Arabesk rap
Arabesk Rap, Amerikan Rap müzik kültürü ve Türk Arabesk müzik kültürünün modernize edilmesiyle ortaya çıkan müzikal tarzdır. Genellikle ergen evre diye tabir edilen 12-19 yaş aralığı genç kuşak (Z Kuşağı) tarafından sıklıkla dinlenen ve benimsenen bir türdür. Şarkı sözlerindeki agresif tutumlarıyla günümüzde psiko-sosyal açıdan dikkat çekmektedir.[1]
Spotify'ın 2022 verilerine göre Türkiye'de en çok dinlenen tür olmuştur. En çok dinlenen 10 sanatçıdan 7'si arabesk rap sanatçısı olmuştur.[2]
Sentez ve profil değiştir
1970'lerde Amerika'da beyazlar tarafından dışlanan ve ötekileştirilen Afro-Amerikalılar tarafından türetilen Rap müzik, 90'larda Almanya'daki Türk gurbetçiler tarafından arabesk müziğe yorumlandı. Öncül olarak Almanya gurbetçileri tarafından kurulan Cartel müzik grubu ile ırkçılık ve milliyetçilik odağında ilk örnekler icra edildi. Zamanla sözler siyasal çizgiden uzaklaşıp; aşk, ayrılık, isyan temasına büründü.[3][4]
Altkültür gençleri tarafından beğenilen bu tarz, varoş diye tabir edilen yoksul kesim tarafından dinlenmektedir. Ekonomik ve kültürel olarak yaşadığı ortama adapte olamayan, sınıfsal ve toplum önyargılarıyla problem yaşayan gençler gruplaşarak kendini ifade etme arayışına geçtiler. Bu psiko-sosyal problemlerini, benzer profile sahip Rap ve Arabesk müzik senteziyle Arabesk Rap'i yaratarak kendilerini ifade etmeye çalıştılar. Türün icracıları da kendileri gibi altkültür mensubu olduğu için dinleyicileri arasında kuvvetli bir bağ kuruldu.[3][4]
Sözler ve video klipler değiştir
Türün sözel metinleri her ne kadar aşk, ayrılık ve isyan üzerinden türetilse de zamanla şiddet, cinsellik, yüksek riskli davranış, madde bağımlığı ve yasadışı işler de içerdiği görüldü.
Bu bağlamda şarkı sözleri şu ana temada şekillenmiştir;
Aldatılma, depresyon, kavuşulamayan sevgili, sistem ve düzene direnme, ölüm, yasak aşk, acı, özlem, öldürülme ve öldürme, kadere isyan, hasret, dert, meydan okuma, kavga, sevgili uğruna ölme, madde bağımlılığı.[1]
Bu temaya mekan olgusu da eklenmektedir. Video kliplerinde terkedilmiş, metruk ve izbe yerler tercih edilir. Şarkı sözlerinde geçen olayları betimlemek için "Burası İstanbul, Adana, Diyarbakır vs...." denilerek mekan vurgusu yapılmaktadır.
Müzikal altyapı ve yayın değiştir
Arabesk Rap'te şarkı prodüksiyon ve yayınları; pop, rock, arabesk müzik üretimleri gibi olmayıp kendine özgüdür. Albüm yerine single (tekli) adlı verilen tarz tercih edilir. Şarkı üretimi; profesyonel stüdyo, profesyonel prodüktör mix mastering uzmanları yerine kendileri tarafından (genellikle evlerinde) yapılır. Anlaşmalı müzik şirketleri, kaset, CD, plak basımı olmayıp genellikle popüler dijital platformlarda (YouTube, Spotfiy..) şarkılarını yayınlarlar.[1]
Müzikal olarak somut fiziki enstrümanlar nadir tercih edilir. Melodiler org, bağlama, gitar, flütle üretilip; dijital beat, sample, auto-tune adı verilen dijital müzik öğeleri üzerine monte edilir.
Eleştiriler ve kriminal olaylar değiştir
Arabesk Rap, şarkılarında içerdiği sözler ve video kliplerindeki kriminal içeriklerle eleştiriler almaktadır. 25 şarkı üzerinde yapılan bir araştırmada şarkılarda; tespih 67, bıçak 125, silah 55, sopa 92, sigara 221 defa gösterilmiştir. Kliplerde gösterilen silah nesnesi; gözdağı vermek için 21 defa, kendini koruma 15 defa, güç gösterisi 55 defa, çete görüntüsü vermede 37 defa vurgulanmıştır.[1]
Heijan adlı şarkıcı 2017 yılında şarkılarındaki sözler ve klipler uyuşturucuya özendirdiği suçuyla tutuklandı.
Benzer şekilde Ezhel ve Murda adlı şarkıcılar 2018 yılında şarkı ve kliplerinde uyuşturucuya özendirme suçuyla tutuklandılar.[5][6]
Mizahi eleştiri olarak TV programcısı Beyazıt Öztürk, 2015 yılında Beyaz Show adlı programında Arabesk Rap şarkıcıları ile parodi bir klip çekmiştir.[7]
Ayrıca bakınız değiştir
Kaynakça değiştir
- ^ a b c d "Arabesk Rap'in Kimliği". Yeni Bir Ergen Kültürü Olarak Arabesk Rapin Kimlik Dışa Vurumları. Adem Sağır - Opus Dergisi. 14 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2022.
- ^ Duvar, Gazete (12 Ocak 2022). "Spotify, 2022'nin en çok dinlenenlerini açıkladı". 2 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2022.
- ^ a b "Türkiye'de Rap'in Evrimi". TÜRKÇE RAP’İN DÖNÜŞÜM EVRELERİNDE GEÇİŞKENLİKLER:. Tunca ARICAN - Dergipark. 6 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2022.
- ^ a b "Arabesk Rap üzerine". ARAFTA KALAN GENÇLİK: ARSIZ BELA HAYRANLARI ÜZERİNE ETNOGRAFİK BİR ÇALIŞMA. Serkan BİÇER -Tülay ERTAN - E-KURGU. 14 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2022.
- ^ "Ünlü rapçi Murda gözaltına alındı - TGRT Haber". Tgrt. 14 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2022.
- ^ AYDIN/İSTANBUL, Çetin. "Son dakika... Fenomen rapçi Ezhel tutuklandı". www.hurriyet.com.tr. 14 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2022.
- ^ "Beyaz Öztürk'ün Parodi Klibi". Beyaz Öztürk'ün Parodi Klibi. Kanal D. 14 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2022.