Aslan Mashadov
Aslan Aliyeviç Mashadov[2][3] (Rusça: Аслан Алиевич Масхадов, 21 Eylül 1951, Kazakistan – 8 Mart 2005, Tolstoy - Yurt), Çeçen İçkerya Cumhuriyeti 3. cumhurbaşkanı ve Çeçenistan Bağımsızlık Mücadelesi'nin lideriydi.
| Aslan Mashadov | |
|---|---|
| |
| 3. Çeçen İçkerya Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı | |
| Görev süresi 12 Şubat 1997 - 8 Mart 2005[1] | |
| Başkan Yardımcısı | Vakha Arsanov |
| Yerine geldiği | Zelimhan Yandarbiyev |
| Yerine gelen | Abdulhalim Sadulayev |
| Başkan Yardımcısı | Abdulhalim Sadulayev |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 21 Eylül 1951 Karagandı,Kazakistan SSC,Sovyetler Birliği |
| Ölüm | 8 Mart 2005 (53 yaşında) Tolstoy-Yurt,Çeçenistan,Rusya |
| Partisi | Ulusal Bağımsızlık Partisi |
| Çocuk(lar) | 3 |
| İmzası | 
|
1957 yılında, altı yaşındayken ailesi Çeçenistan'a döndü. 1972 yılında Tiflis Askeri Topçu Akademisinden mezun oldu ve ardından Rusya'nın bazı bölgeleri ile Macaristan ve Litvanya'da görevlerde bulundu. Kızıl Ordu'da topçu albay rütbesine kadar yükselen Mashadov, SSCB dağıldıktan sonra ordudan ayrıldı.
Devlet başkanlığı dönemi değiştir
1992 yılında ülkesi Çeçenistan'a dönerek genelkurmay başkanı oldu. 1996 yılında büyük oranda sonlanan Birinci Rus - Çeçen Savaşı'nın kazanılmasında büyük payı olduğu kabul edilir. Çeçenistan Devlet Başkanı Cahar Dudayev'in Rus birliklerince öldürülmesinin ardından, 1996'da geçici başbakan olarak atandı. Ardından da 1997'de rakibi Şamil Basayev karşısında büyük bir zafer kazanarak Çeçenistan Devlet Başkanı seçildi.
Devlet başkanlığı sırasında dışarıda Rusya'ya karşı ılımlı, içeride ise köktendincilik karşıtı ve laik politikaları benimsedi. Ancak bu süreç içerisinde Şamil Basayev'e bağlı kuvvetler ve Çeçenistan'daki yabancı unsurlar üzerindeki denetimini yitirerek bu tür güç odaklarının suikast girişimlerine hedef oldu.
1999'da Rus hükûmetinin kışkırtmaları sonucu Şamil Basayev Dağıstan'a girince, Rusya'daki Putin hükûmeti Mashadov ile teması kesti ve ardından Rusya'nın kesin zaferiyle sonuçlanan İkinci Rus - Çeçen Savaşı patlak verdi. Bu yenilgiden sonra Mashadov gerilla lideri rolüne geri döndü. Bu rolü sırasında sivil hedeflere karşı terör amaçlı saldırıların karşısında yer aldı. Bu tutumunun pek çok yabancı gözlemci tarafından samimi bulunmasına rağmen Moskova hükûmeti Rusya'daki pek çok terör eyleminin arkasında Aslan Mashadov'a bağlı güçlerin bulunduğu iddiasını sürdürdü.
Mashadov'un Çeçenistan devlet başkanlığı görevi 2001'de sona erdi. Ancak bu tarihten sonra da ikinci savaş nedeniyle seçim yapılamadığı için hâlen görevde olduğunu iddia etmesine rağmen Rusya hükûmeti bu iddiasını tanımadı.
Ölümü değiştir
Mashadov 8 Mart 2005 tarihinde, Rus özel birlikleri Spetsnaz komandolarının Tolstoy - Yurt kasabasına düzenlediği bir operasyonda diğer Çeçen komutanlarıyla birlikte öldü. Ardında eşi Kusma, kızı Fatma ve oğlu Anzor'u bıraktı.
Not değiştir
- ^ De facto Ichkeria ceased to exist at the beginning of 2000. Until his death in 2005, he was President in exile.
- ^ ""Aslan Mashadov Öldürüldü, Çeçenistan Yeni Dönemece Girebilir…", TÜRKSAM". 2 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2009.
- ^ 9 Mart 2005 tarihli Sabah gazetesi 2 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Not: Türkçeye yanlışlıkla Maşadov olarak aktarılmıştır.)