Ardanuç Kalesi
Ardanuç Kalesi (Gürcüce: არტანუჯის ციხე; okunuşu: "art'anucis tsih'e"), tarihsel Gürcistan'ın güneybatısındaki Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Ardanuç kasabasında erken Orta Çağ'dan kalma bir kaledir. Ardanuç kale-kenti, tarihsel Klarceti bölgesinin merkeziydi. Kale, Ardanuç Çayı'nın sol kıyısında yer alır.[1]
 Ardanuç'un eski yerleşmesinde (Adakale) bulunan Ardanuç Kalesi | |
 | |
| Diğer ad(lar) | Gevhernik Kalesi |
|---|---|
| Genel bilgiler | |
| Durum | Büyük ölçüde yıkılmış |
| Tür | Kale |
| Konum | Adakale, Ardanuç |
| Koordinatlar | 41°07′36″K 42°03′17″D / 41.12667°K 42.05472°D |
| Açılış | 5. yüzyıl |
| Yenileme | 9. yüzyıl |
| Yükseklik | |
| Mimari | Gürcü mimarisi |
Ardanuç Kalesi, eskiden bir köy olan Adakale'de yer alır. Kalenin bulunduğu bölge günümüzde birinci derece arkeolojik sit alanıdır. Osmanlıların 1551 yılında Gürcülerden ele geçirdiği kale, Türkçe kaynaklarda Gevhernik Kalesi olarak da geçer. Dış kale ve iç kale olarak olmak üzere iki bölümden oluşan Ardanuç Kalesi, büyük ölçüde yıkılmış ve günümüze surların bazı kısımları kalmıştır. Ardanuç Kalesi'nde Eylül 2021'de arkeolojik kazı çalışmaları yürütülüyordu.[2]
Gürcü tarihi Kartlis Tshovreba'ya göre Ardanuç Kalesi, Gürcü Kralı Vahtang Gorgasali döneminde (5. yüzyıl), kızkardeşinin oğlu Artavan'a verdiği emir sonucunda inşa edilmiştir.[3] Emevi halifesi II. Mervan zamanındaki Arap saldırıları sırasında yıkılan kaleyi 9. yüzyılda Gürcü hükümdarı I. Aşot Kurapalati güçlendirip Klarceti bölgesinin siyasi ve ekonomik merkezi haline getirdi. Bir kale-kent olan Ardanuç, bir kayanın üzerinde yer alan ana kale ile onun kuzeybatısında yer alan yerleşmeden oluşmaktadır. Ardanuç Kalesi, bu kayanın üstteki düz alanda bulunmaktadır. Hayli geniş bir alana kaplamaktadır. Kalenin uzunluğu 220 metre, en geniş alanda genişliği 55 metredir.
.JPG)
Ardanuç Kalesi'nde tek nefli bir kilise bulunmaktadır. Kalenin kilisesi olan bu yapının kuzey tarafında bitişik bir yapı yer alır. Doğu tarafında bulunan apsis gününüze ulaşmış haliyle 2-3 metre yüksekliktedir. Bu kilisenin çatı örtüsünden geriye hiçbir şey kalmamıştır. Kilise, bir kaydan elde edilmiş ve işlenmemiş beyaz taştan inşa edilmiştir. Bazı kısımlarda bu taşlar 1x2 metre ebatlarındadır. Kilisenin iç duvarlarının sıvanmış olduğu ve duvar resimlerine sahip olduğu bugüne kalan mavi boya izlerinden de anlaşılmaktadır.[1]
Kaynakça değiştir
- ^ a b 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 70-71 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9123-9-9
- ^ ""Artvin Gevhernik Kalesi'nde arkeolojik kazı çalışması başlatıldı" - TRT Haber". 3 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2021.
- ^ The Oxford Dictionary of Late Antiquity, Oxford, 2018, s. 159, ISBN 978-0-19-866277-8.