demokratların İlerici İttifakı
Ulusal: Sosyal Demokrat Parti (SAP)
30 Kasım 2021
Notlar
  1. ^ İrlanda Başbakanı, genellikle hem İrlandaca hem de İngilizcede Taoiseach olarak anılır. Bakınız: İrlanda Anayasası, Madde 28.5.1°.
  2. ^ Resmi websitesine 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. göre bir EPP üyesi olarak değerlendirildi.
  3. ^ Ulusal Liberal Parti (PNL) önceki lideri ve seçim kampanyasında desteklendi, Iohannis Romanya Anayasası'ndaki cumhurbaşkanlığı görevlerine göre tarafsızdır.


Kaynakça

değiştir
  1. ^ a b c d e f g h van Grinsven, Peter (Eylül 2003). "The European Council under Construction" (PDF). Netherlands Institution for international Relations. 16 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2007. 
  2. ^ "How does the EU work". Europa (web portal). 4 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2007. 
  3. ^ "European Council". Council of the European Union. 20 Kasım 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2007. 
  4. ^ a b c d "Consolidated versions of the treaty on European Union and of the treaty establishing the European Community" (PDF). Europa (web portal). 7 Şubat 1992. 1 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 12 Temmuz 2007. 
  5. ^ a b c "European Council". Europa (web portal). 24 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2007. 
  6. ^ a b Stark, Christine. "Evolution of the European Council: The implications of a permanent seat" (PDF). Dragoman.org. 8 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 12 Temmuz 2007. 
  7. ^ Laming, Richard (10 Temmuz 2003). "Too much champagne, not enough leadership". Open Democracy. 15 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2007.